«Ăçта каян, чĕкеç, каçа хирĕç?» – йĕркесемлĕ тунсăх юрă савнă çын пирки чуна ыраттарса ĕсĕклесе ларнă май аса килмерĕ-ха. Сăмахĕ – шкул çулне çитмен ачасем валли уçнă «Чĕкеç» ушкăн пирки. Ăна Йĕпреç районĕнчи Энтриел ялĕнчи вăтам шкулта çурлан 6-мĕшĕнче савăнăçлă лару-тăрура уçни пирки Чăваш халăх сайчĕ пĕлтернĕччĕ.
Чăваш Енĕн влаç органĕсен официаллă порталĕнче ку мероприятие çутатакан хыпара сăнӳкерчĕксемпе те илемлетнĕ.
Пурнăç чакса мар, малаллах пырать. Этем пурнăçĕ, çĕр-çĕр çул каяллахипе танлаштарсан, самай лайăхланнă. Кунпа тÿре-шара мухтанма юратни паллă ĕнтĕ. Ялсенче те халĕ йăлтах пур тенĕ пек: киле шыв кĕрет, юхса тухать, сивĕ кунсенче пÿрте газ ăшăтать… Урăх мĕн кирлĕ ĕнтĕ çанна? Ялта ĕç çукки ура хуни пирки кашни кĕтесрех калаçаççĕ. Çамрăксене яла илĕртесшĕн тăрăшаççĕ. Анчах тивĕçлĕ шалу тÿлеменнишĕнех яш-хĕр, вăйпитти çынсем хулана, Мускава туртăнаççĕ. Патшалăх ку енĕпе алă усса ларать теме чĕлхе çаврăнмасть. Пур, паллах, программăсем, çамрăксене яла илĕртекеннисем.
Жила свободная на Волге
И гордая страна булгар
В течение столетий, долго,
И приняв на себя удар
Превосходящих сил монголов,
Борясь с врагом наедине
И потеряв свободу, волю,
Погибла в лютой, злой войне.
Пролог
Где вы, античные герои
Седой чувашской старины,
Ходили древнею порою?
Вы родом из какой страны?
Мы — современные чуваши —
О вас, о предках, знать должны,
Из прошлой жизни корни наши
Сегодня очень нам нужны.
Ведь говорили нам, твердили:
«Был в старину чуваш слепой!
Кÿкеçре пурăнакансемшĕн ĕнертенпе, çурлан 1-мĕшĕнченпе, çынсем хăй вăхăтĕнче ĕмĕтленнĕ коммунизм вăхăчĕ çитрĕ тейĕн.
Пĕлменнисене пĕлтерер. Кÿкеçĕн Советски урамĕнчи чарăнăва Шупашкартан 162-мĕш маршрутпа пĕрлех эконом-класлă шутланакан маршрут турттарать. 162-мĕш 16 тенкĕпе илсе çÿренĕ чух çĕнĕ маршрут 10 тенкĕпе илсе çÿреме тытăнчĕ. Маларах çынсем тĕлĕнсе пăхатчĕç, хăшĕсем ку ултав мар-ши тенĕн шăтарасла пăхатчĕç те ларма шикленнĕн пăрăнса утатчĕç. Кайран çынсем вăл маршрута хăнăхрĕç – ялан унпа çÿрекенсем йышланчĕç.
Тĕлĕнмелле пек те, анчах васкамасăр ĕçлекен çын тухăçлăрах тимлет тесе пĕтĕмлетнĕ «Газета.Ru» интернет-кăларăм. Кун пек шухăш патне вăл тĕрлĕ ăсчахсен сăнавĕ тăрăх çитсе тухнă.
Ĕçрен пĕлсе пăрăнни тухăçлăха ӳстернине тата çыннăн вăй-халне упраса хăварнине палăртнă май çакăн пек сĕнӳсем хатĕрленĕ.
Ĕçрен час-час пăрăнса офис тăрăх уçăлса çӳрекенсем пуçа çĕклемесĕр тăрăшакансенчен 49 процент тухăçлăрах ĕçлеççĕ.
Штраф виçи ӳсни яваплăрха пулма хистет тата ăна пула хысна тулать.
Хысна штрафа пула кăна тулаймĕ-ха, çапах та çынсене административлă майпа явап тыттарнине (тепĕр мйалă каласан, штрафланине) пула та республика хысни пуянланать.
Росреестрăн Чăваш Енри управленийĕ пĕлтернĕ тăрăх, çĕр саккунне пăсакансене административлă майпа явап тыттарасси кăçал пĕлтĕрхинчен 3 хут ӳснĕ. Асăннă тытăмăн инспекторĕсем 3 пин ытла тĕрĕслев ирттернĕ.
Уй-хир тăрăх, ял-хула тăрăх çӳрени сая каймасть: кашни иккĕмĕш тĕрĕслев кăлтăк тупнипе вĕçленет.
Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекери статьясемпе малалла паллаштаратпӑр. Аса илтеретпӗр, кӗнекен иккӗмӗш ячӗ — «Чӑваш сӑмахӗсен вӑрттӑнлӑхӗ». Ӑна 1993 ҫулта кӑларнӑ («Вучах» библиотекинче).
Ҫав ӑнланӑвах чӑвашсем тӗрлӗрен калаҫҫӗ: сӗрен кӗперӗ, саламат кӗперӗ, салават кӗперӗ...
Ҫапах та пуринчен ытла асамат кӗперӗ тени курӑмлӑрах сарӑлнӑ. Апла калани ӑҫтан тухса кайнӑ пирки халӑхра халап та пур. Асамат ятлӑ ҫын сарлака юханшыв хӗрринче пурӑннӑ, вӑл пӗветевҫӗ пулнӑ иккен: тӗрлӗ курак, йывӑҫ тымарӗ пухса, вӗсенчен шӗвек сӑрӑ хатӗрленӗ, анчах унӑн ҫак питӗ кирлӗ япалине никам та сутӑн илмен.
Шупашкарти «Шанхай» текен районта пурăнакансене «Кувшинка» микрорайонти нумай хутлă çуртсенче хваттер парĕç. «Шанхайĕ» унтах вырнаçнине шута илсен çынсен хăйсен пурăнакан вырăнне хулан тепĕр кĕтесĕнче ылмаштармалла мар.
282 çуртри çынсене хваттер парасси пирки калаçса татăлнă. Микрорайона аталантарасси пирки Шупашкар хула администрацийĕн пуçлăхĕ Алексей Ладыков тата нумай хваттерлĕ çуртсем хăпартакан «Лидер» тулли мар яваплă общество хушма килĕшӳ алă пуснă, унта «Шанхайра» пурăнакан çынсен сĕнĕвне те шута илнĕ.
Тунтикун эп Альфа-банкра хам ӗҫпе пултӑм — ҫӗнӗ счет уҫмаллаччӗ. Унта пулса иртнӗ ӗҫ-пуҫ пирки вара сире каласа парас терӗм. Тем тесен те унашкал хӗрсем мухтава тивӗҫ.
Чӳрече патне пырса тӑнӑ хыҫҫӑн хӗр манпа яланхи пекех калаҫӑва ҫепӗҫҫӗн те тараватлӑн пуҫларӗ. Ку — тӗлӗнмелле мар. Вӗсене тем тесен те клиентсемпе тараватлӑ пулма вӗрентеҫҫӗ. Ыйтаҫҫӗ те. Перекет банкӗнче вӑт чӑн та вӑрҫса тӑкма та пултараҫҫӗ (юлашки ҫулсенче унта та лару-тӑру улшӑнса пырать), кунта вара яланах сӑпайлӑ калаҫма тӑрӑшаҫҫӗ.
Томас Файдер Люксембургра пурăнать. 40 çулти арçын пĕлтĕр Чăваш Ене килнĕччĕ. Унпа çавăн чухне паллашрăм. Тĕлĕнмелле çын вăл. Пин-пин çухрăма парăнтарса Чăваш Ене вăл чăваш чĕлхине вĕренме килнĕ. Томас ун чухне çитес çул «Хавал» уйлăха хутшăнассине, ун чухне манпа тепĕр хут курнăçассине пĕлтернĕччĕ. Сăмахне тытрĕ. Томаспа самай калаçрăмăр. Вырăслах пуплерĕмĕр унпа. Чăвашла лайахах çырать вăл, калаçкалать те. Анчах Люксембургра чăвашла никампа калаçма çук-мĕн. Практика çукки кăштах ура хурать.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (28.12.2024 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, -2 - -4 градус сивӗ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Васильев Степан Васильевич, вӗрентӳ ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Мишутин Николай Степанович, ҫыравҫӑ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |