Выçлăх çул


Çитук-Ваçук мухтанчăк

Машинăпа çумăра

Çутарăпăр-ха тесе,

Ахаль кăна мухтанчĕ.

Куллен-кунах çак çулла

Çанталăка кăнтăрла

Кăвак тĕтĕм сарăлать.

Тĕтĕм витĕр хĕвелĕ

Хĕрлĕ, тискер курăнать.

Ахăр самана тухнă пек,

Пĕтĕм тĕнче çуннă пек,

Таçтан килет сывлăшран

Çунăк шăрши яланах.

Хĕвел анăç тĕлĕнчен

Хура пĕлĕт килинччĕ,

Типнĕ çĕре шĕвтерсе

Ăшă çумăр çăвинччĕ.

Çӳреме те тăвăр пек,

Сывлама та ирĕк мар.

Темĕн кирлĕ ăш-чике,

Кăмăл тăрать йӳçĕхсе…

Ырлăх-пурлăх çулсенче

Вăхăт иртни сисĕнмест,

Ир пулать те каç пулать,

Мĕне тытнă çав пулать.

Çут тĕнчери чĕрĕ чун

Кăнтăрлапа савăнать,

Хăшĕ-пĕри каçхине

Кӳртет тĕнче илемне.

Кăçалхи çул апла мар,

Аххăн-аххăн сывласа,

Этем тени çакă çул

Яра куна ирттерет.

Хĕвел анса каç пулсан,

Пĕтĕм тĕнче лăплансан,

Ипчак шăпчăк юрламасть.

Илем кӳрсе, ешерсе

Тĕнче сăнне кĕртекен

Йывăç-курăк сарăхнă.

Пусă тулли тырă-пулă

Çанталăкпа выляса

Лараканччĕ çав кăна.

Çук çав ĕнтĕ çав кăçал,

Уйри тырă-пулăсем,

Çаран çинчи курăксем

Пурте ĕнсе лараççĕ.

Вĕçен кайăк темле-çке,

Çулленхи пек савăнса

Кăвак пĕлĕт айĕнче

Хитре вĕçни курăнмасть.

Пĕр урапа кĕлтерен

Мĕн чул тырă тухасса

Ыйтакана каласа

Путене те авăтмасть.

Сарă ыраш хушшинчен

Вĕçсе тухса, савăнса,

Çӳле-çӳле хăпарса

Темме тăри тĕрлемест.

Хĕвел анса каç пулсан,

Шурăмпуçĕ килес чух,

Ипчак шăпчăк юрламасть.

Лĕпĕшсене выляма,

Хурт-хăмăра вĕçмешкĕн

Ешĕл çаран çийĕнчен

Кăвак, кĕрен, сар чечек

Питĕ сайра çак кăçал.

Пĕр кайăкăн хуйăх çук.

Çуначĕпе вăшлатса,

Темме сиссе чĕннĕ пек,

Илемсĕрле сассипе

Кăранкласа-кăшкăрса

Вĕçе-вĕçе çӳреççĕ

Çăхан тенĕ кайăксем.

Тырă-пулă пулнă çул

Ĕçкĕ-çикĕ шыраса,

Урам тăрăх уттарса

Ăслă-пуçлă куштансем

Мăн кăмăлпала çӳретчĕç.

Çакă çулта, куштансем,

Апла-капла тытмастра?

Пĕççе явса лармастра?

Ара-вара, куштансем,

Сирĕн вăйлă кăмăлпа,

Пултăр тенĕ сăмахпа,

Ултă кунта тырă-пул

Ӳссе-пулса лармĕ-ши?

«Уя пăхсан, уй симĕс,

Йăмхас та çук хăй симĕс», —

Тесе çырнă пĕр поэт,

Кăçал ĕнтĕ апла мар.

Уя пăхсан, уй хура,

Юхса тулĕ пĕр тинĕс

Халăх вĕри куççулĕ

Выçлăх çулта макăрса.

Масар карти çакă çул

Аслăланĕ-ха чылай.

Кăранклатса-савăнса

Усал çăхан çакă çул

Тискер, хаяр сăмсипе

Виле какай ӳт-тирне

Лара-лара чавĕ-çке.

Пулнă-пулман тыр-пула

Иртнĕ хĕлле Советсем

Хăвармарĕç нормине,

Отряд салтак ярса пуçтарчĕç.

Пирĕн ялти Пĕликкан

Сĕлĕ-ыраш пĕр çĕрте,

Мĕнпур тырри вăтăр пăт

Тĕрĕссипех пулнă пуль.

Мĕнпур тырă-пулăран

Ырашне те акнă вăл;

Отряд салтак килнĕ те

Пĕликканне вунă пăт

Тухса кайнă тиесе.

Çулталăка çимешкĕн,

Сакăр чуна тăранма,

Юлнă хăта Пĕликкана

Ултă пăта яхăн тет.

Пĕликка матки Укахйе

Пĕр суймасăр калаçать:

«Çăварнирен пуçласа

Çакă куна çитиччен,

Ыраш çăнăх пĕр савук

Çисе курман çав эпир.

Сĕрен эрниренпеле

Пăрçа хăмăль типĕтсе,

Тӳсе, çисе пурăннă.

Вĕлтрен, пултран, сертене

Çăва тухсан кулленех

Пысăк хутаç татнă та

Йĕлме хуппи тӳнипе

Яшка туса пурăннă.

Вăйăм ĕнтĕ пĕтрĕ, - тет,

Типсе кайрĕ ӳт-тирĕм.

Ачасене выçлăхпа

Виле сăнĕ çапрĕ, - тет,

Ман упăшка Пĕликка

Тем чул вăйлă ар çынччĕ;

Ун пек ялта çын пулман —

Сăнĕ пуçĕ илемлĕ,

Пĕвĕ пурччĕ пăхмалăх,

Вăйĕ-халĕ упа пек.

Халĕ манăн Пĕликка

Симĕс шӳрпе хвачĕпе

Утнă çĕртех ӳкет те

Тăнсăр пулса тăраймасть.

Сăнĕ кайнă хуралса

Халех тытса тупата,

Вилне çыннăн мĕлки пек

Çӳрет кăна сулланса

Тепĕр тӳнсе кайиччен.

Иртнĕ çулла Пĕликка

Тухса кайнă Çĕпĕре,

Ик ачипе ун матки

Таçта юлнă çухалса.

Пĕр хĕрĕпе Пĕликки

Çитнĕ теççĕ Омскине.

Аслă ачи Çимунĕ,

Пĕликкинчен çухалса

Челябска юлнă тет.

Челябина станцинче

Ĕсĕклесе, макăрса

Çимун çапла юрлать тет.

«Машин пичче, аттене,

Хаяр саслă машина,

Ăçта хутăн аттене.

Ман аннене ăçталла

Эсĕ илсе кайрăн-ха?»

Юрла-юрла çӳресен,

Пĕликка ачи Çимунĕ

Вун ик çула çитнĕскер,

Ернĕ теççĕ ухмаха.

 

* * *

Барнаула куçмашкăн

Сакăр килĕ Нăврашсем

Тутарнă тет пропуска.

Пӳрте-çурта сутиччен,

Кайма хатĕр çитиччен,

Иртнĕ тенĕ пропускăн

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7 8

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: