Шупашкар районӗнчи Толиккассинче паллӑ чӑваш поэтне тата писательне, тӑлмача асра тытса палӑк уҫнӑ.
Георгий Орлов — чылай калавпа повесть авторӗ. Вӗсене вӑл ҫутҫанталӑка юратса ҫырнӑ.
Поэт палӑкне лартма ял ҫыннисем хӑйсем шухӑш тытнӑ, укҫа пухнӑ, палӑка тӑвакана тупнӑ. Ырӑ ӗҫе Валентина Порфирьева пуҫарнӑ. Стелӑна кӗнекене уҫса хунӑ евӗр тӑвас тенӗ.
Чӑваш АССР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ преми лауреатне хисеп туса лартнӑ палӑка уҫма тӑван тӑрӑхӗнчи ҫынсем тата хӑнасем пуҫтарӑннӑ. Георгий Орлов хӗрӗ Алла Орлова та пулнӑ.
Ӗнер Шупашкар районӗнчи Карантай тата Толиккасси ялӗсен ҫывӑхӗнче типӗ курӑк ҫуннӑ. Ҫулӑма сӳнтернӗ хыҫҫӑн 41 ҫулти арҫын виллине тупнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе следстви умӗнхи тӗрӗслев иртет.
Ҫак арҫын ӳсӗр пулман-и? Следовательсен ҫакна та уҫӑмлатма тивӗ. Унӑн кӗлетки ҫинче пусмӑрласа вӗлернӗ йӗр пулман.
Палӑртса хӑвармалла: кӑҫал ҫуркунне Шупашкар тата Вӑрнар районӗсенче курӑк тата ҫӳп-ҫап ҫунтарнӑ чухне икӗ ҫын вилнӗ. Иккӗшӗ те – тивӗҫлӗ канурисем. Куславкка тата Ҫӗмӗрле районӗнчи икӗ ҫыннӑн вара ӳчӗ пиҫсе кайнӑ.
Нумаях пулмасть Шупашкар районӗнчи Шупашкаркассинчи «Шурӑмпуҫ» фольклор ушкӑнӗ асӑннӑ районти Ҫырмапуҫ ял тaрaхӗнчи Толиккасси ял клубне ҫитсе килнӗ.
Фольклор ушкӑнне Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Леонид Захаров ертсе пырать.
Пултарулӑх ушкӑнне Толиккасси клуб ертӳҫи Роза Михайловaпа Чӑрӑшкассинчи пултарулӑх ҫурчӗн ертӳҫи Галина Королькова хапӑлласа кӗтсе илнӗ. Зал та туллиех пуҫтарӑннӑ.
Самуккасси ял старости, 75 ҫулти ӗҫ ветеранӗ Николай Иванов тата Кӳкеҫри лицейра чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекен Надежда Петрова та пулнӑ уявра.
Уяв программине Шупашкаркасси клуб ертӳҫи Любовь Иванова ертсе пынӑ. Малтан чӑваш хӗр-хӗрарӑмӗн тумӗсемпе, унтан вырӑс хӗрарӑмӗн тумӗсемпе сцена ҫине тухнӑ.
Сӑнсем (5)
Георгий Федорович Орлов — чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи. Пурӑннӑ пулсан паян 90 ҫул тултарӗччӗ. Ӑна асӑнса вӑл ҫуралса ӳснӗ Шупашкар районӗнчи Толиккасси ялӗнче асӑну каҫӗ иртрӗ.
Ялти клуба чылаййӑн пухӑнчӗҫ: ӑна пӗлекенсем, кӳршисем, ҫамрӑксем. Чӑрӑшкасси ялӗнчи вулав ҫурчӗн ертӳҫи Е.Г. Иванова поэтӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ ҫинчен хатӗрленӗ хӑтлавпа паллаштарчӗ, шкул ачисем Георгий Орлов ҫырнӑ сӑвӑсене шӑрантарчӗҫ. Ялти фольклор ушкӑнӗ Г.Орловӑн сӑввипе кӗвӗленӗ «Ҫӗмӗрт» тата ытти юррисемпе савӑнтарчӗ.
Сӑвӑҫа манманни, унӑн ячӗ малашне те асрах юлассине шанаҫҫӗ ял ҫыннисем.
Нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Толиккасси ялӗнче (Ҫырмапуҫ ял тӑрӑхӗ) Ҫӑварни иртрӗ. Ку уява ялӗпех пуҫтарӑнчӗҫ. Ача-пӑча тӑвайккинчен ҫунашкасемпе ярӑнса савӑнчӗ, ҫамрӑксемпе ватӑсем юрӑ юрларӗҫ, ташларӗҫ.
Хӗле ӑсатса ҫуркуннене йыхӑрса сценка та хатӗрленӗ. Клуб заведующийӗ Михайлова Р.А. тӑрӑшнипе тӗрлӗ вӑйӑ, ӑмӑрту иртрӗ уявра. Икӗ урам тупӑшса канат та туртрӗҫ, ҫӗнтерӳҫӗсене парнесемпе чысларӗҫ. Чи тутли вара ҫак уявра — Ҫӑварни икерчи. Ӑна кашни килтенех илсе тухнӑ та, сӑйларӗҫ пӗр-пӗрне ял ҫыннисем.
Юлашкинчен хӗл катемпине чӗртсе ячӗҫ, кӑвайт урлӑ сике-сике каҫрӗҫ, ҫуркуннене чӗнсе юрӑ шӑрантарчӗҫ. Ҫынсем ӑшӑ кунсем ҫывхарнипе савӑнчӗҫ, кулчӗҫ, вылярӗҫ.
Толиккассисем Роза Анатольевнӑна ҫакӑн пек уяв туса панӑшӑн тав сӑмахӗсем каларӗҫ, пӗрле пухӑнма май пулнишӗн питӗ хӗпӗртерӗҫ.
М7 ҫул Шупашкара кӗмесӗр иртсе каять пулин те хальхи ҫавра ҫул паянхи пурнӑҫа тивӗҫтерменни куҫ кӗрет — ӑна тепӗр хут ҫавӑрса ярасшӑн, урапасене Карачура, Ҫӗнӗ Лапсар, Кӳкеҫ витӗр чуптарасшӑн мар.
Нумай пулмасть ҫак ҫавра ҫулӑн ҫӗнӗ вариантне Сарапакасси ял тӑрӑхӗнче сӳтсе явнӑ иккен. Ҫӗнӗ ҫул Ишлей пӑрӑнчӑкӗнче пуҫланать те вӑрман витӗр иртсе сад пахчисен пӗрлӗхне килсе тухать (Карачура ҫывӑхӗнче сад пахчисем нумай — шӑп ҫавсем витӗр иртмелле ун). Малалла ҫул Йӑршу ялӗ ҫумӗпе (кунта Карачура вӑрман хуҫалӑхӗн вӑрманне касасшӑн курӑнать; ҫывӑхра кӳлӗсем пуррине те манмалла мар) иртсе Лапсар ял тӑрӑхӗн ҫӗрӗсем ҫине тухать. Ҫул Ассакасси ялӗнчен кӑнтӑр енӗпе (Асса пӗвинчен аяларах кӗпер тума палӑртнӑ), «Юрма» чӑх-чӗп хапрӑкӗ хушшипе иртмелле. Малалла ҫул Ҫӗньял енне каймалла, унтан вара уйсем тӑрӑх Толиккассине ҫавӑрса илсе Апаш патнелле тухмалла. Ку тӑрӑхра тарӑн ҫырма-ҫатра сахал маррине шута илсен пӗтӗмпе 7 кӗпер таранах тума палӑртнӑ.
Пушӑн 29-мӗшӗнче Иккасси ял вулавӑшӗнче литературӑпа поэзи каҫӗ пулчӗ, ӑна Орлов Георгий Фёдорович ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитнӗ ятпа ирттерчӗҫ. Паллӑ ҫыравҫӑ ҫак тӑрӑхра ӳснӗ — Толиккасси ялӗнче ҫуралнӑ.
Литература каҫне пуҫланӑ май вулавӑш ертӳҫи Михайлова А.М. ҫыравҫӑн кун-ҫулӗпе тата ун пултарулӑхӗпе паллаштарчӗ. Мероприяти пухӑннисемшӗн интереслӗ иртрӗ, кашни хӑйне валли мӗн те пулин ҫӗнни пӗлчӗ: Иккасси шкулӗнче вӗренекен 5-6 класс вӗренекенӗсем поэтӑн сӑввисене вуласа пачӗҫ; Федотова Ю.Т. вӗренекен ҫак шкулта 2005 ҫулта ҫыравҫӑпа тӗл пулнӑ саманта аса илчӗ; Иккасси ҫынни Иванов В.А. ҫыравҫӑн романӗсем пирки каласа пачӗ.
Акан 11-мӗшӗнче, Андриян Николаев юбилейӗ тӗлне, Толиккасси шкулӗнче «Спорт тата космос» ятлӑ фотокурав уҫӑлать. Ӑна Космонавтика кунне залалласа йӗркеленӗ.
Кураври сӑнӳкерчӗксенче Андриян Николаев космоса вӗҫме епле хатӗрленнине, тӑван ҫӗрте иртнӗ тӗлпулусемпе, ӑмӑртусемпе паллашма май пур. Ҫавӑн пекех Андриян Николаев ҫинчен каласа кӑтартакан документлӑ фильма курма пулӗ. Шкула Шуршӑлти музей директорӗ А.Н.Тукмаков та килӗ — унпа тӗлпулу иртӗ.
Курава йӗркелекенсем: «Бичурин тата хальхи вӑхӑт» МУК ЧРМ, «СССР летчик космонавтӑн А.Г. Николаевӑн мемориаллӑ комплексӗ» ГУК.
Мероприяти 13 сехетре пуҫланӗ.
+2.3 °C