Кӑҫал Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн 8 кун канатпӑр. 31-мӗшӗнче те ӗҫлеместпӗр. Ҫапла майпа канмалли кун 9-а ҫитет. Хӗлле ҫавӑн чухлех канмалла-и? Тен, ку кунсене ҫуркуннене, пахчара тӑрмашкӑн вӑхӑталла, куҫармалла? Ку ыйтсем тавра нумайӑшӗ калаҫать. Пӗрисен шухӑшӗпе, хӗлле ҫынсене 10 кун кантарма кирлӗ мар. Пахчара ӗҫ ҫук, ҫавӑнпа килте ларса йӑлӑхтарать имӗш. Теприсем вара Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн сывлӑш ҫавӑрса яма, тӑраниччен ҫывӑрма хирӗҫ мар.

Паллах, хӗлле канни усӑллӑ. Ку вӑхӑтра ачасем каникула каяҫҫӗ.

Малалла...

Чылай ача телевизор умӗнче нумай вӑхӑт ирттерет. Тепӗр тесен, ку ашшӗ-амӑшӗшӗн меллӗ: ача ан чӑрмантартӑр тесе телевизор ярса параҫҫӗ те хӑйсен ӗҫӗпе аппаланаҫҫӗ. Анчах ку пӗчӗкскерӗн психикине витӗм кӳни пирки шухӑшламаҫҫӗ.

Аслисем мультфильмсем ачашӑн сиенлӗ пулни пирки пачах пӗлмеҫҫӗ теме ҫук. Анчах ку мӗн тери хӑрушӑ пулнине специалистсем ҫеҫ лайӑх чухлаҫҫӗ. Ачасем картинка юратаҫҫӗ, ҫавӑнпа кирек мӗнле мультика та вӗсем хаваспах пӑхаҫҫӗ. Чӑннипе, шӑпӑрлан ун чухне канмасть, унӑн пуҫ мими вӑйлӑ ӗҫлет.

Малалла...

Иртнӗ вырсарникун, утӑн 3-мӗшӗнче, «Сӑр шурӑмпуҫӗ» кану базинче «Хавал» уйлӑх (лагерь) ӗҫлеме пуҫларӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ те унта ҫитсе курчӗ, уйлӑха йӗркелекен Александр Блиновпа калаҫу йӗркелерӗ.

— Кӑҫал «Хавал» уйлӑх ҫиччӗмӗш хут пухӑнчӗ, ҫапла-и?

— Ҫапла.

— Ытти ҫулхисемпе танлаштарсан мӗнле ҫӗнӗлӗхсем тата уйрӑмлӑхсем пур?

— Пӗтӗмӗшле илсен ҫавах ӗнтӗ. Анчах ман шутпа лекцисем пахалӑх енчен илсен лайӑхрах. Кӑҫал чӑн та кунта хӑйне евӗрлӗ университет пулса иртет.

Малалла...

Ҫӗртме-утӑ уйӑхӗ – хӗрӳ вӑхӑт. Ял халӑхӗ пӗр канмасӑр тенӗ пек выльӑх-чӗрлӗхе хӗл каҫармалӑх утӑ хатӗрлет. Ирхине е каҫ кӳлӗм пахчана тухсан сӑпса ройӗ килнӗн туйӑнать. Унта та кунта утӑ ҫулни илтӗнет. Ӗлӗкрех анкартинче ҫава сасси илтӗннӗ пулсан халӗ газон ҫулмалли хатӗрсем нӑрлаттараҫҫӗ, мотоблоксем кӗрлеҫҫӗ. Мӗнех тейӗн, ял халӑхӗн пурнӑҫӗ ҫӑмӑллансах пырать.

Ӗҫӗ ҫӑмӑлланах пырать-ха, ӗҫлес кӑмӑллисем вара сахалланаҫҫӗ. Темиҫе ҫул каялла кӑна уй-хирте ӗне кӑкармалӑх вырӑн ҫукчӗ — ҫынсем ӗнисене ир-ирех ӑмӑртмалла тенӗ пек ҫавӑтса тухнӑ.

Малалла...

Халӗ Чӑваш Енре туризм пирки нумай калаҫма тытӑнчӗҫ. Уйрӑмах — юлашки вӑхӑтра. Ара, халӗ пули-пулми ют ҫӗршыва канма каяймӑн. Пӗлтӗрхи кӗркунне, самолет ӳкнӗ хыҫҫӑн, Египета ҫул хупӑнчӗ. Салонти мӗнпур пассажир вилнӗ унта. Каярахпа ку теракт пулнине каларӗҫ. Кайран Турци Сири чиккинче пирӗн самолета персе антарчӗ. Ун хыҫҫӑн Турцие канма ямаҫҫӗ. Ҫапла пӗр шухӑш патне ҫитрӗҫ — вырӑнти туризма аталантармалла.

Пӗр кунхине Раҫҫейри туризм пирки Пӗрремӗш каналпа «Ырӑ ир» кӑларӑмра та калаҫрӗҫ.

Малалла...

Паян каҫхине, ӗҫрен килнӗ чух, хам пурӑнакан Кӳкеҫ поселокӗпе утнӑ чух урамра тӑватӑ арҫын ачана куртӑм. Вӗсем савӑннине курса хам та ачалла савӑнтӑм.

Ачасене ҫулта-йӗрте час-часах асӑрхама тивет-ха. Ирпе — вӗсем шкула васканине, каҫхине — тӗрлӗ секцинчен (ултӑ сехетсенче ӗҫрен таврӑнатӑп та, вӑл вӑхӑтра секцинчен килеҫҫӗ пуль тесе шухӑшлатӑп) таврӑннине. Анчах урамри кӗрт ӑшӗнче ашакансене юлашки хутчен хӑҫан курнине те манса кайнӑччӗ. Паян, ӗҫрен таврӑннӑ чухне, Советски урамри ҫуртсен умӗнчи юр купи ҫинче тӑватӑ арҫын ача ашнине куртӑм.

Малалла...

Ҫулла пулса иртнӗ ҫак калаҫу халӗ аса килчӗ. Ун чухне Шупашкар хула кунӗччӗ. Самолетсем вӗҫнине курма тесе кайнӑччӗ те шоу пуҫланиччен вӑхӑта ирттермелле кӗнеке вуласа ларнӑ вӑхӑтра сак ҫине манпа юнашар 45-сенчи арҫынпа хӗрарӑм пырса ларчӗҫ. Хӑйсем ӑшӑ вырӑнта канни пӑхсанах паллӑ: ӳчӗсем иккӗшӗн те самай пиҫӗхнӗ.

Ҫаксем сӑмах чӗнчӗҫ те калаҫса кайрӑмӑр. Чулхула облаҫӗнчен пулчӗҫ. Шупашкар хула кунне курма ятарласа килнӗ иккен. Ӑнланнӑ тӑрӑх, вӗсем – хӑйсен бизнесӗпе аппаланакан ҫынсем.

Малалла...

Тусăмăн ачи, 6 çула çывхараканскер, яланах мультик кăтартма ыйтать. Апат çиме ларать-и, е хăна килет-и – ăна мультик çеç кирлĕ. Çăкăр ан çитер. Шухăшлатăп та: мĕншĕн çапла? Ашшĕ-амăшĕ айăплă-и е кунĕн-çĕрĕн телеканалпа çавăрттаракан мультик-и? Тем тесен, ача воспитанийĕнче чи малтан ашшĕ-амăшĕ пĕлтерĕшлĕ вырăн йышăнать. Вĕсем епле вĕрентеççĕ – ачи çапла çитĕнет.

Мультик, тĕнче тетелĕ ачана мĕнле витĕм кÿни пирки психологпа та калаçма тÿр килнĕччĕ. Вăл пĕр тĕслĕхпе паллаштарчĕ.

Малалла...

Ҫуллахи вӑхӑта чылайӑшӗ чӑтӑмсӑррӑн кӗтет. Нумайӑшӗ отпускра канать. Ҫак вӑхӑтра мӗн кӑна тума пулмасть-ши?! Ҫак сӗнӳсем ҫуллана питӗ кӑсӑклӑ, ҫав вӑхӑтрах усӑллӑ ирттерме пулӑшӗҫ.

Педаль ҫавӑрӑр. Хирӗҫ вӗрекен уҫӑ варкӑшпа киленӗр, кулӑр, тӗнче илемлӗ пулнӑшӑн савӑнӑр.

Юратнӑ утиял, минтер, килте усӑ куракан савӑт-сапа (анчах лавккари пластмасса савӑт мар), эрешлӗ салфетка, килте пӗҫернӗ тутлӑ апат… Ҫутҫанталӑк лапамӗнче каннине нихӑҫан та манмӑр!

Малалла...

XXI ӗмӗрте ҫут тӗнчене килнӗ ачапча ҫуралсанах тӗрлӗ техника ытамне лекет. Кӗсье телефонӗ, телевизор, радиоаппаратура, компьютер, ноутбук, планшет, электрон кӗнеке... Ку хисепе вӗҫӗ-хӗррисӗр тӑсма пулать. Тепӗр чухне вӗтти вӗсем патне хӑйӗн теттисенчен ытларах туртӑнать. Техника аталанӑвӗн ҫӗнӗлӗхӗсем пирӗн шӑпӑрлансен сывлӑхне мӗнле витӗм кӳреҫҫӗ-ха? Компьютер ӑс-тӑна, тавра курӑма ӳстерет-и? Е сиенӗ ытларах-и?

Шкул ачисем те, ҫамрӑксем те vkontakteӗruӖ odnoklassnikiӗru йышши социаллӑ сетьсене «путнӑ». Киле панӑ ӗҫе пурнӑҫлама та компьютерпа усӑ кураҫҫӗ вӗсем.

Малалла...