Ӗнер Шупашкарти кӳлмекре чӑваш тата инди фильмӗнче ӳкерӗнмешкӗн хӗрсене суйланӑ. Кастинга 4 хӗр килнӗ. Пурте — сарӑ ҫӳҫлӗскерсем. Бобби Бачан режиссер каланӑ тӑрӑх, фильмри тӗп сӑнара Шупашкарти сарӑ ҫӳҫлӗ хӗре калӑпламалла.
«Плата за любовь» фильм сценарийӗ тӑрӑх, тӗп сӑнар Индире каччӑпа паллашать, ӑна Шупашкара хӑнана чӗнет. Лешӗ, хӗре килӗштернӗскер, Чӑваш Ене ҫул тытать. Кунта вара ӑна чылай пӑтӑрмах кӗтет.
Акӑ кастинга Алена Иванова (25 ҫулта) килнӗ. Хӑй каланӑ тӑрӑх, вӑл пӗрремӗш кастинга пырайман. Иккӗмӗшӗ валли вара тӗплӗн хатӗрленнӗ. Унччен вӑл социаллӑ роликсенче ӳкерӗннӗ. Халӗ хӑйне ҫӗнӗ рольте тӗрӗслесшӗн.
Ирина Антонова кастинга Елчӗк районӗнчен килнӗ. Вӑл актер курсне те пӗтернӗ-мӗн.
Фильмра ытти сӑнар та пулӗ. Вӗсене те Шупашкартах суйлӗҫ. Тӗп сӑнарӑн — сарӑ ҫӳҫлӗ хӗрӗн — ашшӗ-амӑшӗн, юлташӗсен ролӗсене те калӑпламалла-ҫке. Бобби Бачан пӗлтернӗ тӑрӑх, ку юлашки кастинг мар-ха. Ҫитес вӑхӑтра иккӗмӗш тур иртӗ. Кинолентӑна хатӗрлекенсем фильм тӗнче прокатне тухасса шантараҫҫӗ те…
Ҫывӑх вӑхӑтра Шупашкарти Иван Яковлев проспектӗнчи тротуарсене туса пӗтермелле. Ҫак ӗҫпе пӗрлех ҫулпа юнашар территорие хӑтлӑх кӳрессипе ҫине тӑраҫҫӗ. Иртен-ҫӳрен Иван Яковлев урамӗпе Мир проспекчӗ пӗрлешнӗ вырӑнти ҫул ункине чечексем лартнине асӑрхарех пулӗ. Ӑна епле тӑвассине хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков вырӑна тухса ирттернӗ канашлурах сӳтсе явса ҫирӗплетнӗ иккен. Пичет ҫуртне хирӗҫ уҫнӑ Журналистсен скверӗнче ача-пӑча валли вылямалли хула вырнаҫтарма палӑртнӑ.
Кунсӑр пуҫне Ленин проспекчӗпе Гагарин урамӗ пӗрлешекен ҫул хӗресне те сармалла. Ҫӗр айӗпе сарнӑ шыв тата ӑшӑ пӑрӑхӗсене урӑх вырӑна куҫарнӑ, ҫула анлӑлатма май тунӑ.
Ҫак уйӑхӑн вӗҫӗнче ҫул тӑвакансем Гагарин тата Петров урамӗсем пӗрлешекен ҫула урӑхлатма тытӑнӗҫ. Ӗҫе пурнӑҫласан Гагарин кӗперӗнчен Петров урамне светофорта лармасӑрах машинӑсем пӑрӑнайӗҫ.
Эгер бульварӗпе Ленинла комсомол урамӗсем тата Эгер бульварӗпе Мир проспекчӗ пӗрлешекен ҫул хӗресӗсене те юсаса ҫӗнетмелле.
Ӗнер, ҫӗртмен 15-мӗшӗнче, Ҫеҫпӗл Мишши сарӑмсӑр вилнӗренпе 92 ҫул ҫитрӗ. Паллӑ сӑвӑҫа аса илме тата асӑнма чӑваш халӑхӗн хастарӗсем паян унӑн палӑкӗ умне пухӑнчӗҫ.
Пуханнисен йышӗнче культура министерствинче тӑрӑшакан Казаков Сергей Димитриевич, Чӑваш наци конгресӗн Президиумӗн пайташӗ, этнополитолог Краснов Михаил Николаевич, Раҫҫей Президенчӗн Чӑваш Енри шаннӑ ҫынни, Чӑваш халӑх сӑвӑҫи Валерий Туркай, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ музейӗн ертӳҫи Антонина Андреева тата ыттисем пурччӗ.
Пухӑва Валерий Туркай ертсе пычӗ. Владимир Путинӑн шаннӑ ҫынни пулнӑран пулӗ митинга вӑл политика енне ҫавӑрса ячӗ. Сцена ҫинче Ҫеҫпӗл Мишши пирки мар, ытларах Украина политики пирки калаҫу пулчӗ. Ку хӑшӗ-пӗрин кӑмӑлне хуҫре пулас — паллӑ чӑваш сӑвӑҫне сума суса килнӗ темиҫе чӑваш ҫапла май чечек хунине кӗтмесӗрех пухӑва пӑрахса кайрӗ.
Чӑваш Республикинчи хуласенче электричество линийӗсӗр ҫӳрекен троллейбуссем маршрута тухма пултарӗҫ. Кун пирки ЧР Транспорт министерствинче пӗлтереҫҫӗ.
Ҫӗнӗ ҫак проектпа Питӗрти хӑнасем паллаштарнӑ. Кун пирки ЧР транспорт министрӗн ҫумӗ В.Степанов ертсе пынӑ канашлура калаҫнӑ.
«ENER Z» (Питӗр) инжиниринг компанийӗн элчисем хӑйсен проектне хӑтланӑ май Питӗрте ҫакнашкал троллейбуссем ҫӳрени пирки каласа кӑтартнӑ. Вӗсем пысӑк хӑватлӑ литий-ионлӑ аккумуляторлӑ. Ку электричество линине перӗнмесӗр ҫӳреме май парать-мӗн. Питӗр хӑнисем паха енне те палӑртнӑ. Кунашкал троллейбуссем энергие перекетлеме, чӑрмавсенчен пӑрӑнса иртме май параҫҫӗ иккен.
ЧР Транспорт министерствинче палӑртнӑ тӑрӑх, ҫакнашкал аккумуляторлӑ троллейбуссем маршрут сетьне оптимизацилеме пулӑшаҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне хулари электричество линине хута яман урамсенче те ҫак троллебуссем ҫӳреме пултарӗҫ.
Ҫӗртмен 14-мӗшпе 15-мӗшӗсенче Шупашкарта каратэ енӗпе Европа чемпионачӗ (WKC) иртрӗ. Унта пулса курнӑ Тимӗр Акташ ҫак ӑмӑрту пирки хыпарлать.
Каратэҫӑсем Калинин районӗнче вырнаҫнӑ «Спартак» вӑй-хал культурипе сывлӑх комплексне пухӑннӑ. Пурӗ Шупашкара каратэ мелӗпе ҫапӑҫма 15 патшалӑхри 300 ытла ӑста килнӗ.
Раҫҫей ушкӑнӗ ӑмӑртура хӑйне ӑнӑҫлӑ кӑтартнӑ. Ҫавӑн пекех Итали, Серби, Казахстан тата ытти патшалӑхсен каратэҫисем мала тухнӑ. Тимӗр Акташ каласа панӑ тӑрӑх Чӑвашрисем те хӑйсене лайӑх кӑтартнӑ. Сӑмахран, Сергей Петров серб спортсменне ҫӗнтернӗ.
Европа шайӗнчи чемпиона ирттерес тӗлӗшпе Раҫҫейри тата Чӑваш Енри каратэ федерацисен президенчӗ Вячеслав Тимофеев нумай тӑрӑшнӑ. Сӑмах май ӑмӑртура унӑн ывӑлӗ Аслан та, кинӗ Надежда та хӑйсене маттур кӑтартнӑ.
Сӑнсем (51, Тимӗр Акташӑн)
Ыран Шупашкарти музыка училищин концерт пӳлӗмӗнче рояль концерчӗ пулать. Вӑл каҫхи 6 сехет ҫурӑра пуҫланӗ. Роялӗ ахаль мар — «Steinway» маркӑпа кӑларнӑскер.
Ҫӗнӗ рояле Чӑваш Республикин хыснинчен уйӑрнӑ укҫапа уйӑрнӑ. Музыка инструменчӗ 7 миллион тенкӗ тӑрать. Ун пек рояльсене тӗнчери чи лайӑх концерт залӗсем валли туянаҫҫӗ иккен. Рояле Чӑваш илсе киличчен музыка училищи ыйтнипе ӑна Раҫҫей халӑх артисчӗ Денис Мацуев пианист-виртуоз тӗрӗсленӗ.
Шупашкарти Карл Маркс урамӗпе Воробьев композиторсен урамӗ хӗресленнӗ тӗлте вырнаҫнӑ 18 хваттерлӗ пурӑнмалли ҫурт культура эткерлӗхӗн объекчӗ шутланать.
Ӑна 1930-мӗш ҫулӗсенче хӑпартса лартнӑ. Асӑннӑ ҫурта конструктивизм тапхӑрӗнче тунӑ. Ҫав архитектура стилӗпе Шупашкарта хӑпартнӑ пурӑнмалли ҫуртсенчен упранса упранса юлни те тӗп хулара вӑл кӑна. Унӑн проектне Чӑвашстройкантурӑн проектпа конструктор бюровӗ 1929–1930-мӗш ҫулсенче хатӗрленӗ иккен. Ҫурта 1930–1932-мӗш ҫуртсенче тунӑ. Малтанласа ӑна 1930 ҫулта уҫнӑ Чӑваш патшалӑх педагогика инстиутчӗн профессорӗсемпе преподавателӗсене пурӑнтармалли общежити евӗр усӑ курнӑ. Шупашкар ҫурт тӑвӑмӑн историне ҫурт «Хӗрлӗ профессура ҫурчӗ» евӗр кӗрсе юлнӑ.
Культура эткерлӗхӗн ҫуртне Республика кунӗ тӗлне юсаса пӗтермелле.
Юлашки эрнере Чӑваш Енре тискер чӗрчунсем урапа айне лекнӗ тӗслӗх нумайланнӑ.
Шупашкар ҫывӑхӗнче ав хир сыснине ҫапса кайнӑ. Улатӑр районӗнче пӑши кустӑрма айне лекнӗ. Муркаш районӗнче вара тӳрех икӗ пӑши урапа айне лексе вилнӗ.
Пӗтӗмпе ҫӗртмен 10-мӗшӗ тӗлне ҫул ҫинчи пӑтӑрмаха пула тискер ҫичӗ чӗрчун кустӑрма айӗнче вилнӗ. Пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, кӑҫал виҫӗ тӗслӗх нумайрах.
Мӗнпе ҫыхӑннӑ-ха ҫакӑ? Вӑрманти чӗрчунсем, ҫамрӑккисем, куҫаҫҫӗ. Тата шӑрӑх ҫанталӑк та витӗм кӳнӗ ахӑртнех. Чӗрчунсем хурт-кӑпшанкӑран ҫӑлӑнса уҫӑ вырӑна тухаҫҫӗ. Ведомство водительсене асӑкрханулларах пулма ыйтать. Ҫул ҫинче паллӑсене асӑрхамаллах.
Ҫӗртмен 8-мӗшӗнче Аҫтӑрханра «Раҫҫей» экспедици старт илнӗ. Вӑл — хӑйне евӗр проект, рекордсен Гиннесс кӗнекине кӗме тӗллевленнӗ. Мӗнле? Вӗсем GPS-треккерлӑ автомобильсемпе ҫӗршыв тӑрӑх ҫӳресе «Раҫҫей» сӑмаха пысӑккӑн ҫырасшӑн.
Автомобильсен колонни икӗ уйӑх ҫӳресе ҫӗршыв ҫӗрӗ ҫинче темиҫе ҫухрӑмлӑ сас паллисем ҫырӗ. Ҫулҫӳрев Аҫтӑрханран пуҫланнӑ та Владивостокра вӗҫленет. Ҫулҫӳревҫӗсем Шупашкарта та чарӑнӗҫ.
Экспедицири пуҫлӑхӗ — паллӑ блогер тата ҫулҫӳревҫӗ Сергей Доля. Шупашкар ҫыннисем ӑна курма пултарӗҫ. Экспедицири Ян Ярмощук, Дмитрий Донсков, Анна Николаева Шупашкарпа ҫыхӑннӑ.
Экспедици Шупашкара ҫӗртмен 13-мӗшӗнче ҫитӗ. Ҫак кун 15:00-15:30 сехетре Хӗрлӗ тӳремре ҫынсем пухса Хула Чӗрине тӑвасшӑн. Прессӑпа тата блогерпа калаҫма май пулӗ. 16:00-19:00 сехетре Наци музейне кайӗҫ, унта «Флакон» дизайн савучӗпе «Креативлӑ Раҫҫей» тӗлпулу иртӗ. Ҫӗртмен 14-мӗшӗнче ирхи 10 сехетре экспедици хуларан тухса кайӗ, унта ЧР Элтеперӗ те пулӗ. 11:30 сехетре Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамра чарӑнӗҫ, Чӑваш Ен муфтийӗ Альбир Крганов патӗнче чей ӗҫӗҫ, пӗр-пӗрне сувенирсем парнелӗҫ, сӑн ӳкерӗнӗҫ.
Паян Муркаш районӗнче Акатуй иртнӗ. Унта ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев хутшӑннӑ. Михаил Васильевич Муркашсене ака-суха вӗҫленнӗ ятпа саламланӑ. Халӗ тӗп тӗллев — тухӑҫлӑ тыр-пул туса илесси. Вӑл Муркаш районӗ республикӑри лайӑх аталанакан муниципалитетсен йышӗнче пулнине палӑртнӑ. Унӑн шухӑшӗпе, пӗчӗк тата вӑтам услам аталанни вара района пушшех малалла кайма, экономикӑна пысӑк услама илӗртме май парать. Ҫавна май халӑхӑн ӗҫ укҫи ӳсет, ӗҫ вырӑнӗсем пулаҫҫӗ.
Районти чи лайӑх ӗҫченсене патшалӑх наградисемпе чысланӑ. Муркаш район администрацийӗн пуҫлӑхне Ростислав Тимофеева ЧР Хисеп грамотипе чысланӑ. Унӑн ҫумне Лилия Тарасовӑна «ЧР хӑйтытӑмлӑх органӗнче лайӑх ӗҫленӗшӗн» паллӑпа чысланӑ.
Нумай ачаллӑ ҫемьесене амӑшӗн капиталне панӑ. Хӑш-пӗр кил-йыша 703 пин тенкӗлех социаллӑ тӳлев панӑ. Ку — пурӑнмалли ҫурт-йӗре лайӑхлатмашкӑн.
Михаил Игнатьев Шупашкарта хӑвӑрт утас енӗпе иртнӗ Раҫҫей чемпионачӗн ҫӗнтернӳҫисене тата призерӗсене Вера Соколовӑна, Александр Яргунькина, Петр Трофимова ЧР гербне ӳкернӗ сехетсем панӑ. Ҫак спортсменсем — пурте Муркаш районӗнчен.
+21.3 °C