Республикӑра тухса тӑракан хаҫатсенчен пӗрисен, «Взятка» тата «Самана» ятлисен, редакторне Эдуард Мочалова иртнӗ уйӑхӑн 9-мӗш каҫхине хӗненине эпир пӗлтернӗччӗ. Ку хыпара эпир anticor_21 блогер ҫырнинчен илнӗччӗ.
Anticor_21 блогер халӗ тата тепӗр хыпар пӗлтерет. Унта Эдуард Мочалова хирӗҫле черетлӗ хутчен пуҫиле ӗҫ пуҫарнине каланӑ. Ӑна ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи шалти ӗҫсен пайне дознаватель ыйтса пӗлме чӗннӗ-мӗн. Кайран вӑл следстви управленине кӗрсе тухнӑ иккен. Ҫавӑн чухне вӑл ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнине пӗлнӗ. «Взятка» редакцине тапӑннисен тата Эдуард Мочалова хӗнекенсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫе чарса лартнӑ, мӗншӗн тесен пӑтӑрмаха Мочалов хӑй пуҫарнӑ имӗш.
Чӑваш Енри харӑсах темиҫе массӑллӑ информаци хатӗрӗнче пуҫлӑхсене шыранине пӗлтереҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗпе радио компанийӗн ертӳҫи валли кандидатсенчен заявлени йышӑнма пӑрахнӑ. Конкурса, астӑвасса, ҫӗртмен 9-мӗшӗнче пӗтӗмлетме палӑртнӑччӗ. Ку хыпара халӗ республикӑн Информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен сайтӗнче асӑрхамарӑм. Александр Магарина вӑл должноҫрен иртнӗ уйӑхӑн 14-мӗшӗнче хӑтарнӑччӗ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи «Пирӗн пурнӑҫ» хаҫат редакторне утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче палӑртмалла.
Чӑваш Енӗн Пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсен комитечӗн сайтӗнче «Советская Чувашия» хаҫат редакторне палӑртма конкурс валли заявленисене ҫӗртмен 14-мӗшӗччен йышӑнассине пӗлтернӗ. Хӑшӗсем вара ку хыпар пирки унчченхи редакторах ҫӗнӗрен ҫирӗплетмелли процедура тесе калаҫҫӗ.
Шел те, ку хыпара кая юлса пӗлтӗмӗр. Ҫапах та ун пеккисене кӑшт юлса пулин те хыпарламаллах пек туйӑнать. Ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Африкан Соловьев ултӑ теҫетке ҫул тултарнӑ.
«Советская Чувашия» хаҫата чылай ҫул редактор пулса ертсе пынӑ ҫак ҫын 1956 ҫулта Етӗрне районӗнчи Ленинкасси ялӗнче ҫуралнӑ. Журналистика ӗҫне аван ӑнланнинче, материалсене кӑсӑклӑ ҫутатма пултарнинче, ыттисенчен те ҫавна ыйтнинче Африкан Соловьев Мускаври М.В. Ломоносов ячӗллӗ патшалӑх университечӗн журналистика факультетӗнче вӗреннин туп пурах пек туйӑнать. Ӗҫ биографине вӑл хӑйӗн самай ӗҫтешӗ пекех район хаҫатӗнчи корреспондентран пуҫланӑ. Африкан Соловьева журналистсем паян «Советская Чувашия» хаҫат редакторӗ пулнипе кӑна мар, вӑл пултаруллӑ калем ӑсти евӗр аван пӗлеҫҫӗ.
Чӑваш Енри массӑллӑ информаци хатӗрӗсем влаҫа хурлама тытӑнса тӑраҫҫӗ. Кун пек пӗтӗмлетӳ патне «Медиастандарт» фонд тӗпчевӗ тӑрӑх ҫитсе тухма пулать. Тепӗр тесен, патшалӑхӑн шутланакан хаҫатсене вуласан, республика хысни шучӗпе тытса тӑракан телекуравпа радио тӑрӑх та пирӗн журналистсем влаҫа хурламанни сисӗнет-ха.
Регионсенчи медиасене асӑннӑ фонд эксперчӗсем тӑватӑ пая уйӑрнӑ: критика пачах ҫуккисем, критика сахаллисем, кӑштах критиклекеннисем, самай критиклекеннисем. Чӑваш Ен иккӗмӗш ушкӑна кӗнӗ. Апла пулсан пирӗн тӑрӑхра критика сайра-хутра тӗл пулать.
Влаҫсене критиклеме шикленмен (е ҫапла тума унта чармаҫҫӗ темелле-ши?..) журналистсем Карелинче тата Иваново облаҫӗнче ӗҫлеҫҫӗ. 15 субъектра: Кабардин-Балкар Республики, Амур, Калуга, Курган, Магадан тата Мурманск облаҫӗсенче, Ингушетинче, Калмӑк Республикинче, Мари Элте, Мӑкшӑ Республикинче, Сахалин, Тамбов, Тула, Челепи облаҫӗсенче тата Чукотка автономи округӗнче критика йӗрри-палли те ҫук-мӗн. Атӑлҫи федераци округне илсен, чи критиклекеннисем — Сарӑту облаҫӗнче.
Паян, ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев журналистсен ыйтӑвӗсене хуравларӗ.
Хӑйсене пӑшӑрхантаракан ыйтусене хускатас тӗллевпе республикӑри тата федераци шайӗнчи МИХсенче тӑрӑшакансем кӑна мар, районтисем те пуҫтарӑннӑ. Пуҫлӑхсен пресс-службисем хӑш чухне ыйтусене «ала витӗр» кӑларни пирки илтме тивет те, Михаил Игнатьевпа иртнӗ пресс-конференцире апла чару пулмарӗ. «Усал сӑмахсемпе перкелешме кӑна юрамасть», — шӳтлесе илчӗ пресс-конференци пуҫланас умӗн Михаил Игнатьев Элтеперӗн пресс-ҫыруҫи Светлана Каликова.
Журналистсем хускатнӑ ыйтусем хушшинче темли те пулчӗ: Шупашкарти трактор савучӗн шӑпи, ӗҫсӗр юлакансен мӗн тумалли, сӗт хакӗ йӳннине кура уншӑн ял ҫыннисене субсидилеме май ҫуккипе кӑсӑкланни, пӗчӗк йышлӑ шкулсене хупмасӑр май ҫуках-ши тени. Элтепер пурин ыйтӑвне те тӗплӗн те чӑтӑмлӑн хуравларӗ.
Вӗсен хушшинче такам та пулчӗ: вӗрентекенӗ те, вӗренекенӗ те, пуҫлӑхӗ те, пуҫлӑха пӑхӑнаканӗ те, библиотекарӗ те, калем ӑсти те, авторӗ те, авторӗн геройӗ те. Сӑмахӑм — Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗ «Выдающиеся люди вашего района» (чӑв. Сирӗн районӑн пултаруллӑ ҫыннисем) интернет-конкурсӑн ҫӗнтерӳҫисене чыслани пирки.
Чӑваш наци вулавӑшӗнче паян иртнӗ темиҫе мероприятирен пӗри шӑпах ҫакӑ пулчӗ те. Ӑна республикӑн парламент пурнӑҫне 20 ҫул ҫутатса тӑракан пичет кӑларӑмӗ хӑйӗн 20 ҫулхине халалласа ҫавра сӗтел евӗр йӗркелерӗ.
Ҫур ҫула тӑсӑлнӑ интернет-конкурс вӑхӑтӗнче пӑтӑрмах та пулса иртрӗ. Ҫӗнтерес тесе хӑш-пӗр автор хальхи интернет технологийӗсемпе усӑ курса хӑйшӗн суя сасӑсем хушма пӑхрӗ. Теприсем конкурента сирес тесе те ҫапла хӑтланчӗҫ пулмалла. Апла-и, капла-и, чи-чи лайӑх материал авторӗсене палӑртрӗҫ-палӑртрӗҫех. Кашни районтан пӗрер ҫынна чысларӗҫ паян. Вӗсенчен чи-чисене, абсолютлӑ ҫӗнтерӳҫӗсене, ик автора уйӑрса илчӗҫ. Ку ята Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Мишеркассинчи чӑваш чӗлхипе литературин учителӗ Светлана Храмова тата Етӗрне районӗнчи тӗп вулавӑшри сектор заведующийӗ Наталья Мазюкова тивӗҫрӗҫ.
Виҫӗ кун каялла, ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Мускавра «Медиа-АС» пресса фестивалӗ иртнӗ. Пӗтӗм Раҫҫейри мероприятире федераци МИХӗсенче ӗҫлекен ҫар журналисчӗсене Раҫҫей оборона министрӗ Сергей Шойгу наградӑланӑ.
«Сиринчи ҫар операцийӗн участникне» медале «Первый канал» (чӑв. Пӗрремӗш канал), «Россия 1» (чӑв. Раҫҫей 1), НТВ, «Комсомольская правда», «Московский комсомолец» тата ытти массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче тӑрӑшакансем тивӗҫнӗ.
Сергей Шойгу аллинчен награда «ТВ Центр» канал корреспондентне Петр Вершинина та лекнӗ. Ҫак ҫамрӑк икӗ ҫул каялла Шупашкарти И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне вӗренсе пӗтернӗ. Унта вӑл журналистика уйрӑмӗнче пӗлӗве туптанӑ.
Ҫамрӑк журналистӑн черетлӗ ӗҫне, «Удар ниже барреля» репортажне «ТВ Центр» каналпа ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче кӑтартӗҫ.
Тӗнче тетелӗнче 20 ҫулти Антон Батракова, Шупашкарти тӑлӑха, питӗ вӑйлӑ сӳтсе яваҫҫӗ. МИХсенчен пӗри ҫамрӑка ҫынна вӗлернӗ тесе пӗлтернӗ, ку информацие тӗрӗслемесӗрех пичетленӗ.
Хаҫатра ҫырнӑ тӑрӑх, Антон АПШра хӑйне усрава илнӗ амӑшне вӗлернӗ имӗш. Куншӑн вӑл тӗрмере темиҫе ҫул ларнӑ-мӗн, психиатри клиникинче, ытти ятарлӑ учрежденире пулнӑ.
Антон кӑна куҫ хупса ирттермӗ. Вӑл Сочири хаҫата суда парасшӑн. Аса илтерер: Антона 2010 ҫулта АПШри ҫемье усрава илнӗ. Анчах темиҫе ҫултан вӑл каялла таврӑннӑ. Ун чухне вӑл усрава илнӗ ашшӗ-амӑшӗ унран мӑшкӑлланине пӗлтернӗччӗ.
Халӗ Антон Андрей Разинпа Сочире пурӑнать. Паллӑ продюсер ӑна Адлерта, тинӗс хӗрринче, хваттер туянма пулӑшнӑ. Антон тӑлӑхсен прависене хӳтӗлес енӗпе хастар ӗҫленине те палӑртмалла.
«Каллех эп Чӑваша мухтатӑп», — ҫак шухӑша ӗнер Лидия Филиппова поэт Шупашкар районӗнчи вулавӑш ӗҫченӗсемпе иртнӗ тӗлпулура палӑртнӑ.
Шупашкар районӗн пӗрлештернӗ вулавӑш тытӑмӗнче «Мухтав, ҫыравҫӑ! Мухтав, вулакан!» пултарулӑх марафонӗ шучӗпе йӗркеленӗ мероприятие Лидия Филиппова поэт, публицист, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, республикӑн Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗн тӗп редакторӗ «Пульсация» (чӑв. Чун таппи) кӗнекепе пынӑ. Чуна тивмелле сӑвӑсен пуххинче автор тӑван халӑха мухтать, чунне мӗн канӑҫсӑрлантарнине уҫса парать.
Шупашкар районӗнчи вулавӑшсене Лидия Филиппова «Пульсация» кӗнекене 40 экземпляр парнеленӗ. Унсӑр пуҫне районти тӗп вулавӑшӑн ҫӳлӗкне Геннадий Волков академик ҫинчен кӑларнӑ «Пророк земли Чувашской» пуянлатӗ. Шупашкар районӗн пӗрлештернӗ вулавӑш тытӑмӗн пуҫлӑхӗ Галина Тимофеева вулавӑш ӗҫченӗсем уҫӑ кӑмӑллӑ пултаруллӑ автора чунтан тав тунине пӗлтерет.
Республикӑра тухса тӑракан хаҫатсенчен пӗрисен, «Взятка» тата «Самана» ятлисен, редакторне хӗненӗ. Эдуард Мочалов ятлӑ ҫав ҫынна ҫӗркаҫ, Муркаш районӗнче, тытса ислетнӗ пулать. Ун чухне «Взятка» хаҫат редакцине тапӑннӑ имӗш, асӑннӑ МИХ редакторне вара хӗненӗ-мӗн.
Пӑтӑрмах пирки правӑна сыхлакан органсене заявленипе тухнӑ тесе anticor_21 блогер хӑйӗн чӗрӗ журналӗнче ҫырнӑ.
Хаҫат редакцине вырӑнти ял тӑрӑхӗн депутачӗсенчен пӗри ертсе пыракан ушкӑн ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫурҫӗр ҫитеспе вирхӗнсе кӗнӗ пулать. Редакци чӳречине кӗленчепе персе пӗтернӗ, хаҫат учредительне тата редакторне, маларах каланӑ Эдуард Мочалова хӗненӗ имӗш. Шар курнӑ этем ҫак пӑтӑрмаха хӑйӗн статйисем такамсене килӗшменнипе сӑлтавлать-мӗн.
-1.7 °C