Тутар Республикинчи Кӑнна Кушки — чӑвашсемшӗн хаклӑ ял.

Кунта 1848-мӗш ҫулхи ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче чӑвашсен Аслӑ Вӗрентекенӗ, чӑваш ҫырулӑхне, литература чӗлхине пуҫарса яраканӗ Иван Яковлевич Яковлев ҫуралса ҫут тӗнчене килнӗ. Чӑваш ҫыннин тертпе-хӗнпе иртекен кун-ҫулне телейлӗрех тӑвасчӗ тени мӗн ачаранах канӑҫ паман ӑна. 1868-мӗш ҫулта Чӗмпӗрте Чӑваш шкулӗ уҫма мехел ҫитернӗскер, хӑйӗн пӗтӗм кун-ҫулне вӗрентӳ ӗҫне халалланӑ. Чӗмпӗр шкулӗ 1000 ытла вӗрентекене, ҫав шутранах тӑван литература анинче уйрӑмах тарӑн йӗр хӑварнӑ К.В. Иванов, Тайӑр Тимкки, Н. Шупуҫынни, Федор Павлов, Марфа Трубина тата ытти ҫыравҫӑсене те вӗрентсе ӑс панӑ.

Манмастпӑр эпир те, паянхи ӑру, И.Я. Яковлевӑн вышкайсӑр пысӑк ӗҫне. Унӑн «Халалне» яланах асра тытса пурӑнатпӑр.

Акӑ, пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Курнавӑшри пӗтӗмӗшле пӗлқ паракан вӑтам шкулти саккӑрмӑш тата тӑххӑрмӗш классенче вӗренекенсем, вӗсен вӗрентекенӗсем — Н.Н.Круглова, А.В. Лакачов ертсе пынипе И.Я.Яковлев ҫуралса ӳснӗ ялта — Кӑнна Кушкинче экскурсире пулса курчӗҫ. Вӗсем Аслӑ Вӗрентекенӗмӗре асӑнса уҫнӑ часовня патне ҫитсе пуҫӗсене тайрӗҫ, музейри материалсемпе тӗплӗн паллашрӗҫ, ялти шкулта пулчӗҫ.

Курнавӑшсемпе Кӑнна Кушкине ҫыхӑнтаракан тепӗр сӑваплӑ япалана та ӑшшӑн асӑнса хӑварас килет. И.Я.Яковлевӑн чи ҫывӑх тантӑшӗсенчен пӗри, 14 калавпа пӗр очерк авторӗ Игнатий Иванович Иванов 1876-1883 ҫулсенче Курнавӑш ачисене шкулта пӗлӳ панӑ.

Яковлев музейӗн управҫи Надежда Кузьминична Пыркина шкул ачисене Иван Яковлевич Яковлевӑн ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинчен каласа пачӗ. Ҫавӑн пекех Кӑнна Кушкинчен тухнӑ паллӑ ҫынсемпе - И.С. Максимов-Кошкинский, А.Алка, Тихӑн Петӗркки, А. Тимбай тата ыттисемпе паллаштарчӗ. Шкул ачисем музейри тӗрлӗ экспонатсемпе, ӗлӗкхи чӑвашсем усӑ курнӑ япаласемпе уйрӑмах кӑсӑкланчӗҫ. Вӗренекенсемпе вӗрентекенсем экскурсипе питӗ кӑмӑллӑ пулчӗҫ. Чылай ҫӗнни пӗлчӗҫ вӗсем. Юлашкинчен ачасем И.Я. Яковлев палӑкӗ умӗнче асӑнмалӑх сӑн ӳкерӗнчӗҫ. «Татах та килсе курӑпӑр-ха Кӑнна Кушкине», — тесе палӑртрӗҫ вӗсем.

#Тутарстан, #Кӑнна Кушки, #Курнавӑш, #Елчӗк районӗ