Еркĕн
Çапла шухăш сăмахра
Ентимĕрĕн ку çура.
Утаманăн шухăшне
Кам чухлатăр хапăлне?
Тăвас тенине тăвать,
Анаталла вăл шăвать.
Еркинее килĕнче
Хăвараççĕ утă çинче —
Улăхсене валеçме
Кӳршĕсемпе килĕшме.
Тем пек юлас мар тесен те
Итлес пулать ашшĕне.
Çитменнине Еркиней те
Кăмăл юлма хăй килне:
Ула утпа çӳреме,
Улăх тăрăх вĕçтерме;
Тата… шухăш пуçĕнче —
Чĕкеç тухмасть чĕринчен…
Çав вăхăтра аслă Сившура
Ниме тума тапранать Урха.
Çывăхри ялсенчен начар çынсене
Чĕнме салатнă çичĕ тарçине:
«Алли-ури сыввисем, нимене!
Куçĕ-пуçĕ пуррисем, ĕçлеме!
Кайран хырăç-марçăран чакарма
Урха хăйех ыйтап, тет, пурмиса.
Шупашкарта тăвар кимми илет, тет,
Çурла-çава кăçаллăха парап, тет.
Яш-кĕрĕмсем, ятарласа пымалла;
Ватти-вĕтти хуран пăтти сыхлама;
Карчăк-кĕршĕк карсак яшки пĕçерме!!!
Нимене, нимене, Урха патне нимене!
Урха утă ними пуçтарать.
Шуртан патне Çавал çине каймалла…»
Çичĕ тарçă юланутпа хăвалать —
Ниме валли йĕри-таври ялсене йыхăрать.
Йĕршшӳ çинчи улăхсене çултарма
Хушса янă Шĕнерпеле Апаша.
Ункă. çинчи улăхсене Туйсара
Çулма хушнă маркасемпе ку çура;
Хура çырма тĕлĕнчен
Çавал çырми таранччен
Тарансемпе Туптула
Çулма хушнă çурмалла.
Мĕн пур вăя пуçтарса
Каяс пулать Çавала,
Çавăнпа та хăй Урха
Пикеннĕ ниме тума.
Сӳрĕк çынсем ниме тума хапăлах:
Ниме пуçĕ Çӳлти касри Патирек —
Пулма пулнă пĕр кĕсрешĕн кĕрĕшсе;
Уламас та ута каять ерĕшсе
Ял кĕтӳне ачипчипе хăварса;
Мулентей те какăрлатать сăрная;
«Нăй-нăй, юн-юн Уланки;
Ула кушак упăшки,
Авланнă чух туйна чĕн,
Аçу-апу вилсессĕн —
Юпа тума чĕ-ĕн!
Нирĕн, нирĕн, нирăнна!
Утă çулма Шуртана!»
Çиментей те кĕслипелех нимепе:
Кăнти-кăнти, хытарать,
Чăнти-чăнти! тутарать:
«Ах, чунăм, кĕслеçĕм,
Винçичĕ çулхи ĕмĕрĕм,
Тапхăр-тапхăр таврăнать,
Çурçĕрĕнче вăратать,
Ниме тесен чуптарать».
Урхан утă нимине
Пурте хатĕр пымашкăн,
Анчах Çавал улăхне
Инçе, теççĕ, каймашкăн.
Çитменнине: «çарансем —
Хальччен çулман паккуссем —
Унти халăх мĕн калĕ?
Епле юта пахалĕ?
Çарансене уйăрма
Авалтанпа йĕрке пур,
Анчах Çавалта çулма —
Ыран-паян ан та пыр…
Йĕрту касси1 çыннипе
Тутар касси2 ĕмĕрех
Çарансемшĕн çулĕпе
Тавлашаççĕ ĕçкĕре.
Шуртансене асăнсан, —
Пĕр сăмахран утаман
Чĕлхе çине хăй килет:
Сунас3 çине çи килет:
Тускин4 касси туслă ял,
Анчах унăн вăй сахал,
Шуршăл тухĕ хур тăвĕ,
Макаçĕ5 те уямĕ!..
Ял тенинче, çын çинче
Темĕн тĕслĕ сăмах пур;
Анчах Урха пур çинче
Çавал çулма шанчăк пур…
Хучахматсем, пикшиксем,
Тимĕр-çырмапа Мăнал,
Иккассисем, сившусем
(Ку ялсенĕн çĕр сахал,
Улăх çук та темелле)
Каяс, теççĕ, нимене
Утă çулма Çавала
Урхапала çурмалла.
— «Хĕлле выльăх-чĕрлĕхе
Апат кирлĕ усрама;
Сĕлĕ-утшăн тĕслĕхе,
Утă йăлăм кăларма
Тата апат-çимĕçе
Тăвар тути — ăш тулли:
Куншăн кайăн кĕлмĕçе,
Урхан тăвар ким тулли!..
Каяс, каяс нимене,
Урхан аслă нимине!
Пыракана пыл чашки,
Юлакана юн курки…»
Кайрĕç Йĕршшӳ çумĕнчен
Çавал çине вуник ял —
Урапасем çул çинче —
Суса тухма çитмест хал…
Сарлака Çавалта, улăхра,
Шап-шурă чăвашсем утăра.
Тара халăхĕ çулать çара тар,
Хăваласа тăма та кирлĕ мар:
Шăхăрса çава чашкăрать,
Çавана халăх харăс туптать.
Касăкăн-касăкăн йĕркесем —
Выртаççĕ хыçĕнчен паккуссем…
Пур вăй питти тăрмашать,
Çурмаллашĕн тăрăшать.
Ачи-пăчи шыв çинче
Шыва кĕрет темиçе.
Карчăк-кĕрчĕк пĕçерет —
Хуран пăтти хатĕрлет.
Старик тени сăрана —
Пĕрмай пăхать лакуна.
Шуртан выртать анатра,
Тутар-касси кăшт тура.
Урхан тара халăхсем,
Кĕтмен çĕртен пусмăрсем.
Кам шутланă улăха
Пама тури халăха?
Анчах çывăхри пурмис
Пусмăра пулчĕ курми —
Пӳ-кассинчи кнеç Тиньях
Халăхшĕн хушмасть пĕр сăмах:
Урхапала паллашнă:
Мулпа чаплăх туслашнă.
Ентимĕр те килте çук,
Хирĕç тăма куштан çук.
Çапла шуртан таврашсен
Пусăрăнчĕç пуçĕсем…
Çут хĕвел тӳперен ярăнса çаврăнать,
Кăвар пек, çулăм пек шăратса çунтарать:
Янкăр уяр кунсем, калама çук шăрăх!
Шухăшсем
What if your website chuvash...
Did you know that your website ch...
Прочитал от и до...
Your website, chuvash...
What if your website chuvash...
Your website, chuvash...
Elegir el mejor financiamiento inmediato...
Are you making the most of the potential...
What if your website chuvash...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...