«Пӗрле сахал мар апатланнӑ. Нумайӑшне эпӗ питӗ лайӑх пӗлетӗп, инкексенче пӗрле пулнӑ, пушара хирӗҫ кӗрешнӗ. Эпир пӗр-пӗрин хушшинчи ҫирӗп туслӑха тахҫантанпах тытса пыратпӑр», — ҫапла чӑвашла куҫарнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Правительство ҫуртӗнче паян ирттернӗ тунтикунхи канашлура. Цитатӑна эпир ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ сайтӗнчи чӑвашла версинчен илтӗмӗр.

«МЧС ӗҫченӗсенчен эпӗ тӑрӑхланӑ тесе сас-хура, пуш сӑмах сарӑлнине сивлетӗп», — тенӗ Михаил Игнатьев.

«Пушар хуралӗнче тӑрӑшакансене ҫав тери пысӑк тимлӗх уйӑратпӑр, ҫулсерен ҫӗнӗ те ҫӗнӗ хатӗрсемпе тивӗҫтерме майсем шыратпӑр. Вӗсен ӗҫӗ хӑрушлӑхпа ҫыхӑннине ӑнланса, эпир хамӑр енчен кирлӗ пек мӗнпур условисене йӗркелесе пама витӗм кӳретпӗр», — тенӗ Михаил Игнатьев.

Паян, нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Шупашкарти «Сад» микрорайонӗнче пурӑнакансене эвакуаци пирки пӗлтернӗ. Ҫавна май вырӑна ятарлӑ служба ӗҫченӗсем килсе ҫитнӗ. Кун пирки «ПроГород Чебоксары» кӑларӑм хӑйӗн сайтӗнче хыпарланӑ.

Хайхи ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, Дементьев урамӗнчи 3/2-мӗш ҫуртӑн иккӗмӗш подъезчӗн стени ҫурӑлса аннӑ. «Пурӑнмалли ҫурт умӗнче МЧС машинисем лараҫҫӗ, ҫынсем урамра кӗпӗрленсе тӑраҫҫӗ», — ҫакна курнисенчен пӗри ҫӳлерех асӑннӑ кӑларӑм журналистне ҫапла пӗлтернӗ.

Шупашкар хулин граждан хӳтӗлевӗпе чрезвычайлӑ лару-тӑру управленийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Николай Андреев каланӑ тӑрӑх, ҫынсен пурнӑҫӗшӗн хӑрушши нимӗн те ҫук. «Ҫӗнӗ ҫурт пусӑрӑннӑ, шикленмелли сӑлтав мар ку», — комментари панӑ тӳре.

Ҫӗнӗ ҫулта кашни ачах асамлӑх, парне кӗтет. ЧР Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем шӑпӑрлансене савӑнтарас тесе парнесем пухнӑ. Вӗсене Украинӑна – Донецк тата Луганск облаҫӗсене – ӑсатӗҫ.

Чӑннипе, ведомство кунашкал акцие пӗрремӗш хут кӑна хутшӑнмасть. Пӗлтӗр те Чӑваш Енре Украинӑри ачасем валли парнесем пухнӑ. Ун чухне ку акцие патшалӑх влаҫӗсен органӗсенче ӗҫлекенсем хутшӑннӑ. Йывӑр лару-тӑрӑва лекнӗ шӑпӑрлансемшӗн пӑшӑрханакан ахаль ҫынсем те айккинче юлман.

Кӑҫал Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем Украинӑри кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче тухнӑ вӑрҫӑра шар курнӑ ачасем валли 5 пин парне пухнӑ.

Юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче полицин аслӑ сержанчӗ Александр Суворов, отпуска кайнӑскер, Муркаш районӗнчи Чурикасси ялӗнче пулнӑ. Вӑл кӳршӗри ҫурт ҫунма пуҫланине тӳрех асӑрханӑ. Кун пирки вӑл пӗр тӑхтамасӑр дежурнӑй чаҫе шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.

Кӳршӗ арҫынни ҫунакан пӳртрен чупса тухма ӗлкӗрнӗ. Анчах хайхискер унта каялла кӗме тапаҫланнӑ. Арҫын пӳрте кӗме хӑрушӑ пулнине пӑхса тӑман. Ҫакӑ уншӑн синкерле ҫаврӑнса тухассине полицин аслӑ сержанчӗ Александр Суворов лайӑх ӑнланнӑ.

Полицейски кӳршине ҫунакан пӳрте кӗме чарса урамра тытса тӑнӑ. Тепертакран вырӑна МЧС ӗҫченӗсем ҫитнӗ те пушара сӳнтернӗ.

Тунтикун, юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, сирена янӑраса кайсан хӑраса ан ӳкӗр. Ку – вӗренмелли тревога кӑна.

Юпан 1-мӗшӗнче Чӑваш Енре халӑха пӗлтермелли системӑна планпа килӗшӳллӗн тӗрӗслӗҫ. Ҫак кун республикӑри кашни район-хуларах сирена кӑшкӑрса ярӗ, громкоговорительсем янӑрӗҫ.

РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, «Внимание всем!» сигнал икӗ хутчен янӑрӗ: 10-ра тата 10 сехет ҫурӑра. Ку вӗренӳ тревоги кӑна пулнӑ май ҫӑлавҫӑсем пурне те хӑйсен вырӑнӗнчех пулма, малалла ӗҫлеме ыйтаҫҫӗ.

«Внимание всем!» сигнал – граждан хӳтӗлевӗн асӑрхаттармалли палли. Ҫапла майпа халӑха авари, катастрофа, тӑшман тапӑнни пирки пӗлтереҫҫӗ.

Ҫурла уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Акшик ялӗ ҫывӑхӗнче пӗвере арҫын путса вилнӗ. Вӑл пӗлӗшӗсемпе пулла кайнӑ.

Арҫын 43 ҫулта пулнӑ. Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, вӗсем пӗве патне ҫитсен расна ҫыран хӗррине вырнаҫнӑ. Кӑштахран пӗри теприне куҫран ҫухатнӑ. Малтанах япӑххи пирки шутламан-ха вӑл, лешӗ яла тӑванӗсем патне кайнӑ тесе шухӑшланӑ. Анчах пӗлӗшӗ ларнӑ вырӑнтан иртсе кайнӑ чухне йӑлтах ӑнланнӑ: путнӑ иккен.

Вырӑна ҫӑлавҫӑсем ҫитнӗ. МЧС асӑрхаттарать: пулӑра хӑрушсӑрлӑх йӗркине пӑхӑнмалла. Ҫакна шута илменни ав мӗн патне илсе ҫитерет.

Илен кунӗ хыҫҫӑн ваттисем шыва кӗме хушман. Ҫав кун ҫӳлти хӑватсем шыва пӑр катӑкӗ яраҫҫӗ-мӗн. Анчах кӑҫал ҫурла уйӑхӗнче те ҫанталӑк самай шӑрӑх тӑчӗ. Ҫавна май шыва кӗрекенсем те пур.

Ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Муркаш районӗнче инкек пулнӑ. Чуракасси ялӗн каччи Атӑлта чӑмпӑлтатнӑ чухне путса вилнӗ. РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл шыва кӗме юраман вырӑнта чӳхеннӗ. Ҫитменнине, ӳсӗр пулнӑ.

Унӑн виллине республикӑри шыравпа ҫӑлав службин ӗҫченӗсем туртса кӑларнӑ.

Темиҫе кун каялла Тӑвай районӗнче арҫын ҫухалнӑ. Ҫав кунах унӑн япалисене пӗве хӗрринче тупнӑ.

Арҫын путса вилни каярахпа ҫирӗпленнӗ. Ҫурла уйӑхӗн 16-мӗшӗнче 10 сехет те 25 минутра Мучар ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвере унӑн вилли ишсе тухнӑ. Ӑна ҫынсем ҫыран хӗррине илсе тухнӑ.

Вӑл, ҫул-йӗр ӗҫченӗ, ҫурла уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ҫухалнӑ. Вырӑнти ҫынсем каланӑ тӑрӑх, арҫыннӑн кӗҫех ҫуралнӑ кунӗ ҫитмелле пулнӑ. Вӑл 35 ҫул тултариччен темиҫе кун ҫеҫ пурӑнса ҫитереймен.

РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл юраман ҫӗрте шыва кӗнӗ.

Утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче 30 ҫулти арҫын Шупашкар урамӗпе утнӑ. Хайхискер пӗр ҫурт чӳречинчен (тахҫан унта кӗпе-йӗм ҫумалли пӳлӗм пулнӑ) тӗтӗм тухнине курнӑ. Арҫын ҫухалса кайман – кантӑка ҫӗмӗрсе шала кӗнӗ те 2 ҫынна урама илсе тухнӑ.

Пушӑ ларакан пӳлӗме килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсем тӑтӑшах пухӑннӑ-мӗн. Ҫулӑм тухнӑ кун унта икӗ ҫын пулнӑ. Вӗсем пульницӑна кайма хирӗҫленӗ, ҫӑлавҫа вара тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулнӑ. Чӳрече ҫӗмӗрнӗ чухне вӑл суранланнӑ. Ӑна Хулари 1-мӗш клиника пульницине илсе кайнӑ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар асӑрханмасӑр пирус туртнине пула тухнӑ. Ҫулӑма МЧС ӗҫченӗсем сӳнтернӗ.

Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Канашри пӗр ҫуртра пушар тухнӑ. МЧС ӗҫченӗсем ун чухне пӗр ҫемьен пӗчӗк ывӑлне ҫулӑмран кӑларнӑ.

Пушар картишӗнчи хуралтӑсене тӗп тунӑ, кӳршӗ ҫурта куҫма тытӑннӑ. Унта вара виҫӗ пӗчӗк ачаллӑ ҫемье пурӑннӑ. Пӗр шӑпӑрлана пушарнӑйсем вилӗмрен ҫӑлнӑ. Амӑшӗ МЧС ӗҫченӗсене тав туса пуҫлӑх патне ҫыру ҫырнӑ, тав тунӑ.

«Пушар вӑхӑтӗнче пурте ҫухалса кайрӗҫ. Урама чупса тухсан пирӗн 6 ҫулти ывӑлӑмӑр картишре тӑрса юлнӑ. Унта вара йӑлтах ҫунатчӗ. Ҫӑра тӗтӗм йӑсӑрланнӑран эпӗ те, упӑшка та ача патне ҫитеймерӗмӗр»,- ҫапла ҫырнӑ Вера Кашинская ҫырӑвӗнче.

Ҫӑлавҫӑсем вырӑна ҫитсен тӳрех тӗтӗм ӑшне чӑмса арҫын ачана шыранӑ. Телее, ӑна урама илсе тухнӑ. Вӑл сӗрӗмпе наркӑмӑшланнӑ, алли пиҫсе кайнӑ. Ӑна тӳрех пульницӑна илсе ҫитернӗ.