Ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче арҫын хӗрарӑмӑн сӑмсине ҫыртса илнӗ. Кун пирки ЧР ШӖМӗ хыпарлать.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав кун 19 сехетре Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнакан 37 ҫулти арҫын эрех ӗҫсе ӳсӗрӗлнӗ хыҫҫӑн пӗрле пурӑнакан 32 ҫулти хӗрарӑмпа хирӗҫсе кайнӑ. Хайхискер ҫиллине тытса чарайман – савнине сӑмси вӗҫне ҫыртса илнӗ. Хӗрарӑма тухтӑрсем пулӑшу панӑ.
Кун тӗлӗшпе халӗ тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Палӑртмалла: арҫын унччен судпа пӗрре мар айӑпланнӑ.
Чӑваш Ен Финанс министерстви республикӑри район-хуласенче кӑҫалхи ҫичӗ уйӑхра хысна епле тулнине тишкернӗ. Харпӑр хӑй тупӑшне пухасси 20 муниципалитетра пӗлтӗрхи кӑрлач-утӑ уйӑхӗсенчинчен лайӑхланнӑ. Ҫак енӗпе уйрӑмах лайӑх ӗҫленисем: Етӗрне районӗ (ӳсӗм 16,6%), Пӑрачкав районӗ (14,9%) Ҫӗмӗрле хули (14,5%). 6 муниципалитетра тупӑш шайӗ чакнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта, сӑмахран, 9,8% пӗчӗкленнӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче — 5,7%, Куславкка районӗнче — 4,3%.
Вырӑнти бюджетсене 3281,1 млн тенкӗ налук килнӗ, ку вӑл пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 5,1% нумайрах. Налук мар тупӑшсем — 986,6 млн тенкӗ (2018 ҫулхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 7,8% ытларах).
Районсемпе хуласем 14171,5 млн тенкӗ тӑкакланӑ. Ҫав шутран 65,6 процентне вӗрентӳ отраслӗ валли уйӑрнӑ, наци экономикине — 8,1%, патшалӑхӑн ыйтӑвӗсем валли — 8,0%.
Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнакан арҫыннӑн саккуна пӑсса пулӑ тытнӑшӑн явап тытма тивнӗ. Кун пирки Чулхула облаҫӗн прокуратурин сайтӗнче хыпарланӑ.
Кӑҫал ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче 31 ҫулти арҫын пӗлӗшӗпе шӑпах ҫак кӳршӗ региона пулла кайнӑ. Хайхискерсем Прорва пӗвере 90 метр сарлакӑш, 1,5 метр ҫӳллӗш таната лартнӑ.
Анчах кӑштахран Чӑваш Ен ҫыннисене чӗрчунсен тӗнчине хӳтӗлекен центр ӗҫченӗсем тытса чарнӑ. Танатасене кӑларсан унта пулӑ пулман.
Арҫынсене суд тунӑ. Судья барконьерсем айӑплӑ тесе йышӑннӑ. Вӗсене тӗрмене хупмасӑр 2 ҫул та 3 уйӑхлӑха айӑпланӑ.
Пӗр кунра ултавҫӑсем Чӑваш Енре пурӑнакан виҫӗ ҫынна шӑнман пӑр ҫине лартса хӑварнӑ. Вӗсем пӗтӗмпе 105 пин тенкӗлӗх улталанӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти арҫын вӑйлах шар курнӑ: вӑл 95 пин тенкӗ ҫухатнӑ. Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 37-ри тата 38-ти икӗ ҫын вара 2 пин тата 8 пин тенкӗ ултавҫӑсене панӑ. Халӗ полицейскисем ултавӑҫем кам пулнине палӑртас тӗллевпе ӗҫлеҫҫӗ.
Ӗҫ-пуҫ вара ҫапларах пулса иртнӗ: ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче ултавҫӑсем шанкӑравланӑ та хӑйсем банк ӗҫченӗ пулнине каланӑ. Вӗсем такам банк картти ҫинчен укҫа илме хӑтланнине ӑнлантарнӑ. Ҫавӑнпа хайхискерсем картта реквизичӗсене ыйтнӑ.
Ҫӗмӗрлере пурӑнакан 34 ҫулти хӗрарӑм тин ҫуралнӑ ачине вӗлернӗшӗн явап тытнӑ. Суд ӑна тӗрмене хупмасӑр 2 ҫуллӑха айӑплама йышӑннӑ.
Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫал ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫак хӗрарӑм килти мунчара ача ҫуратнӑ. Унтан вӑл пӗчӗк ачана полиэтилен хутаҫа чикнӗ, шыв юхса пухӑнакан вырӑнта пытарнӑ. Пепке сывлӑш ҫитменнипе вилнӗ.
Кайран хӗрарӑм хӑйне япӑх туйнӑ, вӑл пульницӑна пулӑшу ыйтма ҫитнӗ. Унти тухтӑрсем вӑл тин кӑна ҫӑмӑлланнӑ хӗрарӑм пулнине асӑрханӑ та кун пирки полицие пӗлтернӗ.
Чӑваш Енри пӗр хӗрарӑм упӑшки пулнӑ арҫына хӑратас тесе алимент шыраса илес тенӗ. Ҫав хут кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче Ҫӗмӗрле тата Пӑрачкав районӗсенче, ҫавӑн пекех Ҫӗмӗрле хулинче ӗҫлекен суд приставӗсем патне ҫитсе выртнӑ.
Хӗрарӑм пӗлтернӗ тӑрӑх, 37 ҫулти арҫын — калама ҫук явапсӑр. Хӑй вахтӑпа ӗҫлеме ҫӳрет пулин те 7-ри ачине укҫа-тенкӗпе пулӑшмасть. Арҫын ӑҫта ӗҫленине пӗлменнине ӗнентернӗ хӗрарӑм.
Явапсӑрскерне суд приставӗсем (ара, арӑмӗ каланӑ тӑрӑх ҫапла пулса тухнӑ-ҫке) шырама пуҫланӑ. Арҫын килӗнчех, унта унчченхи арӑмӗпе пурӑнать сӑмах суд приставӗсен хӑлхине кӗнӗ. Вӗсем тӗрӗслеме кайнӑ. Алӑка уҫнӑ хӗрарӑм курман-илтмен тесе тунма пӑхнӑ-ха. Анчах приставсем ӗненмен. Чӑн та, арҫын килтех пулнӑ. Шкапра пытанса ларнӑ. Хӗрарӑм хистенипе кӗрсе ларнӑ иккен.
Алимент парӑмне пухса янӑ арҫынна приставсем тытса кайнӑ. Суд хайхине 10 талӑка хупма йышӑннӑ.
Упӑшка пулнӑ этеме пуҫиле ӗҫ пуҫарса явап тыттарассине илтсен хӗрарӑм алимент шыраса илмелли хута каялла илнӗ. Уйрӑлнӑ мӑшӑрӗпе иккӗш шӑкӑл-шӑкӑл пурӑннине пӗлтернӗ, малашлӑх планӗсемпе паллаштарнӑ. Упӑшка пулнӑскере хӑратас тесе ҫеҫ алимент шыраса илме йышӑннине каласа кӑтартнӑ.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Пӑрачкав районӗнчи «Заветы Ильича» ял хуҫалӑх производство кооперативӗнче комбайн ҫуннӑ. Пушарпа кӗрешекенсем патне инкек пирки 16 сехет те 25 минутра ҫитнӗ.
2010 ҫулта туса кӑларнӑ комбайн хирте ҫунма пуҫланӑ. Ҫулӑма асӑрхасан комбайнер ҫухалса кайман — сӳнтерме тытӑннӑ. Ҫулӑм сӑлтавне тӗпчевҫӗсем палӑртӗҫ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа кӑҫал пирӗн республикӑра автомобильсем 51 хутчен ҫуннӑ. Шупашкарта 21 пушар тухнӑ, Ҫӗмӗрлере — 5, Муркаш районӗнче — 4, Ҫӗрпӳпе Вӑрмар районӗсенче — 3-шер, Комсомольски, Патӑрьел, Шӑмӑршӑ районӗсенче — 2-шер, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне, Елчӗк районӗсенче — 1-ер. Машинӑсен хуҫисем пушара пула 10,5 миллион тенкӗлӗх тӑкак тӳснӗ.
Чӑваш Енри суд приставӗсем Ҫӗмӗрлере пурӑнакан тӑлӑха хваттер илме пулӑшнӑ. Ҫамрӑкскерне пурӑнмалли кӗтес кирлине палӑртса суд тахҫанах йышӑннӑ-ха. Ӗҫ производстви суд приставӗсем патне 2017 ҫултах ҫитсе выртнӑ.
Анчах Ҫӗмӗрлери тӳре-шара суд йышӑнӑвне пурнӑҫлама хыпкаланман. Каярах вӑхӑта хӑварма ыйтса унтисем икӗ хутчен суда ҫитнӗ. Вырӑнти тӳре-шарана суд кашнинчех шелленӗ. Анчах ҫавӑнпа та ҫырлахман тӳре-шара. Виҫҫӗмӗш хут та тавӑҫ ҫырнӑ. Вара тӳресем вӑхӑта текех тӑсма килӗшмен.
Тӑлӑх ҫамрӑк нумаях пулмасть хваттерлӗ пулнӑ. Суд йышӑнӑвне пурнӑҫа кӗртес тесе суд приставӗсем Ҫӗмӗрле район администрацийӗнчи яваплӑ тӳре-шарана административлӑ майпа темиҫе хутчен явап тыттарнӑ. Суд йышӑнӑвне пурнӑҫламаншӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки те асӑрхаттарма тивнӗ.
Ҫӗмӗрлери муниципалитет предприятин пуҫлӑхне организаци укҫине пытарнӑшӑн айӑпланӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнине Чӑваш халӑх сайчӗ
Парӑма тӳлес мар тесе хайхи ҫын 2015 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗччен тапаҫланнӑ. Ҫав вӑхӑтра организацин налук тата ытти тӳлев парӑмӗ 24 миллион тенкӗрен иртсе кайнӑ. Апла пулин те пуҫлӑх парӑма тӳлесе татас вырӑнне ытти контрагента куҫарса панӑ. Анчах хӑй ертсе пыракан организаци счёчӗпе усӑ курман вӑл.
Тӗпчевҫӗсем тата Ҫӗмӗрле район сучӗ палӑртнӑ тӑрӑх, темиҫе ҫул хушшинче пуҫлӑх 28 миллион та 700 пин тенке айккине ӑсатнӑ. Халӗ пуҫлӑха суд тунӑ. Ӑна тӗрмене хупмасӑр 1,5 ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарма йышӑннӑ.
Ишӗлекен ҫурт-йӗрте пурӑнакансене хӑтлӑ хваттере куҫарӗҫ. Сӑмах япӑх тесе 2017 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗччен йышӑннисем пирки пырать. Республика программине 2019-2025 ҫулсенче пурнӑҫлама пӑхса хӑварнӑ. Асӑннӑ ӗҫлӗ хутӑн пӗрремӗш тапхӑрӗпе килӗшӳллӗн нумай хваттерлӗ 10 ҫуртра пурӑнакан 181 ҫынна 2019-2020 ҫулсенче хӑтлӑ хваттерсене куҫармалла.
Чӑваш Енӗн Стройминӗ паян пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑна 96,15 миллион тенкӗ килмелле. Кун пирки Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑха реформӑламалли фондпа пирӗн республика хушшинче ятарлӑ килӗшӗве алӑ пуснӑ.
Ишӗлекен ҫурт-йӗртен куҫармалли программӑна 8 муниципалитет хутшӑнать: Элӗк, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар районӗсем, Улатӑр, Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисем. Программӑпа килӗшӳллӗн 287 ҫуртра пурӑнакан 753 ҫынна куҫармалла. Ун валли 371,3 млн тенкӗ кирлӗ пулӗ.
+16.3 °C