Уй куçлă, вăрман хăлхаллă


— Вăт сана! Çавă кирлĕ-ха! Ывăн-ха, çемĕç кăштах! Ытла хуçуна паллами пултăн! Кур-ха ăна, кашкăрпа çапăçма пултарать, унран та хăрамасть. Вăй пур иккен сан! — тесе тĕлĕнсе, ятлаçса пăхса тăратăп. Хам курман пулсан, çын каланине нихăçан та ĕненессĕм çук. Така ниепле парăнмасть. Кашкăрĕ сикет, вăл та ывăннă пулас. Иккĕшĕ те мана аванах курăнаççĕ. Таки икĕ ури çине тăрать те, мăйракисене кашкăр çинелле тĕллесе, кĕлеткипе пĕтĕрĕннĕ пек чалăшса, кашкăр çине сикет. Кунашкал кĕрешĕве эпĕ циркра та курман. Çавăнпа тата кăштах пăхса тăрам-ха, вара персе сас тăвас пулĕ тесе шутларăм. Хамăн пĕçĕсем хĕмленсе ыратнипе ытлашши хускалмасăр, вĕсем çинчен куç илмесĕр пăхса тăратăп. Акă, кăштах ывăнсан, мана малашне паллакан пулăн-ха, тетĕп. Хам çурăм хыçĕнчи пăшала та алла тытман-ха. Çапла кĕрешсен-кĕрешсен, тахăш самантра, сиссе те юлаймарăм, — кашкăр ман такана çурăмĕ çине çавăрса хучĕ те, чашт! çеç вăрмана, çăра шĕшкĕ тĕмисем хушшине кĕрсе çухалчĕ. Эпĕ вара, тинех ыйхăран вăраннă пек, ляха-ляха-ляха! — тесе кăшкăрса, пăшалпа персе ятăм. Çук, кашкăр такана пăрахса хăвармарĕ. Асту, çăварти какая мĕн тума пăрахтăр! Çапла çурăм хыçĕнчи авăрланă пăшалпах такана кашкăра куçăм умĕнчех йăттарса ятăм. Килтисене кун çинчен нумай вăхăт хушши каламасăр пурăнтăм. Хальхи пек, йытă пулнă пулсан, парса ярас çукчĕ. Пирĕн ун чухне йытти те пулман. Арăм мана çав кун кунĕпех така шыраттарчĕ. Эпĕ килтен тухса, çав вырăналла хуллен утса çитетĕп. Вара, кунта каннă чухне, хамран хам кулатăп. Кулса тăрансан, киле таврăнатăп. Анфис çывăхри ял кĕтĕвĕсене кайса шыраса çӳрерĕ. Эпĕ ăна чармарăм. Кайтăрах, ялсенче кăштах çынсемпе калаçса килтĕр, терĕм. Чылай ялсене çитрĕ вăл хĕрарăмсен «тет» сăмахĕсем тăрăх.

— Ну, атте, хытă тавăрнă вара эсĕ такана, — терĕ Володя, ахăлтатсах кулса.

— Кашкăрсем халĕ те аптăратаççĕ-и вара? — кăсăклансах ыйтрăм эпĕ.

— Ку вăл халь мар, пĕр вунă-вуникĕ çул каярах пулнă. Халь курăнсах каймаççĕ, — хуравларĕ Тимофей Михайлович. — Нумай пулмасть хам пĕр çемье тытнăччĕ. Така çухалсан, килтисене шарламасăрах, уйăха яхăн сăнаса пурăнтăм, кашкăр-мĕн ашкăнни илтĕнмест-и тесе. Кайран йăвине йĕрлесе тупрăм. Пысăккисем аçипе ами тата виçĕ çура. Хамăр патра мар, юнашар кордонра. Унта çамрăк лесник ĕçлетчĕ, хĕр. Тин килнĕскер. Вăт вара хуçинчен ирĕк ыйтсах çав çемьене «арестлеме» тиврĕ.

— Мĕнле çемьене?

— Кашкăр çемйине ара!

— Хĕрарăм-лесник тенĕрен… Вăл кунта килсе çӳрет-и?

— Унсăрăн мĕнле-ха. Кӳршĕсем, пĕр-пĕрне пулăшмалла. Утă çулса пухатпăр, йывăç лартатпăр — сахал-и ĕç вăрманта!? Амăшĕпе пурăнать вăл кунта.

— Малтанхи хут тĕл пулсанах пĕр мыскараллă ĕç пулчĕ унпала, — лăх-лăх-лăх кулчĕ Мишша кукаç. — Халь те, пĕр-пĕрне курсан, çавна аса илсе кулатпăр… Вăл ача амăшĕ ĕнтĕ халĕ. Мана инçетренех курса сывлăх сунать. Яланах питĕ хаваслă хăй. Те ватă çынпа çеç çапла-ши? Питĕ вашаватскер, кăмăллăскер. Вăл киличчен пирĕн лесничествăра вăрман ĕçĕпе ĕçлекен хĕрарăм таврашĕ пулман. Пĕрремĕш хут вăл пирĕн патшалăх валли хатĕрленĕ утта виçсе шутлама килчĕ. Эпир пĕрле пуçтарăнса виçсе шутлатпăр, тĕрĕслетпĕр. Вăл тарантас çинчен çăмăллăн сиксе анчĕ те, пирĕн пата пырса, тахçанах паллакан çынсене курнă пек, алă парса сывлăх сунчĕ. Çав кун пирĕн ума çула май тăватă-пилĕк ватă, ман тантăшсем, канма кĕрсе ларнăччĕ. Паянхи пекех астăватăп. Çанталăкĕ ун чух ăшăччĕ, шăрăх тесен те юрать. Хĕрачи урине тапочки анчах тăхăннă. Вăл ута капанĕсем ирĕкрине пĕлнĕ çав, атă тăхăнман. Анчах Тимафи çине тăрсах ăна атă тăхăнма хушрĕ. «Тăхăн, çĕлен-калта сăхас-мĕн пулĕ», — терĕ. Апат тавраш çырткаласа тăмарĕç, Тимафипе иккĕшĕ виçмелли лентăсемпе метрсем илчĕç те васкасах вăрмана тухса кайрĕç. Манăн урамри ватăсем килелле утрĕç. Эпĕ çапла пĕчченех юлтăм. Хайхи кил хушшинелле тухнă чухне çав хĕрача тапочкийĕсене курах кайрăм. Вĕсем пăхма ытлашши кивелмен, чиперех, анчах пуçĕсем иккĕшĕн те шăтăк. Ара, Тимафи çакна курса ăна пусахласах атă тăхăнма хушрĕ пулĕ-çке! Мĕнле-ха кусем иккĕшĕ те пĕр пек çĕтĕлнĕ тесе, вĕсене алла илтĕм, çавăркаласа пăхрăм. Хĕрачи ытла кăмăллине аса илсе, манăн ăна савăнтарас килчĕ. Саплас, вĕсем çаврăнса киличчен çĕлесе хурас, тетĕп. Çĕтĕк тапочкисемпех ытти хуралçăсем патне çӳрĕ ку апăрша хĕрĕ, çын умĕнче аван мар тесе, сăран шырама тытăнтăм. Шырасан-шырасан хама кирлине тупрăмах. Çав тапочки тĕсĕнчен кăшт çеç çутăрах хăмăр тĕслĕ сăран. Çемçе партманет пулнăскер. Пĕр татăк касса илтĕм те, виçсе, çавăркаласа тытса пăхрăм. Вĕсем киличчен, чăнах, иккĕшне те çĕлесе хутăм. Йĕркеллех пулчĕç. Çĕвви тикĕс, машинкăпа çĕленĕ пекех. Хайхи кин ялтан, вĕсем вăрмантан çаврăнса çитрĕç. Апат çырткаличчен хĕрачи васкасах Тимафи миçе тонна утă хатĕрленине шутласа кăларчĕ.

— Эсир, Тимофей Михайлович, плана çĕр вăтăр процент тултарнă! — терĕ савăнса.

Вĕсем калаçнă хушăра эпĕ тунă «ырă ĕçе» кăтартасшăн пултăм. Хĕрача патне тапочкисене çурăм хыçне тытса пытăм.

— Ну, хĕрĕм, эсир текех çакнашкал пӳрнесем курăнса çӳрекен çĕтĕлнĕ япалапа вăрмана ан тухăр. Тем пулас пур, вăрман вăрманах вăл. Мĕн чухлĕ çĕлен! Акă эпĕ сан тапочкисене сапларăм, — тесе вĕсене хуçине мăнкăмăллăн тыттартăм. Вăл хĕрелсе кайрĕ, ман алăсене чăмăртаса чĕререн тав турĕ. Хăй вĕсене тăхăнма пуçласан, çĕрелле пĕшкĕннĕ чухне, пуçне темшĕн айккинелле пăрса хучĕ. Мана унăн пичĕн хăрах аякки çеç кăштах курăнчĕ. Вăл вара тапочкисене тăхăнчĕ те васкасах кил хушшинелле тухса чупрĕ, ман ĕç ăна кăмăла килнĕшĕн эпĕ чунтанах савăнтăм. Пӳрте кĕрсен, вăл тата тепĕр хуралçă патне каясси çинчен пĕлтерчĕ. Ман çине пăхса:

— Тавтапуç сире, Мишша кукаç! Эсир çĕленĕ сăранĕ ытла çемçе, урасене питĕ канлĕ. Халĕ вăрмана кайнă чух уяр çанталăкра яланах çак тапочкине тăхăнăп, — терĕ. Унăн ырă кăмăлĕшĕн, хама ачасем умĕнче мухтанăшăн эпĕ питĕ савăнтăм. Çапла калаçкаласа, лаша патне тухрăмăр. Тимафи ăна тепĕр хуралçă патне леçме кайрĕ. Каçхи апат çинĕ хушăра çаксем темĕскер кинпе иккĕшĕ ман çине пăхса кулаççĕ. Апат çинĕ хушăра нихăçан та çапла пулманскер, Володя чыхăнсах кулса ячĕ. Вăл мана:

— Ну, асатте, пултаратăн иккен эсĕ! — терĕ.

Каллех пурте кулаççĕ. Кулсан-кулсан, кăштах сывлăш çавăрсан, Тимафи çапла каларĕ:

— Кулмаллине эсĕ тупса патăн-ха, атте. Ан пăшăрхан, кулă вăл ырă япала, чир мар. Хĕрачи те манран малтан хуллен, вăрттăн кулса пычĕ. Чăтрĕ-чăтрĕ те юлашкинчен сасăпа кулса ячĕ.

— Мĕн пулчĕ вара ăна?

— Нимех те мар. — «Сирĕн аçу вăрманта миçе çул пурăнать ĕнтĕ?» — тет.

— Нумай, ĕмĕрне вăрмантах пурăнса ирттернĕ ĕнтĕ, — терĕм. Вăл вара кулма чарăнса: «Эпир ун пек пурăнма пултараяс çук», — терĕ. Унтан эпĕ çĕленĕ тапочкисем çине пăхса: «Тĕлĕнмелле çын вăл. Кăмăллă. Çынна ырă тума тăрăшать. Мĕнле тăрăшса çĕленĕ, апăрша. Çĕвви тĕрĕ пек вĕтĕ. Нихăçан та сӳтместĕп ку саплăкне, асăнмалăх пултăр», — терĕ. «Мĕншĕн апла?» — тĕлĕнсе ыйтрăм эпĕ. «Сирĕн аçу ытла кăмăллă çын. Çак вăрманта пурăнса кунашкал тапочкисене курман ĕнтĕ вăл. Халĕ вĕсене юриех çапла çĕлесе кăлараççĕ, çĕтĕк пулман вĕсем. Кăçал анчах кăларма пуçланă. Мана вĕсене Мускавран пичче ярса панăччĕ», — терĕ.

Тимафи çапла каласа парсан, — хăм чăтаймасăр ахăлтатсах кулса ятăм. Тăраниччен, вар-хырăм хытичченех култăм, — Мишша кукаç лăхлатса илчĕ. — Халь, ав, ун пек штиблетсем ватти-вĕттипех тăхăнаççĕ… Çулсем иртрĕç çав, ватăлтăмăр. Çамрăк чухне пасарсем тăрăх çӳресе курман. Унта пӳрт лартнă вăхăтра çеç ик-виçĕ çулта пĕрре кайнă-ши? Кайсан, кил-çурт валли мĕн те пулин тупсан, хăвăртрах каялла васканă. Хĕрарăм урисем ватă çын куçнех лекмен. Хăш чухне мĕн кирлине укçа парса çынсенчен каласа янă, вĕсем илсе килсе панă. Кин вăл унашкал япаласем тăхăнассинчен иртнĕ. Сайра-хутра Тимафи кайкаласа килнĕ хулана, пасара.

Çапла… Кайран килкелетчĕ вăл хĕрача пирĕн пата. Ĕçпе ĕнтĕ. Уяр чухне çав тапочкисемпех килетчĕ. Эпĕ, ăна курса кулма пуçласан, вăл савăнсах пĕрле кулатчĕ. Кайран татах малалла вĕренчĕ, вара лесничий пулса тăчĕ.

Çак мыскарана каласа пĕтерсен, Мишша кукаç анасласа илчĕ. Унтан кайри пӳлĕме тухрĕ, пире ырă каç сунса хăварчĕ. Эпир те çывăрма выртрăмăр. Эпĕ çĕр каçичченех пĕр вăранмасăр, ним туймиех çывăрнă. Ирхине, эпĕ вăраниччен, Тимофей Михайлович мунчала типĕтнĕ çĕре чупса кайса килнĕ. Вăл таврăнсанах, ирхи апат çисен, унăн обходĕнчи ĕçсемпе, вăрманĕпе паллашма тухрăмăр. Çанталăкĕ уяр, кăштах çил пурччĕ. Часах эпир сарлака та уçă вырăна çитрĕмĕр. Кунта йывăçсене талккишĕпех каснă, çавăнпа чылаях пысăк уçланкă пулса юлнă. Варринче кăна пĕр çĕр метр сарлакăш çамрăк вăрман касмасăр юлнă. Эпир пĕр илемлĕ лапам урлă каçса пĕчĕкçĕ кӳлĕ хĕрне тухрăмăр.

— Ку кӳлле çак юмансене лартас умĕн тунăччĕ аттепе. Алăпа алтсах, — терĕ Тимофей Михайлович. — Йывăç калчисене лартас умĕн йĕпетме пултăр, терĕмĕр. Вырăнĕ айлăмлă, шывлă. Пăшисем ĕçме килекен пулчĕç. Вара халăхпа пысăклатрăмăр, тарăнлатрăмăр, пулă та ятăмăр. Халĕ, ав, чип-чипер кӳллех.

Кӳлли, чăн та, илемлĕ. Хĕррипе хăмăш ӳссе ларнă. Умне вăрăм тенкел туса лартнă.

— Юратса тунă ĕç ялан илемлĕ пулать, — терĕм эпĕ ăна.

— Эй, мĕн каласси! Çапла пулмасăр. Эпĕ чĕрĕк ĕмĕр тăршшĕнче çак посадкăсене кашни кунах курсан та пăхса тăранаймастăп. Лартаканĕсем мĕн тери савăнаççĕ! Бригадирĕсем пĕр-пĕринпе мĕнле мухтанса калаçнине илтес пулсан эсир… Манăн вĕсем пурĕ сакăр бригада. Çирĕм çул ытла ĕçлеççĕ ĕнтĕ. Çыннисем куллен улшăнаççĕ. Ваттисем вырăнне ачисем, хăшĕсен мăнукĕсем хутшăна пуçларĕç кăçал. Ĕçлейми пулнă бригадирсене чысласа посадкисене вĕсен ячĕсемпе Айтунăн, Марфан, Серафимăн, Мирунăн, Çумккан, Мишшан, Тимахвин, Марьен тетĕп. Çакăншăн вара ватăсем чĕреренех савăнаççĕ. Чăнах та пысăк телей вĕт ятран вăрман çитĕнтересси, ун çинчен лартакансем çеç мар, çывăх ялсенчен делянка касма килекенсем нумайăшĕ пĕлеççĕ. Ман обходра миçе тĕрлĕ посадка çук-ши? Пурне те курас-так эсир… Халĕ çула май çав ĕç мĕнрен пуçланнине кăтартатăп. Паян унта Антун бригади ĕçлемелле, ĕнер çапла калаçса татăлнăччĕ, — терĕ вăрман хуралçи уттине хăвăртлатса.

Вăл, хулари такăр çулпа пынă евĕр, вĕçтерет кăна. Ман тĕллен вара çав çул çинче такăнмалли тупăнать. Эпĕ вăрманта çӳреме хăнăхманни такам куçне те курăнать пулĕ, тетĕп ăшăмра хама хам ятласа.

Çур çухрăма яхăн утсанах, эпир каснă делянка çине тухрăмăр. Вăл питĕ вăрăм, квартал урлах каçать.

Пирĕнтен инçе мар, кĕрхи сивĕрех çанталăка пăхмасăр, тăватă арçын çаппа-çарамаслансах çĕр чаваççĕ. Кĕписене вĕсем йывăç сĕткенĕпе хуралнă тункатасем çине хывса хунă, шăлавар пĕççисене чĕркуççи таранах тавăрнă. Çав ушкăнрах шап-шурă кĕпеллĕ, умне кăвак саппун çакнă хĕрарăм ĕçлет. Унпала пĕрле самаях кукăрăлнă ватă çын. Иккĕшĕ васкаса уткалаççĕ, çавăнтах пĕшкĕнсе илеççĕ, вара тем турткалаççĕ. Ĕçлекенсене курсан, хуралçă савăнса:

— Каланă сăмаха салтаксем пек çирĕп тытаççĕ ман бригадирсем, — терĕ мана кĕтсе илнĕ хушăра.

Чи малтан пире ватă арçынни асăрхарĕ. Вăл темскер каласа хăйĕн юлташĕсене систерчĕ пулас, мĕншĕн тесен лешсем пурте команда панă евĕр тӳрленсе тăчĕç. Вара татах хыпаланса ĕçлеме пуçларĕç.

— Вăйлă пулăр, ăмăрткайăксем! Ĕçĕ усăллă та ăнăçуллă пултăр! — кăшкăрчĕ вĕсене Тимофей Михайлович, каллех манран чылай малта пыраканскер.

— Тавтапуçах, — хуравларĕç ĕçченсем пурте харăссăн. Эпĕ çитсе чарăнсанах, çĕр чавакансенчен пĕри, сап-сарă кăпăшка çӳçлĕ, çĕмĕрт пек тĕлĕнмелле хура куçлă каччă, хуралçăна:

— Тен, пурте тухайман, çитсе тĕрĕслес-ха тесе килтер-и? — ыйтрĕ хăйĕн алтăр пек пысăк куçне кулăшла мăчлаттарса.

— Çук, çу-ук. Эсĕ, Вырăс Ваççа, ялан ман шухăша хамран малтан пĕлесшĕн, шельма ачи. Эпĕ паян тĕрĕслеме мар, сирĕн илемлĕ ĕçе редакцинчен килнĕ юлташа кăтартма илсе килтĕм. Халĕ паллашăр, ăна Петр Иванович Хоравзин теççĕ, — пуçĕпе сĕлтсе кăтартрĕ вăл ман еннелле.

Ватă çын васкавлăн:

— Мана Антон Трофимович тесе ятлаççĕ, — терĕ шӳтлĕн хыткан та çирĕп аллисемпе ман алла чăмăртаса. Ун хыççăн çарамаслисем кĕреçисене шăкăр-шăкăр пăрахрĕç те хăйсемпе паллаштарма васкарĕç.

Чи малтан яштака пӳллĕ каччă:

— Мана икĕ хут Иван тесе чĕнеççĕ. Пĕчĕкрен çак вăрмана «саплама» юратакан, ялти клуб «пуçлăхĕ», — терĕ, астармăш хĕрарăм пек хуçкаланса.

— Вăрманне те, уй-хирне те чунтанах юратакан Микула Илюшĕ, — паллаштарчĕ иккĕмĕшĕ, манăн алă пӳрнисене пĕр-пĕрин çумне çыпçăничченех чăмăртаса. Хăй, паллах, сисмерĕ вăл çакна. Унăн чышки мана пĕр пăтлă пукан пекех туйăнчĕ. Вăл мана тем каласшăнччĕ, анчах хуралçă ăна пӳлсех:

— Мĕскер пулчĕ аннӳне, чирлесе ӳкмерĕ пулĕ те? — тесе ыйтрĕ, самаях пăшăрханса.

— Çук, çук-çке. Паянтан эпир икĕ сменăпа ĕçлетпĕр. Çавăнпа аннене килти ĕçсене тума хăвартăм. Кун каçа мĕн туса ларас килте, — терĕ вăл хуралçăна лăпкăн.

Виççĕмĕшĕ савăнăçлăн кулкаласа аллине тăссанах, уншăн илемлĕ кĕлеткеллĕ хĕрарăм:

— Ку Вырăс Ваççа, манăн усрав ывăлăм, Ленинград паттăрĕн ачи пулнă. Пирĕн пулас врач. Психолог пуласшăн тăрăшать. Ĕçлеме тытăнсан пĕрремĕш çулхи укçипех пире Ленинградпа паллаштарма илсе каятăп, тет. Хăй çуралнă хулине ман пекех пĕлет. Çак Шинер ялне ăна çулталăкри ачана илсе килчĕç. — Пурте шăпланчĕç. Амăшĕ мĕн каласса сиссе, каччă мана пĕр сасăсăр алă парса саламларĕ.

Чăн та, хĕрарăм пикенсех ун шăпи çинчен калама васкарĕ.

— Ваççа виçĕ çула кайсанах, унăн ашшĕ геройла вилнĕ хута илтĕмĕр. Хĕн куракан амăшĕ çав хуйха чăтаймарĕ. Çулталăк ытларах асаплансан, вăл та куçне ĕмĕрлĕхех хупрĕ. Амăшĕ виличченех, ача мана питĕ хăнăхнипе, пĕрле çывăраттăмăр. Хам çуратса ӳстернĕ Ваççаран, вăрçă тухиччен виçĕ кун малтан çырнă çыру хыççăн, урăх хыпар таврашĕ пулмарĕ. Упăшка Берлина иличченхи кун, майăн 8-мĕшĕнче, йывăр аманса вилнĕ тенĕ хута илтĕм. Килте икĕ Ваççа пулнăран, кăна Вырăс Ваççа тесе чĕнетпĕр ялĕпех, — терĕ хĕрарăм куçне саппун вĕçĕпе шăлкаласа. Вăл йĕнĕ самантра питне хуратут пуснă каччă именсерех:

— Пулас историк Георгий Степанов, — терĕ хуллен.

Çамрăксем хыççăн эпĕ хĕрарăм еннелле çаврăнса пуç тайрăм. Вăл, тăна кĕнĕ евĕр, аллине умри саппунĕпе васкавлăн шăлкаларĕ те:

— Эй, тур, тур, астумарăм-çке паллаштарма. Мана Пакша Марфи тесе чĕнеççĕ, — терĕ.

Эпĕ ăна лăпланма ыйтрăм:

— Ан йĕрĕр, маттур. Эсир Марфа аппа-и? Ку ывăл сире нихăçан пăрахас çук.

Антон Трофимович сăмаха урăх еннелле пăрасшăн:

— Ну, юлташсем, тен, кăштах канса илер? — хуралçă çине тинкерчĕ вăл. Лешĕ чĕнмерĕ, ман шухăша пĕлесшĕн пулчĕ. Бригадир калаçнă хушăрах аллинчи пысăк туяран кăкарнă вĕрене пуçтарма хăтланчĕ. Эпĕ унăн аллинчи вĕрене ача пекех сăнаса пăхрăм, унта темиçе утăмран шурă хăю çыхнă. Çакна бригадир асăрхаса:

— Çак шурă татăксене кашни икĕ метртан çыхнă. Вĕсем посадка ретне кăтартаççĕ. Туя çинчи пĕр метртан тунă паллă, йывăç лартмалли ретри шăтăк вырăнне пĕлтерет. Çапла иккĕн пĕрле вунă метр тăршшĕ вĕрене туртса тӳрех пилĕк ретри йывăç лартмалли вырăнсене паллă туса хăваратпăр. Çав паллăпа вара шăтăксем чаватпăр, — терĕ, мана шаларах кĕме чĕнсе.

Эпĕ, чавса хатĕрленĕ лаптăкăн варрине кĕрсен, питĕ тĕлĕнтĕм, кунта шахмат хăми çинчи пек, пур енчен пăхсан та ретсем, хĕвел пайăркисем пек, тӳп-тӳрĕ. Шăтăкĕсем çуршар метр сарлакăш, тăваткал. Вĕсем çинчен куçа илессĕм килмест.

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7 8 9

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: