Али-паттăр


Туй халăхне сиктерет.

 

Саккăрмĕш:

Ырă патша, ĕрехмет

Пысăк хăна тунăшăн,

Пире ылтăн куркапа

Пыллă сăра сĕннĕшĕн.

Çĕнĕ çынпа кĕрĕве

Парне пама мулăм çук,

Вĕсен вăрăм ĕмĕрне

Эпир хирĕç пулас çук.

Çавăнпа купăсăма

Ерипен кăна пусса

Пĕр-ик çавра выляма

Ирĕк памăр-ши мана?

 

Вăрă патша:

Кăмака пек параппан,

Туя илем паракан;

Тем пысăкăш купăссем,

Пурте чыслă хăнасем.

Санăн сĕрме купăсу

Туя сиен кӳрес çук:

Айта кăна, нăйлаттар,

Алăк панче вылянтар!..

 

Саккăрмăшĕ вылятса

Ярсан сĕрме купăспа,

Туй халăхĕ, урнă пек,

Ташласа веç супăшать.

Ватă-и вăл, çамрăк-и,

Сывлăшри пек пĕтĕрнет.

Хăна-и вăл, ют çын-и,

Çак самантшăн хĕпĕртет.

Чăтаймасть Вăрă патша,

Вунçиччĕри йĕкĕтле

Яра парать хăй ташша,

Кукленет те сиккелет.

Корольсем те ташлаççĕ,

Министрсем ташлаççĕ,

Шуракăш пек юхаççĕ

Ушкăн-ушкăн майрасем.

Тĕрлĕ-тĕрлĕ купăссен

Йăлтах пĕтрĕç сассисем,

Сĕрмекупăс сасси çеç

Янăратĕ халь пĕччен.

Акă, Али-паттăр та

Ташлама тухать сиксе.

Çавраçил пек çаврăнать,

Пĕр сиксе илет çӳле,

Кама пырса çапăнать,

Çав кайса ӳкет çĕре.

— «Пер, чикĕнтер,

Петĕркке,

Çап та çĕмĕр, Çамакка!

Ăйта, хирĕр, Якуркка,

Патша хĕрĕ çамрăк-ха!» —

Такмакланă май Али

Ташла-ташла сăмахлать,

Пӳртре, вара, çавăнтах

Тăвăллă тăман тухать.

Тăхăр тăван — тăхăр вăй

Тăхăр паттăр утаман, —

Пĕтĕм çуртри халăха

Тытăнаççĕ туптама.

Çак самантра кĕçĕнни.

Пуринчен çивĕчреххи,

Патша хĕрне çавăтать.

Тинĕс хĕрне çул тытать.

Сакăр тăван ун хыççăн

Тухаççĕ те чупаççĕ,

Патшапала корольсем

Çăвар карса юлаççĕ.

... Тăхăр тăван тинĕсре,

Карап паттăр ыткăнать.

Патша хĕрĕ вĕсемпе —

Ăна çăлнă тыткăнран.

Вăрă патша çуртĕнче

Урăм-сурăм пăлхану,

Çухалсан та «Çут тĕнче»

Тупма шанчăк пур халь ун...

 

Вăрă патша:

Итлĕр, пĕлĕш-тăвансем,

Чи хисеплĕ çыннăмсем,

Хам ытла ватăличчен,

Вунçич çула çитиччен

Ӳстертĕм эп вăл хĕре

Чи паха чечеклĕхре...

... Ăна хам арăм туса,

Çамрăкланăп тенĕччĕ.

Çав шутпах вĕт, инçетрен

Ятнех илсе килнĕччĕ.

Вăрларĕç те кайрĕçĕ,

Ĕмĕте веç татрĕçĕ!

Айтăр, хатĕрлĕр карап.

Тăшман пит хăвăрт тарать,

Вăл хăй çĕрне çитиччен,

Шусăм çути киличчен

Пирĕн ăна тытмалла,

Йалт пĕтерсе тăкмалла.

Айтăр, хатĕрлĕр карап,

Ăмăрткайăк пулам та,

Мачти çине ларам та

Инçетрен пăхса курам.

Вилĕм вăрă-хураха,

Пуçне шыва пăрахам!..

 

Çак сăмахсене веçех

Йăлт итленĕ виççĕмĕш.

Чăнах та Вăрă патша

Ăмăртканăк пулать те,

Мачта çине ларать те,

Ял пек пысăк караппа

Темĕн чухлĕ салтакпа,

Вăрçă хатĕрĕсем хурса,

Чăмса тухать тинĕсе

Али-паттăра тытма.

 

Виççĕмешĕ йăлт итлет.

Иккĕмĕшĕ йăлт курать.

лттамĕшĕ уххине

Лайăх тĕллесе хурать.

 

Али:

Кала-ха эс, виççĕмĕш,

Сас-чĕв пур-и-мĕн хыçра?

Эсĕ тата, иккĕмĕш,

Пăхкала-ха, мĕн куран?

 

Виççĕмĕш:

Илтместĕр-и-мĕн ара

Тупă сасси ян ярать.

Çакă аслă тинĕсе

Кӳлĕ пек хумхантарать!

 

Иккĕмĕш:

Пăхăр, курăр ав, çитет,

Çывхарать хăруш карап.

Ăв, карап мачти çинче

Ăмăрткайăкĕ ларать.

 

Улттăмĕшĕ уххине

Пĕрре çеç тытса тĕллет —

Мачта тăрринчи патша

Тӳрех шыва тирĕнет.

 

Пиллĕкмĕшпе çиччĕмĕш,

Пит çӳлтен-çӳлтен пырса,

Патшан вăрçă карапне

Пăрахаççĕ çавăрса.

Карап путать ерипен,

Тинĕс хумĕ лăпланать,

Али-паттăр йĕрĕпе

Пыраканĕ пĕр путать.

 

Патша хĕре, çаврăнса

Ашшĕ патне таврăнсан,

Тăхăр чаплă тăвана

Тăхăршар хут чуптăвать.

Патша каять савăнса,

Патша ним тума пĕлмест.

Хăй хĕрне вăл çавăнпа

Али-паттăра пиллет...

 

Али:

Вăтăр çул утми ларса

Нумай нуша куртăм эп.

Аттем-аннем ватăлса

Выçах вилчĕç, хурлăх вĕт?..

Çак ĕçе эп çеç туман,

Ăна тунă тăххăрăн.

Çавăнпа та авланма

Вăхăт-терĕш çуккă ман.

Эп каятăп вăй виçме

Таçти-таçти тĕнчене...

Мана савăккăн çиçме

Намăс халĕ пĕччене.

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 11

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: