Малтанах 20 ҫулти хӗре Шупашкар хула администрацийӗ ҫурт-йӗр илмешкӗн документсене хатӗрлемелли пирки пӗлтернӗ. Анчах кайран тӑрук ку ӗҫе каярах хӑвармаллине каланӑ.
Анна Федорова, тӑлӑхскер, черетре 2013 ҫултанпа тӑрать. Хваттере кӗҫех куҫасси пирки ӑна кӑрлачӑн 17-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Тепӗр эрнеренех халех ҫӗнӗ хваттер пулмассине пӗлтернӗ. Темӗнле постановленипе килӗшӳллӗн пурӑнмалли кӗтесӗн пӗр пайӗ администрацие куҫнине кӗскен ӑнлантарнӑ та телефона сӳнтернӗ.
Тепӗр тӑлӑхсем тавӑҫ ҫырса суда выляса илнӗ-мӗн. Ҫавӑнпа вӗсене хваттер памах тивнӗ. Пӗлтӗр ҫеҫ черете тӑнисем кӗтеслӗ пулса юлнӑ. Анна Федоровӑн вара хальлӗхе асламӑшӗпе тата унӑн икӗ мӑнукӗпе пурӑнма тивӗ. Хӗр хваттере кӑҫалах тивӗҫессе шантарнӑ-ха та…
Тӑлӑхсене тата вӗреннӗ вӑхӑтра ашшӗ-амӑшне ҫухатнисене Чӑваш Енре ӗҫ профессине тӳлевсӗр вӗрентӗҫ. Унсӑр пуҫне вӗсене йывӑр ҫын пулсан тата ачапа декрет отпускӗнче ларнӑ чухне социаллӑ стипенди парӗҫ. REGNUM корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал пирӗн республика хыснинче кун валли 32 миллион ытла тенкӗ пӑхса хӑварнӑ. Йышӑнӑва Чӑваш Енӗн Правительствин паянхи ларӑвӗнче ырланӑ.
Йышӑнӑва Раҫҫей саккунӗсем ыйтнине кура тунӑ. Ҫапла вара тӑлӑхсем рабочи профессине хысна шучӗпе пӗрре мар,иккӗ те тӳлевсӗр илейӗҫ.
Вӗренӳ министерстви кӑсӑклӑ статистика та илсе кӑтартнӑ. Республикӑри техникумсемпе колледжсенче вӗренекен тӑлӑхсенчен 72 проценчӗ, е 543 ҫын, хушма рабочи специальноҫне алла илме хатӗр.
ЧР Юстици министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри виҫӗ ачана Италири ҫынсем усрава илнӗ.
Республикӑри 168 ачан ашшӗ е амӑшӗ — ют ҫӗршыв ҫынни. Вӗсенчен 30-шӗ — аякри ют ҫӗршывран. Ведомство статистикине ӗненес-тӗк, ют ҫӗршыври 69 граждан ҫемьере мар ҫуралнӑ ачасен ашшӗ пулнине йышӑннӑ.
Пӗлтӗр ют ҫӗршыври 120 ҫын Чӑваш Енри ЗАГСра ҫемйине регистрациленӗ. 36-шӗ — Украина, 17-шӗ — Узбекистан, 13-шӗ — Таджикистан, 10-шӗ — Азербайджан, 10-шӗ Беларуҫ ҫыннисем. Арменири, Молдовӑри, Грузири, Казахстанри, Туркменистанри хӗрсемпе каччӑсем те пирӗн патра ҫемье ҫавӑрнӑ.
2016 ҫулта ют тӑрӑхри 20 гражданин уйрӑлнӑ. Пӗр ҫын ятне улӑштарнӑ.
Шупашкарти Калинин районӗнчи ачалӑха сыхлакан пай ку эрнинче виҫӗ тӑлӑха тупса палӑртнӑ. Кун пирки вӗсен пресс-служби пӗлтерет.
Ачасем валли халӗ ҫемье шыраҫҫӗ. Ачасем 3-ре, 12-ре тата 6 ҫулта. Иккӗшӗ — хӗрача, тепри арҫын ача.
Ачасен амӑшӗ пулнӑ. Анчах вӑл нумаях пулмасть вилнӗ. Ашшӗ вара ҫук. Шӑпӑрлансем тӑлӑха юлни пирки опека органне тӑванӗсем пӗлтернӗ. Халӗ тӳре-шара вӗсен прависене тата интересӗсене хӳтӗлӗ.
Опекӑпа попечительлӗх органӗ ачасене вырнаҫтармалли ҫемье шырать. Сӑмах май, кӑҫал ачалӑха сыхлакан пай ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ 6 ачана тупса палӑртнӑ.
Канаш районӗнчи Уҫырмара пурӑнакан 17 ҫемье нумаях пулмасть ҫӗнӗ хваттере пурӑнма куҫнӑ. Унччен вӗсем пурте кивӗ те ишӗлекен ҫуртра хӗсӗнсе пурӑннӑ. Халӗ ҫавсене Ҫурҫӗр урамри 24 хваттерлӗ ҫуртра хваттер уҫҫи панӑ.
Ҫурта иртнӗ ҫулхи ҫу уйӑхӗнче «Канашская» ПМК хӑпартма пуҫланӑ. Ӑна тума 21,2 миллион тенкӗ ытла тухса кайнӑ. Хваттерсене Уҫырмари кивӗ ҫичӗ ҫуртра пурӑнакан ҫичӗ ҫемье валли тунӑ. Унсӑр пуҫне виҫӗ тӑлӑха та ҫавӑнта хваттер панӑ.
Хваттер уҫҫисене вӗсен хуҫисене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Валентина Алантьева ӑшӑ сӑмах каласа тыттарнӑ. Сӑмах май, пӗлтӗр Канаш районӗнчи 138 ҫемьене ҫӗнӗ хваттер уҫҫи панӑ. Вӗсем пурте — унччен кивӗ ҫуртра пурӑннӑ ҫынсем.
Тӑвай районӗнче пурӑнакан тӑлӑха хваттер пама суд йышӑну кӑларнӑ. Унтисен ӗҫне Вӑрмар районӗнче пӑхса тухаҫҫӗ те, суд нумаях пулмасть иртнӗ.
Суда тавӑҫпа Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова тухнӑ. Хутпа суд тӑрӑх ҫӳреме маларах ирттернӗ тӗрӗслев хистенӗ. Ашшӗ те, амӑшӗ те ҫук хӗр 2011 ҫултанпа ҫурт-йӗр черетӗнче тӑнӑ. 2012 ҫул вӗҫӗнчен унӑн хӑйӗн кӗтесне кӗме ирӗк ҫитнӗ пулин те район администрацийӗ унӑн ыйтӑвне тивӗҫтермен.
Прокурор тӑлӑха хӗрхенсе те хӳтӗлесе тата, паллах, саккуна пӑхӑнма хистесе ҫырнӑ тавӑҫне районти суд тивӗҫтернӗ. Тӑлӑха вырӑнти тӳре-шаран икӗ уйӑхра ҫурт-йӗрпе тивӗҫтермелле. Суд раштавӑн 12-мӗшӗнче иртнӗ. Район администрацийӗ аппеляци ҫӑхавӗ ҫырса аппаланмасан хваттер уҫҫине кӗтсе илесси тӑлӑхӑн инҫех мар.
Пӑрачкав районӗнчи пӗр ялта 27 ҫулти хӗрарӑм 17-ри кӳршӗ хӗрне хӗненӗ. Вӑрҫи-харҫи пикен каччине пула сиксе тухнӑ.
Республика прокуратурин пресс-службинчен пӗлтернӗ тӑрӑх, 27-ри хӗрарӑм тӑлӑх хӗр ҫине ҫиксе ӳкнӗ. Пӑтӑрмах вӑхӑтӗнче вӑл хӗрӗн каччи машинӑпа иртсе кайнӑ чух чутах ӑна ҫапса хӑварман тесе ятланӑ. Хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, руль умӗнчи яш ӑна, велосипедпа пыраканскере, пырса кӗрес пекех ҫил шӑхӑрттарса иртсе кайнӑ.
Ҫуран ҫӳрекенсене хисеплемелли пирки ӑнлантарас вырӑнне хӗрарӑм алли-урине ирӗке янӑ. Пикене вӑл ҫӳҫрен ярса илнӗ, кирпӗч илсе пуҫӗнчен ҫапнӑ. Пуҫ мимине чӗтретнӗ пикен пульницӑрах сипленме тивнӗ.
Ҫапӑҫакан хӗрарӑм хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Халӗ ку пӑтӑрмаха миравай судья пӑхса тухӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта 13-ри хӗрача тата 10 ҫулти арҫын ача ҫемье ӑшшине туйса ӳсесшӗн. Вӗсен ашшӗ ҫук, амӑшӗ вара — тӗрмере.
Нумаях пулмасть хӗрарӑма амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. Ачасен тӑванӗсем те ҫук, ҫавӑнпа Ҫӗнӗ Шупашкарти опекӑпа попечительлӗх органӗ ачасем валли ҫемье шырама тытӑннӑ.
Хӗрача 8-мӗш класра вӗренет, арҫын ача — тӑваттӑмӗшӗнче. Хӗрача лайӑх ӗлкӗрсе пырать, математикӑпа вырӑс чӗлхине уйрӑмах килӗштерет. Вӑл ачасемпе хутшӑнма яланах хавас, ҫавӑнпа вӑл воспитатель пуласшӑн.
Арҫын ача ҫемҫе кӑмӑллӑ. Вӑл футболла выляма, ӳкерме юратать. Ачасем ҫемье тупасшӑн, ашшӗ-амӑшӗн ӑшшине туясшӑн, анчах иккӗшӗ пӗрле…
Вӑрнар районӗнче пурӑнакан 42 ҫулти хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следстви шухӑшӗпе, вӑл ҫемьене йышӑннӑ тӑлӑх ачасене хӗненӗ.
Ҫак хӗрарӑм виҫӗ тӑлӑх ачана хӑйӗн хӳттине илнӗ. 2012 ҫулта вӑл 1999, 2004 ҫулсенче ҫуралнӑ хӗрачасене тата 2005 ҫулта кун ҫути курнӑ арҫын ачана ҫемьене йышӑннӑ.
Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, ҫак хӗрарӑм 2012–2016 ҫулсенче виҫӗшне те хӗненӗ: ҫӳҫрен сӗтӗрнӗ, пиҫҫихипе ҫапнӑ. Сӑлтавӗ кашнинчех тӗрлӗрен пулнӑ: шкулта япӑх паллӑсем илнӗ, тумне вараланӑ, кӑлпасси татӑкне ыйтмасӑрах ҫинӗ, картишре туратсене пуҫтарман…
Пӗррехинче хӗненӗ хыҫҫӑн ачасем ҫырмари ҫӑлкуҫ патне тарнӑ. Унта вӗсене полици ӗҫченӗсем тупнӑ. Халӗ следовательсем ку ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Етӗрне районӗнчи Хучаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл должноҫри полномочипе ытлашшипех усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
ЧР Следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, чиновник 2008 тата 2009 ҫулсенче аукцион ирттермесӗрех вырӑнти ҫынсенчен 2 ҫурт туяннӑ. Пӗтӗмпе 900 пин тенкӗлӗх пулнӑ. Ку укҫана хыснаран уйӑрса панӑ, вӑл талӑх ачасене ҫурт-йӗрпе тивӗҫтерес ыйтӑва татса памалли пулнӑ.
Анчах туяннӑ ҫуртсене пуҫлӑх социаллӑ найм мелӗпе ҫынсене тара панӑ. Вӗсем тӑлӑхсен категорине кӗмен. Ку кӑна та мар: ҫуртсенчен пӗрне туса та пӗтермен. Тепри вара пурӑнма юрӑхлӑ мар.
Халӗ ку пуҫиле ӗҫе следовательсем малалла тӗпчеҫҫӗ.
+0.3 °C