Уй куçлă, вăрман хăлхаллă


Бригадир самаях хăпартланса кайрĕ:

— Чĕрĕк ĕмĕр ытла ĕнтĕ эпир çак ĕçе тăватпăр. Хăш чухне кăшт асăрхамасăр йăнăш тусан, вăрман хуçи, тиркесе, часах тӳрлеттерет-çке пире. Çавăнпа кантăк лартакансем пек асăрханса ĕçлетпĕр, — терĕ Антон Трофимович. Çамрăксем пирĕнпе пĕрлех кĕпĕрленсе утрĕç, сăмах хушса никама чăрмантармарĕç. Вĕсем, хăйсен ĕçне мухтанипе хавхаланса, сăмахсăрах пĕр-пĕрне тĕккелесе илчĕç кăна.

Лаптăка урлах пăхса тухсан, хуралçă ĕçлекенсенчен:

— Халĕ кăштах каннă хушăра наян апатне те çырткаласа ярар мар-и? — тесе ыйтрĕ.

— Шăпах вăхăт, ларар, — килĕшрĕ Антун мучи.

Марфа аппа та васкасах:

— Эпĕ шыв кайса ăсам-ха, — терĕ. Хăй калаçнă самантрах çывăхри тунката çумĕнчен çутă витрене илсе çырма еннелле утрĕ. Хыçалтан пăхсан ăна никам та çитмĕл çулалла çывхарнă хĕрарăм тесе калас çук. Унăн кĕлетки качча тухман хĕр кĕлетки пек илемлĕ. Утти çеç кăштах палăртать. Вăл та, Антун мучи пекех, чĕрĕк ĕмĕр бригадирта ĕçлет иккен. Эпĕ вăл утнине шеллесе пăхнă вăхăтра:

— Паян мана пулăшма тухрĕ вăл. Вара эпир ăна пулăшатпăр. Халĕ ун бригадинче пĕр арçын та юлмарĕ. Вăрçă тухиччен тăватă арçынччĕ унта. Шел те, мĕн тăвăн, пĕри те çаврăнса килеймерĕ вĕт, — терĕ Антон Трофимович, палăрмаллах кулянса.

Алăсене çусах апата лартăмăр. Антун мучи вĕтĕ хăваран тунă карçинккаран шăрттан кăларчĕ. Вăрман хуралçи ветчинапа хĕрлĕ помидор тата темиçе çăмарта кăларса хут çине хучĕ.

Хăй çав хушăрах клуб «хуçине» куçран тинкерчĕ:

— Сана хăвăртрах çăмарта парас пулĕ, — ларакансем пурте ахăлтатса кулса ячĕç.

Лешĕ хĕп-хĕрлĕ хĕрелсе кайрĕ.

— Ну, Тимофей Михайлович, камăн ачалăхĕ мĕнле иртнине манмастăр вĕт-ха эсир, пурне те астăватăр, ав, — терĕ, хăй те куллине чараймасăр.

Хуралçă хăй мĕншĕн кулнине мана кĕскен ăнлантарса пама тăрăшрĕ:

— Пĕрре çуркунне, мăнкун праçникĕ чухне, çакă хăйсен кӳршĕ ачипе пĕрле урамри çынсене пурне те хăнана чĕнсе çаврăннă. Чухланă-ха вăл çав кун ăна кашни килтенех хĕрлĕ çăмарта парасса. Вара çинĕ-çинĕ те, мĕн пулчĕ теттĕнччĕ-ха? — ыйтрĕ кула-кулах.

— Пулнă çав, пулнă, ача чухне пурне те тума ĕлкĕрнĕ. Çавăн чухне, анне вутă хутса ĕç пуçтарнă вăхăтра, кӳршĕсем хăнана киле пуçларĕç. Манăн анне чупкала тăрать. Хăй мунчари пек тара ӳкрĕ. Эпĕ, хĕври çăмартасене ниçта хума аптăраса, сарайĕнче мăн хырăмлă хĕрарăм пек уткалатăп. Мĕн чухлĕ çинĕ-çинĕ те, юлашкине пытарма шутларăм. Нумай çисе пăрахнипе кашни какăрнă чухне хам çăвартан чăх вити шăрши килет. Çавăнпа ĕнтĕ вуникĕ çул ытла иртрĕ çăмарта çиме пăрахни, — терĕ.

Вара Марфа аппа та чăтса тăраймарĕ:

— Ун пеккине ман Ваççа та тунă-çке. Пĕрре Йăкăнат патне тем ыйтма ятăм та — кĕт, кĕт, çук. Кантăкран та пăхатăп. Юлашкинчен курах кайрăм, килет çакă ман. Хăй аран-аран утать. Эпĕ хăранипе хирĕç чупса тухрăм.

— Мĕн пулчĕ? — ыйтатăп унран.

— Сывлама йывăр мана. Эпĕ хăнара сакăр çăмарта çирĕм, — тет хайхи. Ман пит-куç хыпса тухрĕ тейĕн.

— Ай, тур, ту-ур, Ваççа. Çынсем мĕн калаççĕ ĕнтĕ сан пирки. Умна лартнă çимĕçе пурне те çисе яраççĕ-и? — тетĕп.

— Мĕн тата, çăмартисем вĕтĕ те, çирĕм çав, — тет.

Иккĕшĕн çинчен каланипе, хăйне те черет çитессе сиссе-ши, хайхи пирĕн ушкăнра ларакан Микула Илюшĕ каялла шăва пуçларĕ. Ăна хуралçă асăрхарĕ:

— Антун бригадинчи ачасем нихçан та шывра путас çук, вутра та çунас çук. Çавăнпа Илюш, пĕчĕккĕ пулсан та, вăрçăн йывăр çулĕсенче выçă аптраман. Каласа пар-ха, Антун, вăл мĕнле кукăль çиме ларнине? — ыйтрĕ бригадиртан. Мучи каччă çине пăхрĕ.

Лешĕ именчĕклĕн кулкаларĕ:

— Унăн шăршине халĕ те манса каяймастăп. Çиме лартмасан, чăтас çукчĕ пулĕ йĕмесĕр, — терĕ шухăшлăн.

Мучи каласах терĕ пулас.

— Çав кунтан пуçласа хамăр бригадăна илтĕм унăн амăшне. Ĕçчен, сăпайлă та хастар çемье. Илюш ун чухне ултă çулта-ши, е пиллĕкри ача. Амăшĕ ăна пирĕн пата тăвар ыйтма янăччĕ. Пӳрте кĕрсенех, халăх йăлипе, «килях» терĕмĕр. Эпĕ краççын лампи тасататтăмччĕ. Анне ăна «апат çиме лар, ывăлăм», — терĕ. Ку ачамкки лармарĕ, «тавтапуç» терĕ те, урисене хускаткаласа илчĕ. Анне унран: «Кукаму мĕнле çӳрет-ха, аннӳ паян вăрмана çапă йăтма кайрĕ-и?» — тесе, ыйту хыççăн ыйту пама пуçларĕ.

Илюш ăна кĕскен те васкавлăн:

— Çӳрекелет-ха, анне паян кайман, — терĕ.

Анне тата унран:

— Пĕччен каяс мар терĕ-и? — тет.

— Мĕншĕнне пĕлместĕп. — Вара аннерен:

— Эсир мана мĕн терĕр-ха малтан? — тесе ыйтрĕ.

— Килях, терĕм-çке.

— Çу-ук, каярах.

— Кукаму çинчен ыйтрăм.

— Çу-ук, тата маларах.

— Аннӳ вăрмана кайнине ыйтрăм пулас.

— Çу-ук, куками, тата маларах.

— Ай тур-тур, мĕн ыйтрăм-ши? — Çавăнтах аса илет. — Апат çиме лар, терĕм-çке, — тет.

— Çапла, çапла çав, тĕрĕс, ларма чĕнтер эсир мана, — терĕ те çав çамрăк чун, йăпăр-япăр сĕтел хушшине çитсе те ларчĕ. Анне ăна:

«Ах, ачам, ача-ам! Мĕншĕн малтанах лармарăн, ман пуçа пăтрататăн» тесен:

— Ара, пĕрре çеç чĕннипе аван мар терĕм-çке, анне çапла калать, — тет. — Пĕрре шутласан кулмалла, тепре кăшкăрсах йĕрес килчĕ. Çавăнпа эпĕ, малалла халăх тутлăхлă пурăнтăр тесех, тракторист пулма шут тытрăм. Атте вăрçăран килнĕ пулсан, тен, урăх çĕре яратчĕ-ши? Вăл та тракторист, вăрçăра танкист пулса пуçне хучĕ, — терĕ Илюш, пĕрре те кулмасăр.

Çапла калаçкаланă хыççăн, ĕçлекенсене ырă сунса, эпир хуралçăпа малалла кайрăмăр.

Юнашарах, квартал хĕррипе, шултра йывăçсем курăнаççĕ. Унталла ĕмĕрхи вăрман пуçланать. Эпир çав аслă вăрманалла утрăмăр. Тимофей Михайлович, пĕр пысăк юман тĕлне çитсен, ун çине кăтартса:

— Ку юманăн йĕкелĕсем шултра та тăрăхларах, ытти юмăнсеннинчен кăшт каярах çитĕнеççĕ, — терĕ. — Ак çакăн вара, — кăтартрĕ вăл тепĕр çӳллĕ юман çине, пĕр икçĕр метр кайсан, — йĕкелĕсем питĕ йышлă, анчах вĕтĕрех. Çак икĕ юманăн йĕкелĕсене эпĕ нихăçан хутăштармастăп. Хĕлле уйрăм траншейăсенче усратăп. Кусем вăрлăхлăх юмансем. Эпир вăрман айне, çĕре чĕркелесе, йĕкел акатпăр. Çавăн чухне çак йĕкелĕсене ăрасна лаптăксене пăрахатпăр. Ашшĕ-амăшĕсем мĕнле вырăнта ӳсеççĕ, ачисене те çавăн пек çĕр çинех пăрахтаратăп. Эпир çапла калаçса утнă вăхăтра сасартăк, йывăçсене чаштăртаттарса, пирĕн ума пăши вăкăрĕ тухса тăчĕ. Илемлĕскер хăй. Вăл пире хирĕç виç-тăватă утăм турĕ те чарăнса тăчĕ. Сарлака, туратламас мăйракисем пуçĕ çинче патша корони пек лараççĕ. Хăй яп-яка тирлĕ, йăрăс пӳллĕ. Урисем çирĕп, тĕреклĕ, вăрăм. Вăл пуçне илемлĕн ывăтса илчĕ те каллех пире хирĕç виç-тăватă утăм турĕ.

— Капкăн! Капкăн! Ан хăра, кил ман пата. Халех сана сахăр, çăкăр паратăп. Ну, ну, хăвăртрах кил, чуптар кунталла! Сана кунта тивекен çук! — кăмăллăн калаçрĕ унпа Тимофей Михайлович.

Ун сăмахĕсене ăнланнă пекех, пăши пуçне илемлĕн ывăтса, пĕр тикĕс тытса пирĕн пата чупсах пырса тăчĕ. Хăйне вилĕмрен хăтарнă çыннăн аллинчен тутлă çимĕçсене илнĕ май, асăрханса, ман çине вăл чалăшшăн, шанмасăртарах пăхать. Тимофей Михайлович ăна янах айĕнчен аллипе лăпкаса, сăтăркаласа ачашларĕ. Хăй çав вăхăтрах мана пăши мăйракисем çине куçĕпе кăтартса:

— Халиччен çапла çывăхранах курман пулсан, лайăх сăнаса пăхăр, — терĕ. — Пăшин ывăс пек сарлака мăйракисем çинче тата тăватă шĕвĕр, пĕчĕк мăйракасем ӳссе ларнă. Пиллĕкмĕшĕ пуç пӳрне пек çеç.

— Пĕчĕк, шĕвĕр мăйракисем вăл миçе çултине пĕлтереççĕ, — терĕ мана хуралçă. Унтан йĕри-тавра пăхса илчĕ те:

— Ĕнер амăшĕпе пĕрлехчĕ-ха, паян темшĕн пĕчченех. Амăшĕ ăçта-ши? Тен, шалта, вăрманта? Çынсен аллине лекесрен хăратăп-çке. — Хăй çавăнтах калаçа-калаçа пăшие ал лаппипе çурăмĕнчен хуллен çапса илчĕ.

— Ну, çитĕ, каях, Капкăн. Çул çине ытлашши тухса ан çӳре. Ну, каях, кай.

Пăши вăрмана кăшт шаларах кĕчĕ те каллех чарăнса тăчĕ, пирĕн çине пăхса юлчĕ. Эпир малалла утрăмăр. Часах кăçал каснă çăка делянкине тухрăмăр. Каснă йывăçсене типтерлĕн штабеле купаланă. Хуппине сӳнĕ, вĕсем шап-шурă курăнса выртаççĕ.

— Ку вăл производствăра кирлĕ материал. Сĕтел-пукан, катка-пичке тума каять. Хăма çурма та аван. Уйрăм çынсене кил-çуртра усă курма юрăхлă. Планпа ĕнтĕ, паллах.

Унтан Тимофей Михайлович мана хăй вăрçа каяс умĕн лартнă вăрмана илсе кайса кăтартрĕ. Кунта çӳллĕ, тӳп-тӳрĕ хырсем пĕлĕтелле кармашаççĕ. Тĕллĕн-тĕллĕн, вăййа тухнă хĕрсем пек, вăрăран шăтса тухнă шурă хурăнсем курăнаççĕ. Çак этем аллипе тунă илеме курсан, такамăн та кăмăл çĕкленмелле. Тимофей Михайлович вĕсем çине хăйĕн юратнă ачисем çине пăхнă пек ăшшăн пăхкаласа савăнать. — Ну, халĕ… каврăç вăрманне кайса курар-ха…

Каврăçсене юманпа хутăш лартнă, анчах вĕсем юманĕсенчен чылай çӳллĕ çитĕннĕ. Тимофей Михайлович кăлăк чăххи пек кускалать. Ку йывăçсене хăçан лартни çинчен каласа парать, вĕсем çумне пырса тăрса, хăй çӳллĕшĕпе виçсе пăхать, ывăç тупанĕпе çапкаласах, лăпкаса илет. Вăл вĕсене лартнă уйăхне, кунне те лайăх астăвать.

— Акă çак ултă йĕркине, ыран май уявĕ тенĕ чух, кĕçнерникун лартрăмăр. Кунĕ ăшăччĕ. Эпĕ лартакансем валли йывăç калчисем илме пăрăнтăм çеç, хам çаврăнса килнĕ çĕре пĕр çын юлман. Ваттисемпе çамрăккисем те пурте киле вашлаттарнă. Эпĕ вара калчасене çĕнĕрен çĕрпе витсе хăтланиччен, лартса хăварас тесе, киле чупрăм. Аттене, арăма, ывăла илсе тухрăм. Вара хам çемьепех шăп хĕвел аниччен ĕçлерĕм. Çаксене пурне те лартса пĕтертĕмĕр çапах. Çавăнтанпа çак лаптăка «хамăр вăрман» тетпĕр. Эпĕ вăрман хуралçинче ĕçлеме пуçланăранпа çакăнта мĕнпурĕ 580 гектар вăрман ларттартăм. Тăватă çул вăрçăра çӳрерĕм. Вăрманне ăна вăрçă вăхăтĕнче те лартнă, анчах нумаях мар. Вăл вăхăтра касма анчах тăрăшнă. Пинер разъездне турттарса чĕрĕллех вакунсем çине тиенĕ, пуйăссене чуптарнă. Ун хыççăн çак лаптăка лартман пулсан, мĕн пулнă пулĕччĕ-ши кунта?

Манăн вăл каласа панисене кĕскен çырсах хурас килчĕ. Çавăнпа эпĕ кăштах канса илес терĕм. Вăл килĕшрĕ, анчах ларнă-ларманах васкавлăн:

— Эсир çырнă хушăра манăн та вăрмана виçĕ пуслăх усă тăвас-ха, — терĕ кулкаласа. Часах ларакан тенкел айĕнчен хура сăрăпа вараланса пĕтнĕ милĕкпе витре туртса кăларчĕ. Вара хыпăнсах умри хурăн тунине витрери шĕвекпе сĕрме пуçларĕ. Вăл ĕçленине курсан çырма пăрахсах:

— Халĕ мĕн тăватăр, Тимофей Михайлович? — тесе ыйтрăм.

— Килĕр-ха, килĕр. Хам мĕн ĕçленине кăтартам. Пĕлни, курни пурнăçра сире те кирлĕ пулĕ.

Эпĕ пĕр самантрах ун патне çитсе тăтăм.

— Акă, куратăр-и тĕттĕмрех сарă тĕслĕ мамăкпа витĕннĕ пĕчĕк мăкăльсене? Вĕсем ытларах хĕвел ӳкекен енче. Ăшша юратаççĕ йĕксĕксем. Лайăхрах сăнаса пăхмасан курас та çук вĕсене. Эккей, кунта ытла нумай-çке. Пĕлес килет, миçе-ши ку йывăç вулли çинче?

Часах шутлама тытăнтăмăр. Пĕрре, иккĕ, виççĕ… вуниккĕ, çирĕм пилĕк, вăтăр тăххăр… аллă иккĕ! Ах, халăха кирлĕ, юрăхлă япала пулсан… — Вăл кăшт хĕрелсе, тарăхса кайрĕ. Анчах та мана палăртасшăн пулмарĕ. Кăшт лăплансан:

— Пĕлетĕр-и, çакă вăл вăрмана сиен кӳрекен хурт — непарный шелкопряд текенни. Çаксем пурте унăн хĕл каçма хунă çăмарта йăвисем. Вăйлă ĕрченĕ çулсенче пĕр йывăç туни çинех çĕршер йăва хураççĕ. Кашни йăвинче виççĕр аллă çăмартаран пуçласа пилĕкçĕре çитет. Лĕпĕшĕ çăмартисене хунă чухне мамăкне хăй хырăмĕ çинчен пухса витсе çыпăçтарсах пырать. Çăмартисене хурса пĕтерсен, ĕмĕрĕ вĕçленет хăйĕн, вилет.

Вăл манпа калаçнă чухне хăйĕн сăран сумкинчен пĕчĕк те илемлĕ, çăмăл пуртă кăларчĕ. Вара çав хуртăн пĕр йăвине асăрханса хут çине хырса илчĕ. Юлашкинчен тӳрленсе тăчĕ.

— Ӳркенмесĕрех шутлар-и, миçе çăмарта çак йăвара?

Эпĕ хаваспах килĕшрĕм. Шутсăр тĕлĕнтĕм, унта пурĕ тăватçĕр хĕрĕх икĕ çăмарта хунă.

— Халĕ хăвăрах ăнланатăр ĕнтĕ, миçе хурт тухасса пĕтеретпĕр эпир, — терĕ вăл мана, хурт йăвисене витрери шĕвекпе пуса-пуса сĕрнĕ хушăра.

Эпĕ пикенсех çырса шутлатăп. Вăл сĕрсе пĕтерчĕ те китель кĕсйинчен хытă хут кăларчĕ. Унтан ман çине пăхса:

— Миçе? Çирĕм икĕ пин те тăхăрçĕр сакăрвун тăваттă пулчĕ-и?

— Çапла, тĕрĕс. Сирĕн çырни пур-им?

— Эпĕ пушă вăхăт пур чухне шутласа таблица турăм. Вăл ялти пухусенче халăха ăнлантарса пама кирлĕ. Мĕншĕн тесен çак хурт, çийĕнчех пĕтермесен, питĕ пысăк сиен кӳме пултарать. Хăш çулсенче, ытлашши ĕрчесе кайсан, вăрманти йывăçсене çеç мар, улмуççи сачĕсене, пахчари кавăнсене тата уй-хире те тапăнать. Çапла, вĕсене ĕрчеме парас пулмасть. Малтанах сыхă тăмалла. Пирĕн вăрманта текех асаймĕç-ха вĕсем. Кăçал эпир ку хуртсене питĕ нумай пĕтертĕмĕр: нефтевани турăмăр, йывăç калаксемпе йăвисене хырса пухрăмăр та çунтартăмăр. Тата çĕр айне мĕн чухлĕ алтса хăвартăмăр. Вĕсене пĕтерекен кайăксем валли йăвасем турăмăр. Манăн çакăнта анчах, çур гектара яхăн çеç юлчĕ-ха. Эпĕ вĕсене хамах тирпейлетĕп ĕнтĕ. Çавăнпа витре те кунтах ларать-ха, — терĕ вăл таблицине майласа кĕсйине чикнĕ хушăра.

Чăннипех калатăп, эпĕ хытă тĕлĕнтĕм çак Тимофей Михайловичран. Хам ăшăмра вĕçĕмсĕр «пур лесниксем те çапла пулас пулсан!..» тесе шутлатăп.

Вăхăт каç еннелле сулăнчĕ. Çил те вăйланчĕ. Эпир машинăсем çӳрекен çул урлă каçрăмăр. Унтан алăпа лартса çитĕнтернĕ хырлăха кĕтĕмĕр. Вĕсем пĕр тикĕс, салтаксем пекех тӳрĕ, илемлĕ йĕркесенче кашласа ӳсеççĕ.

Ура айĕнче иртнĕ çулхи хыр йĕкелĕсем шатăртатаççĕ. Çур çухрăм пек кайсан, урапа çулĕ çине тухрăмăр. Часах пирĕн умра илемлĕ хӳшĕ курăнчĕ. Унăн тăррине те сарă сăрăпа сăрланă. Йĕри-тавра хулăн хăмасенчен тунă тенкелсем, варрине сĕтел майлă тăваткалласа яка хăмасем çапнă. Пирус тĕпĕсене пăрахма ещĕкпе хăйăр лартнă.

Тимофей Михайлович пĕрремĕш хут сĕтел хушшине канма ларчĕ. Кăшт ларсанах:

— Манăн тата тепĕр лаптăк, кăçал çăка каснă вырăн пур-ха. Унта та кĕрсе тухăпăр. Çула майлă çеç, нумай утмалла мар, — терĕ.

Сасартăк пирĕнтен инçех те мар темĕскер какăлтатни илтĕнчĕ.

— Вăрман чăххисем, тĕрĕсрех, карăксем вĕсем, — ăнлантарчĕ вăрман хуралçи. — Кунта вĕсен юратнă вырăнĕ. Халь питех мар-ха. Вăт çуркунне вара уяв тăваççĕ, çатăлтатаççĕ, савăнаççĕ, ташлаççĕ!

— Тыткалатăр-и?

— Çук, çук. Эпĕ нихăçан та тытман вĕсене. Атте те, тытас тесен, яхăнне те ямасть. Алă çĕкленмест… Курасчĕ эсир вĕсене!.. Аçи кăна мĕне тăрать! Циркри пек… Каçăрăлса, хăпартланса çӳрет вара, вĕçкĕн каччă пек. Çук, нихăçан та пемен эпир вĕсене. Атте, хăй çамрăк чухне, пĕрре хуралçă тытса асаплантарнине курнă та, çавна халĕ те манаймасть. Çуркунне, вĕсем çине пăхсан, пĕтĕм вăрман чĕрĕлнĕн, уяв тунăн туйăнать. Юлашки вăхăтра самаях йышлăланчĕç вĕсем. Сыхлатпăр, никама та пертерместпĕр. Вăрçăран килсен çу каçиччен те иккĕ-виççĕ е тăваттă çеç кураттăмччĕ. Ăсансем те сахалччĕ. Халь, ав, хунаса кайрĕç.

Эпĕ хама кирлине кĕсье кĕнеки çине çырса хутăм та ура çине тăтăм.

— Ывăнмарăр-и эсир, Тимофей Михайлович, манпа çӳресе?

— Эпĕ вăрман çынни. Манăн ĕçĕ çавă — утасси. Халиччен ывăнса курман-ха. Хăш чухне кунĕпех утатăп. Ку таранччен вăй пĕтнине сисмен-ха. Аманнă ура çеç ыратма тытăнать. Вара киле çитетĕп те атта хывса пăрахатăп. Атти вăл ирхине сывлăм вăйлă ӳкнĕ чухне кăна кирлĕ. Çавăнпа хăш чухне сывлăм типсенех çăпата сырса яратăп та вĕçтеретĕп кăна! Çăпатапа утма питĕ çăмăл, ура ыратмасть. Ывăннине те пĕлместĕп. Мĕн пĕчĕкренех çăпатапа çӳреме вĕреннĕрен-ши?

Çапла эпир кунĕпех ун хуçалăхне курса çӳрерĕмĕр. Патшалăх валли хатĕрленĕ утă капанĕсене çитсе кăтартрĕ вăл мана. Капанĕсем тавра каштасем хурса çыхнă.

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7 8 9

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: