Муркаш районӗнче пурӑнакан вӑйпиттие вичкӗн куҫлӑ сутуҫӑ ултавҫӑсенчен ҫӑлса хӑварнӑ.
Авӑн уйӑхӗн 6-мӗшӗнче пӗр арҫын район центрӗнчи лавккасенчен пӗринчи банкоматра укҫа илсе темле счёт ҫине куҫарса панӑ. Хӑй ҫав вӑхӑтра такампа телефонпа калаҫнӑ.
Ҫакна вичкӗн куҫлӑ сутуҫӑ асӑрханӑ. Вӑлах йӗрке хуралҫисем патне шӑнкӑравланӑ. Пакунлисем вырӑна пырса ҫитнӗ ҫӗре арҫын 125 пин тенке пӗчӗкшерӗн тӗрлӗ счет ҫине куҫарса яма ӗлкӗрнӗ. Анчах вӑл кредит та илме палӑртнӑ. Пакунлисем пырса ҫитсе ӑна йӑнӑш утӑмран тытса чарнӑ.
44 ҫулти арҫын улталаннине ӑнланса илнӗ ҫын полицие заявление ҫырса панӑ. Вӑл ӑнлантарса панӑ тӑрӑх, унччен маларах такамсем шӑнкӑравласа право тытӑмӗн ӗҫченӗ тесе тыттарнӑ иккен. Вӗсем ӑна арҫын счечӗ ҫинчен террористсемпе боевиксене укҫа куҫарса панӑ тесе хӑратнӑ. Кӗҫех арҫынпа банк ӗҫченӗ текен ҫын та ҫыхӑннӑ. Вӑлах ӑна кредит картти илсе укҫана унта куҫарса яма сӗннӗ.
Шупашкарта пурӑнакан 290 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Хӗрарӑм патне ют ҫын виҫӗ цифрӑллӑ номертен шӑнкӑравласа хӑйӗнпе банк ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Кредит картти ҫинчи укҫана такамсем сӑптӑрса каясран телефона ятарлӑ приложени вырнаҫтарма сӗннӗ. Хӗрарӑм итленӗ.
Анчах ҫав приложени пулӑшнипе хайхисем хӗрарӑмӑн телефонӗпе инҫет ҫыхӑну мелӗпе усӑ курса 290 пин тенкине хӑйсен тунӑ.
Пӑтӑрмах тӗлӗшпе йӗрке хуралҫисем халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Енре преступниксен пӗр ушкӑнӗ ҫынсен ячӗпе кредит карттисем илсе тултарнӑ. 91 карта ҫинчен вӗсем 8,7 миллион тенкӗлӗх кивҫен укҫа илнӗ.
Усал ӗҫпе ҫав ҫынсем 2021 ҫулхи раштав уйӑхӗнчен тытӑнса 2022 ҫулхи нарӑс уйӑхӗччен аппаланнӑ. Укҫана Шупашкарти тата Челябинскри кредит организацийӗсенчен илнӗ.
Преступниксен ушкӑнне карас ҫыхӑнӑвӗн компанийӗсенчен пӗрин офисӗнче ӗҫлекенсем те кӗнӗ. Вӗсем паспортӑн суя копийӗсемпе усӑ курса банк тата микрофинанс учрежденийӗсенче кредит карттисем илнӗ. Кредит лимичӗпе пӑхса хӑварнӑ укҫана кайран хӑйсен кӗсйине пӗтӗрсе чикнӗ. 91 кредит картти ҫинчен 8,7 миллион тенкӗ тыла илнӗ. Тепӗр 6 тӗслӗхре банксем карттӑсем ҫинчен илме чарса лартнӑ.
Канаш хулинче пурӑнакан ҫамрӑк мар хӗрарӑм ултавҫӑсен серепине ҫакланнӑ.
Ҫурла уйӑхӗн ҫурринче хӗрарӑм патне ют ҫын шӑнкӑравланӑ. Вӑл хӑйӗнпе Тӗп банк ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. «Ырӑ» ҫын хӗрарӑма такамсем ун ячӗпе кредит илесшӗнни пирки «систернӗ». Улталанас мар тесен мӗн тумаллине вӗрентнӗ.
53 ҫулти хӗрарӑм кӗҫех банксене тухса чупнӑ. Икӗ банкра кивҫен илнӗ, тата онлайн мелпе кредит-карттиллӗ пулса тӑнӑ. Кредит учрежденийӗнче ӗҫлекенсене хӗрарӑм хӑйне укҫа кирлине ӗнентернӗ. 10 кунта хӗрарӑм 1 миллион тенкӗ ытлалӑх кивҫен укҫа илсе тултарнӑ, ҫавна йӑлтах ют ҫынсене куҫарса панӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче хӗрарӑм йӗрке хуралҫисем патне вӗҫтернӗ. пулӑшма ыйтнӑ.
Куславккара пурӑнакан пӗр хӗрарӑма улталанасран банк ӗҫченӗсем тем пекех тытса чарма хӑтланнӑ.
Ҫулланнӑ ҫав ҫын нумайӑшӗ ҫакланакан капкӑнах лекнӗ. Ун патне ултавҫӑсем шӑнкӑравласа банкра упракан укҫӑра ҫухатма пултаратӑр хӑратнӑ. Хӑйсемпе ҫав этемсем право хуралӗн тытӑмӗнче тата банкра ӗҫлекенсем тесе паллаштарнӑ. Укҫасӑр тӑрса юлас мар тесен вӗсем сӗннӗ пек тумалла тесе ӗнентернӗ.
Сӑмах май каласан, счет ҫинчи 900 пин ытла тенке хӗрарӑм ют ҫынсене тӳрех куҫарса парайман — шанчӑксӑр операцие кредит учрежденийӗсем чарса лартнӑран хӗрарӑм пӗр банкоматран тепӗр ҫӗре ҫитнӗ, унтан кӳршӗллӗ региона тухса вӗҫтернӗ. Унта вӑл хӑйӗн туприне ҫичӗ ютсене куҫарса панӑ-панах.
Наци банкӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗпе республикӑри Финанс пӗлӗвӗн центрӗ чӑвашла буклетсем хатӗрленӗ. Вӗсене ялсенче пурӑнакан ватӑ ҫынсем патне ҫитерме палӑртаҫҫӗ.
Ултавҫӑсен капкӑнне ҫынсем пӗрмаях ҫыхӑнаҫҫӗ. Ырӑ мар шухӑшлисем ҫынна темле те хӑратаҫҫӗ. Ҫав шутра — «сирӗн счет ҫинчен Тӑван ҫӗршыва хирӗҫле тӗллевпе укҫа куҫараҫҫӗ» йышши улталаса та. Ҫапларах мелпе хӑратнӑ хыҫҫӑн пирӗн тӑрӑхри икӗ ҫын укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Ултавҫӑсене 64 ҫулти кинемей 200 пин тенкӗ, 40 ҫулти хӗрарӑм 140 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ҫын шучӗпе пуйма юратакансем пуртан ултавҫӑсенчен сыхланма вӗрентекен буклетсене чӑвашла та пичетленӗ.
Ҫынсене ӗҫ вырӑнӗ тупса парас тӗлӗшпе ӗҫлекен HeadHunter онлайн-лапам пӗлтернӗ тӑрӑх ҫурла уйӑхӗнче республикӑра ӗҫ вырӑнӗсен йышӗ самай ӳснӗ. Ку кӑтарту 9,1%-па танлашнӑ.
Апла пулин те Атӑлҫи Федераллӑ Округра Чӑваш Ен чи малта мар. Удмурт Республикин ҫак кӑтарту тата та пысӑкрах. Ӗҫ вырӑнӗсен шучӗ унта 15,7% ӳснӗ. Ҫавӑн пекех Мӑкшӑ Республикинче, Самарпа Чулхула облаҫӗсенче вакансисен шучӗ пирӗн республикӑран ытларах йышланнӑ. Атӑлҫи Федераллӑ Округа илес пулсан ҫурла уйӑхӗнче ӗҫ вырӑнӗсен шучӗ вӑтамран илсен 7,4% ӳснӗ.
Иртнӗ уйӑхра Чӑваш Енре ӑслӑлӑхпа вӗренӳ сферинче ӗҫ вырӑнӗсен шучӗ самай нумайланнӑ (+47,5%) — ҫакӑ ӗнтӗ вӗренӳ ҫулталӑкӗ пуҫланнипе ҫыхӑннӑ. Унсӑр пуҫне банк сферинче (+22,7%) тата «инсталляци, сервис» професси тытӑмӗнче (+25,6%) ӗҫлекенсем ытларах кирлӗ пулнӑ.
Раҫҫей банкӗн Чӑваш Енри уйрӑмне ҫӗнӗ ҫын ертсе пыма тытӑннӑ. Унпа республика Элтеперне Олег Николаева банк ӗҫченӗсем паллаштарнӑ.
Раҫҫей банкӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗн – Раҫҫейӗн Тӗп банкӗн Атӑл-Вятка тӗп управленийӗн Чӑваш Республикинчи наци банкӗн управляющийӗ пулма Максим Фролова ҫирӗплетнӗ. Максим Петрович Тӗп банкра 25 ҫул ытла ӗҫленӗ. Юлашки ҫулсенче вӑл Самарӑра тӑрӑшнӑ. Унта регионти уйрӑмӑн управляющийӗн ҫумӗ пулса 6 ҫула яхӑн тӑрӑшнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан ҫулланнӑ хӗрарӑм ултавҫӑсене 1,5 миллиона яхӑн тенкӗ укҫа куҫарса панӑ.
69 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ, хӑйӗнпе банк ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Ватӑ ҫынна вӑл такамсем патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталне ватнӑ хӗрарӑм ячӗпе «кукӑр алӑллӑ» банк ӗҫченӗ кредит илнӗ тесе ӗнентернӗ. Ҫав ҫынна тытса чарас тесен темле счет ҫине укҫа куҫарма ыйтнӑ.
Хӗрарӑм машина сутса янипе тунӑ 900 пин тенке, 100 пин тенке тӑванӗнчен кивҫен ыйтса тата ҫур миллион тенкӗ ытла банкран кредит илсе ют ҫынсене куҫарса панӑ.
Асӑннӑ мелпе утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарта тата тепӗр икӗ ҫын улталаннӑ. 26 ҫулти хӗр 280 пинсӗр, 41 ҫулти хӗрарӑм 850 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Ӗнер ҫӗнӗ хут укҫа пирки каласа пани вӑл тӳрех ҫынсен аллине лекессине пӗлтермест. «Коммерсантъ» ҫырнӑ тӑрӑх ҫӗнӗ 100 тенкӗллӗ укҫа ҫаврӑнӑша тухиччен темиҫе ҫул та иртме пултарать.
Сӑлтавӗ: ҫынсен аллине лекес умӗн ӑна банкоматсемпе терминалсем тата касса хатӗрӗсем палласа илме вӗренмелле. Ҫак ӗҫ вӑраха тӑсӑлма пултарассин сӑлтавӗ вара банкоматсем тӑвакан предприятисем Раҫҫейрен кайнипе ҫыхӑннӑ. Украинӑра ятарлӑ ҫар операцийӗ пуҫланнӑ хыҫҫӑн пирӗн ҫӗршывран NCR тата Diebold Nixdorf кайнӑ. Банкоматсен йышӗнчен 60% ытла ҫак икӗ фирма туса кӑларнисем йышӑнаҫҫӗ.
Иртнинче ҫӗнӗ 200 тата 2000 тенкӗ укҫасене ҫаврӑнӑша кӗртнӗ чухне (ку 2017 ҫулта пулса иртнӗччӗ) банкоматсене вӗсене палласа илме вӗрентесси уйӑх патнелле йышӑннӑ. Ку хутӗнче вара ҫак ӗҫ самай вӑраха тӑсӑлма пултарӗ — банкоматсем тӑвакансем те ҫӗршывран кайнӑ, пысӑк кредит организацисем те санкцисем айне лекнӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (05.06.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 747 - 749 мм, 11 - 13 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Яковлев Михаил Яковлевич, генерал-лейтенант ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |