Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев юристсене професси уявӗпе саламланӑ.
«Чӑваш Ен юрисчӗсем хӑйсен професси тивӗҫӗсене чыслӑн пурнӑҫласа пыраҫҫӗ, пурнӑҫӑн кирек хӑш сферинче те ӑнӑҫлӑ ӗҫлеҫҫӗ, право йӗркине шанчӑклӑн тытса пырас, обществӑпа патшалӑх ҫирӗплӗхне вӑйлатас, халӑхӑн право культурине ӳстерес ӗҫе курӑмлӑ тӳпе хываҫҫӗ.
Республикӑра граждансен хӳтлӗхсӗр ушкӑнӗсене тӳлевсӗр право пулӑшӑвӗпе тивӗҫтереҫҫӗ. Юлашки пилӗк ҫулта ҫавнашкал пулӑшупа регионта пурӑнакан 200 пине яхӑн ҫын усӑ курнӑ.
Эсир хӑвӑрӑн професси ӑсталӑхне малашне те ӳстерсе пырасса, граждансен конституцире палӑртнӑ ирӗкӗсемпе ирӗклӗхӗсене тата саккунлӑ интересӗсене чыслӑн та тӳрӗ кӑмӑлпа хӳтӗлессе ҫирӗппӗн шанса тӑратӑп», — тенӗ вӑл.
Паян Шупашкар районӗнчи аграрисем Ял хуҫалӑхӗнче тата тирпейлекен промышленноҫра ӗҫлекенсен уявне пухӑнчӗҫ. Йӑлана кӗнӗ кӑҫалхи савӑнӑҫлӑ ҫак пулӑм муниципалитета йӗркеленӗренпе 90 ҫул ҫитнипе пӗр килчӗ.
Шупашкар районӗсене вӑл тӑрӑхран тухнӑ паллӑ тӳре-шара: республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев, чӑваш парламенчӗн вице-спикерӗ Альбмна Егорова та ӑшшӑн саламланӑ. Тата, паллах, вырӑнти ертӳҫӗсем: район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Димитриев, район пуҫлӑхӗ Андрей Николаев — сцена ҫине тухнӑ. Районти малта пыракан предприятисене, ӗҫченсене тӗрлӗ шайри Хисеп грамотипе, ытти енпе чысланӑ. Шупашкар районӗ 90 ҫул тултарнипе ҫыхӑннӑ сумлӑ уява юрӑ-ташӑ ӑстисем те илем кӗртнӗ.
Паян Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне пакунлисем пӗр зал тулли пуҫтарӑннӑ. Унта вӗсем хӑйсен професси уявне палӑртнӑ.
Уяв ячӗпе вӗсене ытти вӑй-хал тытӑмӗнче тӑрӑшакансем саламланӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев шалти ӗҫсен органӗсен ӗҫченӗсене тата ветеранӗсене професси уявӗпе саламланӑ, тухӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн мухтаса тав сӑмахӗ каланӑ. Чӑваш Республикинчи Шалти ӗҫсен министерствин мӗнпур подразделенийӗпе тытӑмӗн ӗҫченӗсем саккунлӑхпа право йӗркине шанчӑклӑн хуралланине, чи кӑткӑс тӗллевсене пурнӑҫланӑ чухне те килӗштерсе тата йӗркеллӗ ӗҫлеме пултарнине уҫҫӑн кӑтартнине палӑртнӑ. Аслисем вӗрентсе хӑварнине ҫамрӑк ӑрури полицейскисем тӗпе хурса ӗҫленине асӑнса хӑварнӑ. Республика Правительствипе Шалти ӗҫсен министерстви ведомствӑсем хушшинче тухӑҫлӑ хутшӑнса ӗҫленӗрен регионта ҫирӗп те лӑпкӑ лару-тӑру сыхланса пынине, халӑх власть органӗсене шанасси ӳснине те палӑртнӑ Михаил Игнатьев.
Тутарсен тата мӑкшӑсемпе ҫармӑссен Хӗл Мучийӗсем чӑвашӑннипе танлаштарсан хисеплӗрех. Кун пирки ТурСтат тишкерӳ агентстви хатӗрленӗ танлаштарӑм (рейтинг) тӑрӑх пӗлме пулать.
Нумай пулмасть агентство тӗрлӗ халӑхсен Хӗл Мучийӗсене танлаштарса пӑхнӑ, вӗсен сумне тата хисепне тишкернӗ. Пирӗн Хӗл Мучи 8-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Кӳршӗлле халӑхсенне пӑхсан тутарсен Кыш Бабайӗ 2-мӗш вырӑнта; удмуртсен Тол Бабайӗ — 5-мӗш; ҫармӑссен Йӳштӑ Кукӑса (Йӱштӧ Кугыза) — 6-мӗш; мӑкшӑсен Якшама Атя — 7-мӗш. Пӗрремӗш вырӑна вара вырӑссен Дед Морозӗ йышӑннӑ. Пурӗ миҫе халӑх Хӗл Мучийӗ танлаштарӑма хутшӑннине тишкерӳ агентстви пӗлтермест. Мӗнле критерисене тӗпе хурса вырӑнсене пайлани те паллӑ мар.
Чӑвашсен Хӗл Мучи вырӑнӗ Шупашкар районӗнчи «Ясна» этнокомплексра вырнаҫнӑ.
Тутарсен тата мӑкшӑсемпе ҫармӑссен Хӗл Мучийӗсем чӑвашӑннипе танлаштарсан хисеплӗрех. Кун пирки ТурСтат тишкерӳ агентстви хатӗрленӗ танлаштарӑм (рейтинг) тӑрӑх пӗлме пулать.
Нумай пулмасть агентство тӗрлӗ халӑхсен Хӗл Мучийӗсене танлаштарса пӑхнӑ, вӗсен сумне тата хисепне тишкернӗ. Пирӗн Хӗл Мучи 8-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Кӳршӗлле халӑхсенне пӑхсан тутарсен Кыш Бабайӗ 2-мӗш вырӑнта; удмуртсен Тол Бабайӗ — 5-мӗш; ҫармӑссен Йӳштӑ Кукӑса (Йӱштӧ Кугыза) — 6-мӗш; мӑкшӑсен Якшама Атя — 7-мӗш. Пӗрремӗш вырӑна вара вырӑссен Дед Морозӗ йышӑннӑ. Пурӗ миҫе халӑх Хӗл Мучийӗ танлаштарӑма хутшӑннине тишкерӳ агентстви пӗлтермест. Мӗнле критерисене тӗпе хурса вырӑнсене пайлани те паллӑ мар.
Чӑвашсен Хӗл Мучи вырӑнӗ Шупашкар районӗнчи «Ясна» этнокомплексра вырнаҫнӑ.
Октябрьти революци пулнӑранӑпа 100 ҫул ҫитнине халалласа паян Шупашкарта Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн манифестацийӗ иртнӗ.
Массӑллӑ манифестацие тата митинга Шупашкарти Республика лапамӗнче ирттернӗ. Юбилей программинче савӑнӑҫлӑ пуху, концерт пулнӑ. Пулас ӑру валли ҫур ӗмӗр каялла ҫырса хунӑ капсулӑна та унта паян уҫнӑ. Ӑна пир-авӑр комбинатне кӗмелли вырӑнта вырнаҫтарнӑ. Капсулӑна уҫнӑ ҫӗре парти ветеранӗсем, Шупашкарти Калинин район администрацийӗн ӗҫченӗсем тата ыттисем хутшӑннӑ.
Аса илтерер, маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думин депутачӗпе Валентин Шурчановпа тӗл пулнине, вӗсем пӗрне пӗри уявпа саламланине, Михаил Игнатьев Шурчанова тав тунине пӗлтернӗччӗ.
Иртнӗ шӑматкун, чӳкӗн 4-мӗшӗнче, Раҫҫейре Халӑх пӗрлӗхӗн кунне уявларӗҫ. Ҫавна май ҫӗршыври кашни тӑрӑхра концертсем иртрӗҫ. Ҫав шутра — Красноярск хулинче те. Красноярск енӗнчи «Енисей» телеканал пӗлтернӗ тӑрӑх вырӑнти чӑвашсен хорӗ те ҫак уява хутшӑннӑ. Вӗсем халӑх умӗнче «Ҫурхи вӑрманта» юрра шӑрантарса панӑ. «Ах, юратупа выляма кирлӗ мар, Юрату вӑл, юрату вӑл, вӑйӑ мар» сӑмахсене Красноярск ҫыннисем хаваслӑн итленӗ, хӑлхисене чикнӗ.
Халӑх пӗрлӗхӗн кунне Раҫҫейре 2005 ҫултанпа уявлаҫҫӗ. Ӑна 1612 ҫулта пулса иртнӗ пулӑма халалланӑ. Вӑл вӑхӑтра Кузьма Мининпа Дмитрий Пожарский тӗрле халӑха пухса Мускавран поляксен ҫарне хӑваласа янӑ. Паянхи уявӑн тӗп шухӑшӗ — халӑх пӗрлӗхне сума суни.
«Ҫурхи вӑрманта» юрӑ вара Константин Евруков юрӑҫ репертуарӗнчен. Авторӗсем паллӑ мартан халӑх юрри шутланать.
Шупашкарта чӑваш артисчӗсемпе мусӑкҫисем, режиссерӗсем валли продюсер центрӗ уҫӑлнӑ. Трактор тӑвакансен культура керменӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ центра «Ҫӗнӗ формат» ят панӑ.
Продюсер центрӗ чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗнче, савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлнӑ. Унта Чӑваш Енӗн культура министрӗ Константин Яковлев та хутшӑннӑ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл ҫак центр республикӑри артистсемпе мусӑкҫӑсемшӗн, режиссерсемшӗн шанчӑклӑ тӗрев пулассине, аталанма пулӑшассине каланӑ. Тин ҫеҫ йӗркеленнӗ «Ҫӗнӗ форматӑн» директорӗ Сергей Кузнецов пулӗ, центр вара республикӑри артистсен районсенчи, чӑвашсем пурӑнакан ытти регионсенчи гастроль турӗсене, уйрӑм концерчӗсене йӗркелӗ, чӑваш музыка искусствине халӑхра сарса тата аталантарӗ.
Паян, Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗнче, Шупашкарта Вырӑссен маршне тухакансем пулнӑ. Ӑнланнӑ тӑрӑх, вӗсем Шупашкарти Чапаев палӑкӗ патне пуҫтарӑннӑ. Унта ятарласа тытнӑ вӑхӑтлӑх картана кӑнтӑрла иртни виҫӗ сехетсенче те пуҫтарманччӗ, пакунлисем унта 6-7 ҫын унта тӑратчӗҫ.
Алена Блинова ятлӑ хӗрарӑм Фейсбукра ҫырнӑ тӑрӑх, марша тухнӑ темиҫе ҫынна йӗрке хуралҫисем тытса чарнӑ. Хӗрарӑм тӗнче тетелӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарти хула пульницинчи Антон Сидоров врач та ҫавсен хушшинче. Сӑн ӳкерчӗкре вӑл сылтӑмран иккӗмӗшӗ, чи вӑрӑмми тесе ҫырнӑ.
Аса илтерер, «Ирӗклӗх» наци пӗрлӗхӗ Шупашкарта вырӑссен маршне ирттерессине хирӗҫ пулнине, кунашкал пулӑм наци республикинче килӗшӳсӗррине вӗсем М. Игнатьев Элтепере, Шупашкар хулин мэрне А. Ладыкова, Чӑваш Ен прокурорне В. Пословскийне, Чӑваш Республикинчи шалти ӗҫсен министрне С. Неяскина ҫырупа пӗлтернине Чӑваш халӑх сайчӗ хыпарланӑччӗ.
Ҫӗршывра паян, чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, палӑртакан уяв ятне Раҫҫейре пурӑнакансенчен чылайӑшӗ пӗлмест.
Халӑх шухӑшне тӗпчекен Пӗтӗм Раҫҫейри центр (ВЦИОМ) ыйтӑм ирттернӗ те ҫынсен 48 проценчӗ паянхи куна «канмалли тата тепӗр кун» евӗр йышӑннине палӑртнӑ. Мускавпа Питӗр хулисем политикӑран уйрӑмах аякра тӑнине ҫиеле тухнӑ. Унта пурӑнакансенчен 60 проценчӗ паянхи куна канмалли кун тесе каланӑ, уяв тенисем — ыйтӑма хутшӑннисенчен чӗрӗк пайӗ ҫеҫ. Хуравлама ыйтнисенчен 16 проценчӗ чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗ уяв тесе калама аптӑранӑ.
Сӑмах май, Халӑх пӗрлӗхӗн кунне палӑртнине паян Шупашкарта 11 пине яхӑн ҫын хутшӑннине ӗнентереҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ҫырнӑ. Уяв Хӗрлӗ лапамра иртнӗ.
+13.3 °C