Выçлăх çул


Ăна çитет пĕр пăт та,

Ним тăваймĕ вал мана.

Макçăм:

— Ара çапла пулмасăр,

Пире пултăр хамăра,

Вĕсем пăртак выçчĕр-ха.

Ĕçĕр, ĕçĕр, праçник вĕт,

Тырă алра пулсассăн.

Кил, хĕрарăм, ĕç эс те.

 

* * *

Асламасăн çăл вăйлă,

Çӳллĕ чуллă сăрт айĕн

Юхса тухать палкаса

Вăрăм лартнă валакне.

Выльăх-чĕрлĕх шăварма

Пысăк юман такана

Лартнă валак пĕр пуçне.

Шăнкăлтатса валака

Таканапа çăл шывĕ

Юхса выртать калаçса.

Кăвак çути килчĕ те

Шыв ăсмашкăн арăмсем

Витре çакса анаççĕ.

Витре часах тулмасть те,

Çынсем пăртак пухăнсан,

Асламасăн арăмсем

Мĕн пур хыпар-хăнара

Сăмахласа илеççĕ.

Ванӳк матки:

— Ĕнер пирĕн Ванюксем

Тырă кайса тиеме

Вакун ыйтма кайнăччĕ.

«Сирен ялсем тахçанах,

Яла тивен вакуна

Илсе кайнă пĕр кунах,

Сире вакун памастпăр»,—

Çапла тесен Ванюксем

Вакун тавраш илеймен,

Килнĕ вĕсем ахалех.

Тырă илме каясси

Пулмасть ĕнтĕ пирĕнтен,

Пире тырă лекес çук.

Хветут хĕрĕ:

— Пирĕн пускил Левентей

Пер кун тырă пилĕк лав

Килнĕ илсе станцăран.

Çирĕм пачĕ тулă тет,

Çирĕм пачĕ сĕлĕ тет,

Вир кĕрпипе пăрçа тет,

Ытти пурте ыраш, тет.

Кавруш матки:

— Вĕсем тырă кӳрсессĕн —

Макçăм, Хветĕр, Левентей —

Ĕçкĕ вăйлă тунă тет.

Симĕс хăсăк тухиччен

Эрех-сăра ĕçнĕ тет.

 

* * *

Левентейĕн маткийĕ

Ывăлĕпе иккĕшĕ

Макçăм панчен сĕтĕрсе

Аран илсе каçнă, тет.

Сар кĕрĕкне Левентей

Хăсăкĕпе йĕпетсе

Пĕтернĕ, тет, пĕтĕмпе.

Михаля Тарйи:

— Энтри Петри лашине

Икĕ пăтпа панă, тет,

Пуснă, тет, вăл ĕнине,

Хăй каять, тет, Елчĕке.

Çуртне сутнă Антуна

Пĕр пăчкăлла, кĕрĕкле,

Икĕ пуртă, савалла.

Мĕтри карчăкĕ:

— Паян ирех ирхине

Тăхтаç Ваçук ик ачи

Вилсе кайрĕç ман умрах.

Ваçук ĕнтĕ тахçанах

Çемйипеле пĕр татăк.

Çăкăр çисе курман, тет.

* * *

Англичансен мухтавĕ,

Британия илемĕ

Аслă хула Лондон пур.

Тем пыскăш сарăлса

Темза çинче вăл ларать.

Этем ăсĕ ăслăлăх,

Çак çĕр çинчи чаплăлăх

Пурте Лондон хушшинче.

Калама çук мăн çуртсем,

Çуртсем çинче чукун çул,

Çĕр айĕнчен чукун çул.

Хапрăк-савăт темĕн чуль

Лондон тавра пĕтĕмпе.

Лондон хулин аслă порт —

Мĕн чуль, мĕн чуль карапсем

Унтан-кунтан тĕнчерен

Çав порта пыраççĕ.

Тĕнчепеле вăл Лондон

Суту-илӳ хăй тытать.

Çак çĕр çинчи пуянлăх

Ун аллине пухăнать.

Ылтăн-кĕмĕл, пур укçа,

Ытти хаклă япала

Англичансен аллинче.

Фабрикантсем-банкирсем

Мăн хырăмне кулленех

Капиталпа тултараç.

Кӳле тăран лашанăн

Сĕлĕпеле мăй ӳсет,

Капиталпа хуçанăн

Ылтăнпала мăй ӳсет.

Чылайранпа Англире

Çаптараççĕ хаçатсем

Россияра пит пысăк

Выçлăх пулни çинчен.

Выльăх-чĕрлĕх, этемми,

Ача-пăча, вĕт шакăр

Выçăпала вилнине

Англичансем пĕлеççĕ.

Россияри Советсем

Пулăшмашкăн ыйтнине

Британия илтет те,

Илтсессĕн те пулăшмасть.

Мĕншĕн тесен тахçанах

Тӳре-шари Англиян

Мойçи-Джоджи-Парламент

Сивĕ куçпа Совета

Юратмасăр пăхаççĕ.

Совет ыйтать тырă-пул

Ĕç халăхне тăрантма,

Кимĕ тавраш, паровоз,

Ĕçме-çиме, турттарма

Британирен ыйтаççĕ.

Бриания банкирсем

Ик аллине кĕсйине

Чикеççĕ те калаççĕ:

«Совет халĕ тӳлетĕр

Ĕлĕк илнĕ парăма,

Вара унтан мĕн пулĕ», —

Тесе вĕсем калаççĕ.

Хĕвел анăçĕ енчи

Ытти тĕрлĕ патшалăх

Капиталпа пĕр чĕлхе

Пурте çапла калаççĕ.

Америк та çав маях.

Выçлăхпала кĕрешме

Мĕн пур вăйпа тытăннă.

Мехел çитнĕ майпеле

Вăрлăх парса актарчĕç.

Выçă çĕртен халăха

Тутă çĕре яраççĕ.

Ачасене выç çĕртен

Тырă пулнă çĕрелле

Ăсатаççĕ пăрмаях.

Тырă пулман вырăнта

Столовăйсем уçаççĕ.

Ачасене-мĕнсене

Пăртак чуна усрама

Пур çĕрте те параççех.

Вĕренерте каçпала

Халĕ хăврĕ Михаля.

Халĕ пурте пухăнман,

Унă-кунĕ сăмаха

Калаçаççĕ пынисем.

Чĕлĕмсене кăларса

Чĕрне çине ун кĕлне

Пуçне тытса шакаççĕ.

Уртемей:

«Хритун, санăн пур-и çак,

Чĕлĕм йĕппи кирлĕччĕ.

Чĕлĕм кĕлне чĕлĕм

Тасатмашкăн пар халĕ».

Хритун:

«Ман чĕлĕм у санни пек

Хăрăк чĕлĕм марччĕ-ха,

Йĕппи те пур, пурте пур.

Илех ĕнтĕ, парас пуль,

Тасат хуппипе сăмсуна».

Сантăр:

«Çавă вата Хăритун

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7 8

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: