Али-паттăр


Таврана вăл хыт сăнать,

Вуник Вуткуç ялкăшса

Çывхараççĕ чашкăрса.

Вуник Вуткуç хыçĕнчен

Тăсăлать хура мĕлке,

Тӳлек каç шăплăхĕнче

Вăл кашлать тискер çил пек.

Çывхарать вăл, çывхарать

Пит хăрушшăн кĕрлесе,

Али шăп кăна тăрать

Кĕпер хăмине илсе.

 

Вуткуç:

Кам мĕлки вăл ман умра?..

Кам пӳлет вăл ман çула?

Нимĕр пулăн ман ăшра,

Ху камне часрах кала!..

Никам та çак тĕнчере

Мана хирĕç тухас çук,

Тухсан та эп çĕнтереп,

Мана çĕнен пулас çук.

Ĕмĕрте пĕр илтнĕччĕ

Али-паттăр тенине,

Çак тĕнчене вăй виçме

Килме ĕмĕтленнине.

Кунта Али çитес çук,

Пулас çук вăл ман хăна,

Кунта килсе çитиччен

Çĕр хут лекĕ тыткăна.

Каласамччĕ, нишлĕ чун,

Мĕн шухăшпа килнине?

Килеймен кунта пĕр чун,

Çухатмасăр хăй пуçне!

 

Али:

Йĕрĕнетĕп, шăршлă чун,

Кирлĕ мара калаçан,

Али-паттăр кунта чух,

Намăс мар-и калаçма?

Тăшманпа эп тус пулма

Çуралман çут тĕнчене.

Малтан Ырă çапăçмасть,

Çап вăю çитиччен эс.

Çĕлен çапсан хӳрипе

Сулăнать Али кăшт çех,

Али вара хĕçĕпе

Турама пуçлать хĕрсех.

Ултă пуçлă çĕлене

Пуçсăр-мĕнсĕр хăварать,

Касса татнă пуçсене

Шыва чиксе путарать.

Çĕлене майлаштарса,

Али килне таврăнать,

Икĕ паттăр хăрлатса

Çывăрнине вăл курать:

— Пĕррелĕхе каçарăп,

Анчах тепре çывăрсан,

Пуçăрсене касатап, —

Тет вăл лешсем вăрансан.

Анчах тепĕр каçхине,

Каллех çав кĕпер çине

Али тухать васкаса,

Тăрать каллех сăнаса.

Тăхăр пуçлă вутçĕлен

Килет çĕре кисретсе,

Али каллех хĕçпелен

Хурать ăна пĕтерсе.

Тăхăр пуçлă çĕлене

Вакла-вакла пĕтерсен,

Али таврăнать килне:

Паттăрсем çывраççĕ-мĕн, —

Вăратмашкăн питĕ хĕн.

Вара Али вĕсене

Пĕççисенчен тытать те

Ывăтать çӳле-çӳле,

Вăратать хĕне-хĕне.

 

Лешсем:

Каçарсам ĕнтĕ, пичче,

Урăх кун пек пулмăпăр,

Эс киличчен, ирчченех,

Куçа пĕрре хупмăпăр.

Пӳрте виçĕ тăмана

Вĕçсе кĕрсе ларчĕç те,

Лăпăс-лăпăс çунатне

Виçĕ хут сулларĕç те,

Йывăр ыйхă çавăнтах

Пире ыталарĕ-çке.

 

Виçĕ усал тăмана

Виçĕ тăшман пулнă-мĕн,

Виçĕ çĕлен арăмĕ

Пире улталанă-мĕн.

 

Али:

Кĕçĕр ман çĕнтермелле

Вуник пуçлă çĕлене.

Унăн вăйне пĕлмелле,

Пĕлмелле ун хăватне.

Çак куркари тăрă шыв

Хĕрлĕ юнпа улшăнсан,

Кисренсе илĕ çĕршыв.

Вара эсир хăвăртрах

Сиксе тухăр улăха,

Унта тăрĕ урхамах

Аслати пек тулхăрса.

Касса ярăр васкарах

Урхамахăн чĕлпĕрне,

Анчах сыхлăр хăвăра,

Ан утланăр ун çине.

Астуман та, каçарăр,

Тăшман тăмани килсен,

Çунтарăр та кĕл тăвăр,

Ĕмĕрлĕхе тĕп тăвăр.

Ултав-сăлтав ан пултăр,

Айăп пулĕ хăвăрта.

Мĕн хушнине йăлт тăвăр,

Хатĕрленĕр хăвăртрах.

Çак сăмахсене илтсен,

Хуçăлать кăмăл лешсен,

Пысăк шантару парса

Чуптăваççĕ пиччĕшне.

Хайхи мăн кĕпер патне

Али иртерех çитсе,

Виçĕ хăмине илсе,

Тăрать усала кĕтсе.

Ак, пăхать те вăл курать:

Таçтан-таçтан, инçетрен,

Аслати пек кĕрлесе,

Пĕтĕм çĕре кисретсе,

Çиçĕм евĕр йăлт çиçсе

Тискер çĕлен çывхарать.

Пусарать вăл тусене,

Çĕре пусарса килет,

Шунă май вуник пуçне

Çӳлелле йăтса илет.

Вĕрлĕк тейĕн сăннисем,

Чашкăраççĕ пуçĕсем.

Ак, килет вăл çывхарса,

Хура ту хускалнă пек.

Тухать тăвăл кашласа,

Вутлă çумăр çăвас пек.

Çĕлен вуник сăннипе

Кĕпер урлă кармашать,

Али-паттăр сехрине

Хăпартма вăл шухăшлать.

Али кĕпер варрине

Паттăрăн тухса тăрать.

Çĕлен те ак ун умне

Сăннине тăсса хурать.

 

Çĕлен:

Эй, эс, хывăх хутаççи,

Пăрăн, пăрăн çул çинчен!

Пăрăнмасан пуçна çи

Куçна уçса хупиччен!..

Мана хирĕç тăракан

Çут тĕнчене çуралман,

Мана парăнтаракан

Халиччен никам пулман.

 

Çĕлен çапла калать те

Куçĕсемпе хĕм сапать,

Сăннисене тăсать те

Кив кĕпере хыпашлать.

Анчах Али чукмарне

Çирĕп тытать аллинче.

Тискер çĕлен сăннине

Курать вăл хăй умĕнче.

Чукмарĕпе вăл çапать

Хайхи çĕлен сăннине,

Çурмаран ăна хуçать.

Çапма тăрать теприне,

Çĕлен чăтса тăраймасть,

Хыт тарăхса калаçать:

 

«Пĕр сăннăма хуçсан та

Санран эпĕ хăрас çук.

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: