Электронлă вулавăш

Ку сайтра эсир чăвашла çырнă хайлавсене тупма пултаратăр. Пур хайлава та авторĕ, çырнă çул тăрăх çăмăллăн тупма пулать. Ку архива ятарласа хатĕрленĕ — сире килĕшекен хайлавсене эсир ку сайтра та, уйрăммăн уçласа илсе те вулама пултаратăр.

Пӗлме: хайлавсем вырнаҫтармалли йӗрке.

М. С.

Мĕн калаçан —

Суян вĕт.

Суян, суян...

Кĕр çулçисен

Вылявĕ —

Аран-аран.

Кайăкхурсен

Черечĕ...

Салхулăх çеç...

Кăмăл кăна

Хĕрхенчĕк,

Çемçе-çемçе.

Мĕн калаçан —

Суян вĕт.

Суян, суян.

«Чĕмсĕррисен

Ултавĕ

Таса паян...»

Тĕкĕртен сăна пăхмастăп,

Сапаланчăклăн кулса.

Çаруран чупса тухмастăп

Санăн уттуна туйса.

Эп хальччен савман уя та,

Çĕрлехи пĕччеи уя...

Ан ĕнен мана — суятăп!

Сивĕ куллăм та — суя!

Кăмăла уçса юрлас та —

Çăлтăр тăкăнĕ çӳлтен,

Юрату хĕвел пулас-тăк —

Тинĕс тĕпĕ типĕ, тен.

Каламан сăмах каланмĕ.

Калаймарăм. Чĕнмĕп те.

Халĕ тин никам ăнланмĕ

Тăлăх юлнă ĕмĕте.

Хам-хам-хам! Хам-хам-хам! Форточкăна хупрăм пулин те йытă сасси илтĕнме чарăнмарĕ. Çур ял илтмелле хамлатать те ăçтан канлĕх пултăр! Еврочӳрече илсе лартсан илтĕнмест теççĕ те — эпир çав териех пуян мар-ха. Пенси укçи ун валли çителĕксĕртерех.

Хулара пурăнакансен хăйсен нуши теççĕ. Пĕр пысăк çурта вĕллери хурт пек хĕсĕнсе кĕрсе лараççĕ те пĕри сас кăларма пуçласан стена урлă пурте илтеççĕ. Уйрăмах дрель тата пианино текен япаласем кӳршисен лăпкăлăхне сахал мар пăсаççĕ. Пианино текенни — юрĕ-ха, вăл, пурин килĕнче те çук, пур пулсан та хуçисем сăпайлă пулакан, каçхине е çĕрле хăйсен пултарулăхне «тĕрĕслекен» мар-ха. Дрелĕн сасси вара ытла та хăлхана çиет, çавăнпа та ăна юратмаççĕ те. Пĕри стена таврашне пăралама тытăнсан хваттерте ни телевизор пăхаймастăн, ни канлĕн апат пĕçерейместĕн. Пĕрре ман пĕлĕш кӳршĕ ремонт тума пуçланине кунĕн-çĕрĕн чăтайман хыççăн хăй те дрель туртса кăлартăм терĕ. Кайран вара мана: «Ун хыççăн ыттисен те чăтăмĕ пĕтрĕ пулас, шăтăк шăтаракансем подъездра тата виççĕн-тăваттăн тупăнчĕç», — лĕх-лĕх кулкаласа каласа пачĕ.

Хам-хам-хам! Хам-хам-хам-хам!

Малалла

Чăвашăн ватă патриархĕ

Çывăраймарĕ çĕр хута,

Васкавлăрах ĕçне пăрахрĕ,

Пĕччен ирттерчĕ вăхăта.

Тур кĕтесне тăрса кĕл турĕ,

Ӳксе пуç çапрĕ пĕр кана:

«Катюшăна çăлсамччĕ, Турă,

Ăна илсемччĕ хăв патна.

Катюшăçăм, ăсатаймарăм

Сана чи юлашки çула.

Тепре курса калаçаймарăм

Хыпар çитменнине пула.

Каларăм-ха пĕрне, каларăм

Сан сывлăхна пĕлсе килме.

Малтан вăл маннă та, мăнтарăн,

Кайран — эс ĕлкĕрнĕ вилме.

Сана татах пырса курмашкăн

Шутлаттăм пысăк парнепе.

Сунаттăмччĕ савăнтармашкăн

Эп хамăн çĕн кĕнекепе.

Ах, самани те кĕрĕс-мерĕс,

Пăтрашăнса тăрать тĕнче.

Хыпарусем вăр-вар çитмерĕç

Вĕç-хĕрсĕр выçлăх тĕлĕнче.

Эс хăв та хытă кĕтрĕн пулĕ

Сывпуллашмашкăн пырасса.

Шав капланать вĕри куççулĕ,

Чун татăлать халь хуйхăрса.

Сан умăнта тупа тăватăп.

Илтсемччĕ манăн сăмаха:

Яланхиллех сана саватăп,

Сана Тур илтĕр çăтмаха.

Ах, астăван-тăр, астăван-тăр

Ман яшлăхри ĕмĕтĕме:

Ан тив, хăруш инкек йăвантăр —

Малалла

Систермесĕр çур та çитрĕ, —

Юр куççульленет паян.

Юлашки хут çĕре витрĕ

Çӳхе утиялпалан.

Çурхи кун вăл — тавлашуллă, —

Хĕвел ăшшипе хĕртет.

Çурхи кăмăл — пăтрануллă, —

Çурçĕртен сив çил вĕрет.

Кураксем ытла ир килчĕç

Çуркуннене çул уçса.

Краклатса пĕр-пĕрне чĕнчĕç

Çĕнĕ йăва çавăрма.

Çуркунне васкавлăн çитрĕ, —

Кун куллен вăрăмланать.

Чĕрĕ чунăн ыйхă çĕтрĕ, —

Çут çанталăк тумланать.

Çур аки вĕçленнĕ. Çĕнĕ тырă

Çитĕнмешкĕн тивĕç савăнма.

Ял çынни пĕлмест-шим ăнтăлма?

Пӳлмесем тулсассăн — шутсăр ырă.

Моторсен юрри уй-хиршĕн савăк,

Вăрлăх акăнать васка-васка.

Ĕçчене кĕтет хиртех яшка,

Илĕртет чуна хитре çанталăк.

Тăрисем те кĕвĕлеççĕ уççăн,

Куккуксен сасси хурăнлăхра.

Тĕрлĕ-тĕрлĕ юрă чăтлăхра,

Вăрмана сăна-ха — ешĕл пурçăн.

Калчасем хитре шăтни — хаваслăх,

Куç шартмалăх симĕс океан.

Тĕлĕнсе сăначчăр Анăçран:

Аннă тырă — иксĕлми пуянлăх.

Хуп-хура çĕр ырлăхне панишĕн

Тав тăвас Турра чун-чĕререн.

Çĕкленет Раççейĕм çулсерен,

Пурăнас килет телейшĕн, миршĕн.

Çутăр сиплĕ çумăр ытаруллăн

Акана вĕçленĕ хыççăнах.

— Инкекпе синкек, ан çыпçăнах!

Çут хĕвел йăл култăрах ăрушăн.

Çĕмĕртсем юр пек шур çеçкере,

Ытараймăн — сăнаса тăрсан.

Вĕçесле тапса тăрать чĕре,

Сывлăм куç шартать — хĕвел тухсан.

Ачашлатăп çĕмĕрт туратне,

Тутлă шăршă сиплĕ пек пуçа.

Улмуççи те сарнă çунатне,

Шăршипе кăмăлăма уçать.

Тур пилленĕ çут çанталăка

Кам юратмĕ илĕртнĕ чухне?

Юрлама хушать пур кайăка

Ырăран та ырă çуркунне.

Çеçпĕл чечекне епле тиркес?

Кăн-кăвак çеçкийĕ — илĕртме.

Кăмăллăн татас та астивес,

Хăнăхман ăна эп тиркеме.

Сывлăш халь сипетлĕ кăкăра,

Хăй патне чĕнсех тăрать вăрман.

Çур илемĕ çиçтĕр сăвăра:

Хам çуралнă вырăн — ман тăван.

Ешĕл пурçăн витнĕ сукмакпа

Ярăнса утмашкăн меллĕрех.

Хĕр пекех илемлĕ хурăнпа

Калаçатăп шăппăн чиперех.

Пур тавралăх шутсăр хитрине

Сăмахпа калаймăн тĕплĕнрех.

Сисейместĕн ыр кун иртнине,

Юрă шăранать пек чĕререх.

Пурăнаççĕ те вара пурнăçа Туслашкинпа Юслашкин! Такам тесен такам тĕлĕнмелле. Ачаран пĕрле выляса ӳснĕ вĕсем. Унтан, паллах, хĕрсем патне пĕрле çӳренĕ ĕнтĕ. Халĕ, ĕçлессе уйрăм çĕрте ĕçлеççĕ пулин те, пĕр хулара пурăнаççĕ.

Пăхăр-ха, авă епле ĕçрен таврăнаççĕ вĕсем. Туслашкинĕ çинçе те вăрăм, хур аçи пек каçăрăлса утать. Юслашкинĕ кĕрĕкпе шăши-юсла вĕттĕн йăпăртатса пырать. Çĕлĕкĕсем иккĕшин те лупас пек. Курăр-ха, авă епле хирĕç пулчĕç. Алă тытрĕç. Пуçларĕç калаçма.

— Мĕнле чупать ман Юслашкин?

— Е-ерипен. Ма-айĕпе. Ху мĕнле?

— Эпĕ те. Ăçта васкас, мĕншĕн шавлас?

— Пит тĕрĕс. Васкаканни суккăр пулнă.

— Çапла. Шавлаканни те хăлхасăр пулнă, тет.

Пĕр-икĕ çаврăм пыр тĕпĕпе кăххăмлатса ӳсĕркелерĕç, вара сăмах-юмах малалла юхма тытăнчĕ. Сассисем-çке! Мĕн тери лăпкă, мĕн тери йăваш. Пурнăç çинчен тапратрĕç иккен.

— Пианино туянтăм, — Юслашкин тусне хулпуççирен çăт тутарса илчĕ Туслашкинĕ.

— Пианино?! Санăн пианино пурччĕ-çке? — тĕлĕнет Юслашкинĕ.

— Иккĕ пултăр терĕм. Мĕнлеччĕ-ха, пурри никамшăн та ытлашши мар тетчĕç-и?

— Аван. Эп те паян çĕнĕ костюм çĕлеттертĕм.

Малалла

Çурхи пахча шăплăхĕнче

Шăпчăк юрă шăратать.

Эпир — иккĕн, урăх тĕнче,

Вăхăт шуни васкатать.

Ӳсĕрĕлнĕ пек туятпăр,

Çитрĕ самант уйрăлма.

Хамăра хамăр суятпăр:

«Вăхăт пур-ха урăлма…»

Шăпчăк юрласа ывăнчĕ,

Вĕçрĕ йăвине канма…

… Пахча сывлăмпа çăвăнчĕ, —

Вăхăт çĕр çине анма.

Телейлĕ кулă — пурнăçăм,

Тунсăхласа нушаланмастăп.

Юратăвăм ман — тăнăçăм,

Ăна нихçан та манаймастăп.

Çĕклетĕп эп эрех черкки,

Ăна пĕр саншăн пушататăп.

— Ан пултăр юрату чикки! —

Чунран çунат хушса калатăп.