Ыран, ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Тутарстанри «Казан» ҫемье центрӗ умӗнче «Я выбираю небо!» (чӑв. Эпӗ тӳпене суйлатӑп) авиаци уявӗ пулӗ. «Ӑна хальхинче Раҫҫей Сывлӑш-ҫар флочӗн кунне, А.Н. Туполев авиаконструктор, ученӑй ҫуралнӑранпа – 130, тӗнчери пӗрремӗш хӗрарӑм-космонавт, чӑваш кинӗ В.В. Терешкова космоса вӗҫнӗренпе 55 ҫул ҫитнине халаллаҫҫӗ», — тесе пӗлтернӗ асӑннӑ тӑрӑхри «Сувар» чӑвашсен хаҫатӗнче Ирина Кузьмина пӗлтернӗ.

Унта ҫырнӑ тӑрӑх, авиашоу программинче — «Русь» плиотаж ушкӑнӗн, ТУ –95, ТУ –160, ТУ– 22М3 ҫар авиацийӗн, Honda Jet, Л-410 ӗҫ авиацийӗн, Stinson 108, Цесна-172, «Фермер» самолетсен тата «АНСАТ», «Ми-8» и «Ка-32» вертолетсен вӗҫевӗ. Раҫҫей парашютисчӗсем парашюта мӗнле тӗрӗс пуҫтармаллине те кӑтартӗҫ. Уява байк-шоупа концерт вӗҫлӗ.

Питӗрте «Ҫурҫӗр тӗп хули» ҫурмамарафон иртнӗ. Унта пирӗн ентешсем Татьяна Архипова тата Алина Прокопьева хутшӑннӑ. Спортсменсем 21 ҫухрӑм та 100 метра парӑнтарнӑ.

Вӑрмар хӗрӗ Татьяна Архипова ҫӗнтерӳҫӗ ятне тивӗҫнӗ. Вӑл Чӑваш Ен чысне хӳтӗленӗ тепӗр спортменкӑран Алина Прокопьеӑран финиша 3 минут маларах ҫитнӗ.

Арҫынсен ушкӑнӗнче Хусанти спортсмен Степан Киселев ҫӗнтернӗ. Палӑртмалла: Татьяна Архипова пӗтӗмӗшле зачетра улттӑмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Китайри лашапа ҫӳрекен паллӑ ҫулҫӳревҫӗ Цзин Ли Чӑваш Ен урлӑ кайнӑ. Ӑна куракансем пулнӑ. Комсомольски районӗнче пурӑнакан хӗрарӑм хайхискере ӑнсӑртан асӑрханӑ, сӑн ӳкерсе илнӗ.

Китай ҫынни икӗ лашапа ҫӳрет. Вӑл ҫулҫӳреве футбол чемпионатне халалланӑ, турнир иртнӗ хуласене ҫитсе курнӑ. Карачай-Черкеск Республикинчен вӑл 3 пин ытла ҫухрӑм лашапа кайнӑ. Утӑ уйӑхӗн вӗҫӗнче Хусана ҫитнӗ. Ҫулҫӳревҫӗ футболла вылянӑ стадион тавра ҫаврӑнать те малалла каять.

Ҫурлан 3-мӗшӗнче Китай ҫыннине Куславкка районӗнчи Людмила Сергеева асӑрханӑ. Вӑл ун чухне Шупашкар еннелле кайнӑ. Цзин Ли Сочире, Ростовра, Волгоградра, Самарта пулнӑ, Чулхулана, Саранска, Мускава, Питӗре ҫитесшӗн.

Китай ҫынни Мускавра 20 ҫул пурӑнать, вӑл вырӑс хӗрне качча илнӗ. 2007 ҫулта Пушкӑртстанран Пекина ҫула тухса палӑрнӑ.

Росстат бензин тата дизель топливин хакӗсене танлаштарнӑ. Шупашкарта вӗсем йӳнех мар, Атӑлҫи тӑрӑхӗнче чи хакли шутланать. Чи йӳнӗ бензина Ӗпхӳре шырамалла.

Шупашкарта 1 литр бензин вӑтамран 43,7 тенкӗ тӑрать: АИ-92 – 40,8, АИ-95 – 43,96, АИ-98 – 49,7 тенкӗ. Дизель топливине вӑтамран 44,42 тенкӗпе сутаҫҫӗ.

Шупашкар хыҫҫӑн Самар каять, унти хаксем кӑшт ҫеҫ пӗчӗкрех – вӑтамран 43,41 тенкӗ. Чулхулара бензин хакӗ вӑтамран – 43,39 тенкӗ, Перьмь хулинче – 43,38 тенкӗ. Хусанта вӑтамран 43,12 тенкӗпе илме пулать.

Атӑлҫи федераци округӗнче топливо хакӗ вӑтамран 42,7 тенкӗпе танлашнӑ. АИ-98 маркӑллӑ пахалӑхлӑ бензин ӑҫта чи хаклине пӗлес килет-и? Ижевск хулинче. Вӑл унта 52,99 тенкӗ тӑрать.

Чӑваш Енри психиатрсем Хусанта ташланине ҫирӗплетеймӗпӗр-ха, анчах бала хутшӑнни паллӑ. Унти В.М. Бехтерев ячӗллӗ республикӑри клиника пульницинче ҫӗртме уйӑхӗн 29-мӗшӗнче «Бал у Бехтерева» (чӑв. Бехтерев патӗнчи бал) иртнӗ. Ӑна клиникӑн 149-мӗш ҫулхине халалланӑ. Мероприятие сывлӑх сыхлав учрежденийӗн тӗп врачӗ Ф.Г. Зиганшин пуҫарнӑ.

Владимир Михайлович Бехтерев — Раҫҫейри паллӑ психиатр, невропатолог, физиолог, психолог, рефлексологипе патопсихологи енӗпе ҫӗршыври паллӑ специалист, академик. Хӑйӗн ӗҫӗе вӑл Хусанта пуҫланӑ. Унӑн тӗп тава тивӗҫлӗ ӗҫӗ нерв чирӗсене тӗпчесе сиплени ҫеҫ мар, чун чирӗллисемпе этемле пулма вӗрентни тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Маларах эпир асӑннӑ Фарит Зиганшин психика енӗпе чирлӗ ҫынсемпе ӗҫлекенсен паха ӑс-хакӑллӑ пулмаллине, ӳнер ҫак енӗпе ырӑ витӗм кӳнине палӑртнӑ.

Бал пирӗн республикӑри специалистсем те хутшӑннӑ.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби пирӗн республикӑра Бразилинчен футбол курма килнӗ хӑнасене тытса чарманнине пӗлтернӗ. Владислав Юсупов ятлӑ ҫын Фейсбукра маларах ҫырнине ӗненсен, Аргентинӑпа Франци вылякан матча курма Мускавран Хусана кайма тухнӑ Бразили ҫыннисене пирӗн республика территорийӗнче тытса чарнӑ имӗш. Ют ҫӗршыв хӑнисем 90 автобус тытса ҫула тухнӑ пулать. Вӗсенче 2500 ҫын пулнӑ-мӗн. Ҫавӑнта ларса пыракансене пирӗн тӑрӑхри пакунлисем — автоматлӑ ОМОНовецсем — чарса тӗрӗсленӗ тесе ҫырнӑ Владислав Юсупов. Кайран ҫав сӑмах хӑш-пӗр МИХра хӑвӑрттӑн сарӑлнӑ.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби Бразилинчен футбол курма килнӗ хӑнасене пирӗн тӑрӑхри пакунлисем тӗрӗслеменнине официаллӑ пӗлтернӗ.

Евразири ҫӗршывсен вырӑнти влаҫӗ конгресӗ кӗркунне Шупашкара пуҫтарӑнӗ.

Чӑваш Енӗн тӗп хулинче нумаях пулмасть «Объединенные города и местные власти» (чӑв. Пӗрлештернӗ хуласем тата вырӑнти влаҫсем) Евразири уйрӑмӗн Хусанти тӗп ҫыруҫи Расих Сагитов пулнӑ. Пӗр кунлӑх визит вӑхӑтӗнче хӑна Шупашкар хула ертӳҫисемпе Евразири ҫӗршывсенчи вырӑнти влаҫсен конгресӗ «На пути к реализации целей устойчивого развития» (чӑв. Ҫирӗп аталанӑвӑн тӗллевӗсене пурнӑҫламалли ҫул ҫинче ) ятпа пухӑнассине сӳтсе явнӑ.

Ҫапла вара Европӑри тата Раҫҫейри ҫӗршывсенчи ҫӗр ытла мэр кӗркунне пирӗн республикӑн тӗп хулине, Шупашкара, пуҫтарӑнӗ.

Шупашкар хулине конгресс ятарлӑ танлаштарӑм ирттернӗ хыҫҫӑн суйласа илнӗ иккен.

Шупашкартан Турцири Антальйӑна вӗҫсе кайнӑ самолет вырӑна тӳрех ҫитеймен. Унта инкеклӗ лару-тӑру сиксе тухнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ирхи 4 сехет те 45 минутра самолета ларнӑ арҫынна япӑх пулса кайнӑ. Ҫавӑнпа «тимӗр кайӑкӑн» Хусанта васкавлӑн анса ларма тивнӗ.

62 ҫулти арҫын чӗрепе аптӑраса ӳкнӗ. Самолет сывлӑша вӗҫсе хӑпарсан унӑн юн пусӑмӗ тӑрук аннӑ, вӑл тӑнне ҫухатнӑ. Самолета ҫӗр ҫине лартсан вӑл тӑна кӗнӗ. Ӑна васкавлӑ медпулӑшупа ҫийӗнчех Хусанти пульницӑна ӑсатнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Раҫҫей банкӗ Футбол енӗпе иртекен тӗнче чемпионатне халалласа укҫа кӑларнӑ. Вӑл — полимертан. Банкнота номиналӗ – 100 тенкӗ. Тираж 20 миллиона яхӑн экземпляр тесе пӗлтереҫҫӗ.

Ҫӗнӗ укҫа кӑвакрах симӗс тӗслӗ. Укҫан пиччен енче пултаруллӑ вратарьсем пек пулма ӗмӗтленекен арҫын ача. Тӳнтер енче — ҫӗр чӑмӑрӗ евӗр футбол мечӗкӗ. Ун ҫинче Раҫҫей картти курӑнать. Футбола юратакансене Раҫҫей ялавӗн тӗсӗпе сӑнланӑ тата тӗнче чемпионачӗ иртекен хуласене асӑнса кайнӑ.

Футбол енӗпе тӗнче чемпионачӗ ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен Мускав, Питӗр, Калининград, Волгоград, Хусан, Чулхула, Самар, Саранск, Дон ҫинчи Ростов, Екатеринбург тата Сочи хулисенче иртӗ.

Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчи хирургсем Чӑваш Енри ҫынна операци тунӑ. Хусанта тухтӑр ҫӗҫҫи айне выртма тивнӗ 49 ҫулти ҫыннӑн гипофиз аденоми пулнӑ. Шыҫӑ пысӑккине кура вӑл суккӑрланнӑ.

Регионсем хушшинчи клиникӑпа диагностика центрӗнче иртнӗ операцие пӗтӗм Раҫҫейри хирургсем пӑхнӑ. Тинӗс леш енчи тухтӑрсемпе Хусанти медицина ӗҫченӗсен тӑрмашӑвне ятарлӑ вӗренӳ центрӗнче сӑнама-вӗренме май килнӗ.

«Шыҫӑ питӗ пысӑккине кура вӑл ыйхӑ артерине сиенлетнӗ. Ҫав артерипе пуҫ мимине юн пырса тӑрать», – ӑнлантарнӑ операци тӗллевне АПШри Питтсбург университечӗн медицина центрӗн нейрохирургӗ, профессорӗ Пол Гарнер.

Операцие эндоскопи мелӗпе ирттернӗ. Тепӗр майлӑ каласан, ӗлӗкхилле касса тӑман, ҫӗнӗ йышши майпа усӑ курнӑ.