Кахал


Йăлай Йăкăначĕ


Ĕлĕкрех, туя-мĕне кайсан, Йăлай Йăкăначĕ: «Вăлтă хулли — пĕвĕм пур, авкаланать, хуçкаланать, туй илемне вăл кӳрет», — тесе юрлатчĕ хăй куçĕнчен пĕтĕм халăха пăхтарса. Анчах, чылай авланнă хыççăн, Йăлай Йăкăначĕн пĕйвĕ авкалăнми пулчĕ, ĕлĕк туй илемне кӳнĕскер, колхоз илемне яракан пулса кайрĕ.

Колхоз йышĕ ывăна пĕлмесĕр тырă вырать. Йăлай Йăкăначĕ ĕнтĕркесе çӳрет. Кĕлте кутне тăрсан та, уй куçласа тăрать, кĕлтине çыхнă чухне те тем çинчен шухăшласа вăхăта ирттерет. Кăштах ĕçлесен, выртса канса илет. Тем амак пулнă?

Арăмĕ ăна:

— Мĕн ӳрĕк-сӳрĕк ĕçлетĕн? Çынсем тар юхтарса ĕçлеççĕ. Эсĕ пур —пĕççӳне тăратса выртатăн! — тесе вăрçать.

— Чирлерĕм, — тет Йăкăначĕ, ĕнсине хыçса.

— Мĕнле чирпе? — ыйтаççĕ колхозниксем.

— Рак чирĕпе, — тет Йăкăначĕ, ним шухăшласа тăмасăр. — Хырăма рак кĕрсе кайнă. Ой, ыратать! Чĕрем шартах татăлса кайрĕ пулмалла. Ой!.. — çĕленле авкаланнă пек пулать, пичĕ çине асап йĕрĕсем кăларать.

— Йытă çитĕрех! Йăкăнатăн чĕри сылтăм енне куçса ларнă. Сылтăм енчен тытса кăтартать, — тесе кулаççе колхозниксем.

— Апла пулсан, чĕре мар, хăмпу ыратать пулĕ.

Малалла

Этем ятне илнĕ этем


— Сывă-и, лайăх çӳретĕр-и? Мĕнле пурăнатăр? — пырса ал патăм ялтан хулана килнĕ юлташа курса.

— О-о, сывă, сывă! Лайăх çӳретпĕр. Питĕ те аван пурăнатпăр.

— Çемьесем мĕнле çӳреççĕ?

— Аван çӳреççĕ. Пурте сывах-ха. Пĕр... карчăк суккăр пулса ларчĕ те, тата ача çăвĕпех çăпансемпе асапланать. Ытти енчен... Э-э лайăх çӳретпĕр. Пурте сывах-ха.

— Больницăна илсе кайса пăхман-и?

— Больницăна... Илсе кайса пăхаймарăм-ха çав. Ерçӳ çук вĕт, хăвах пĕлетĕн. Кунĕн-çĕрĕн ĕçре. Ларса та канмалла мар.

— Çав ĕнтĕ, çав. Чылай ĕçкунĕ ĕçлесе илтĕн пулĕ ĕнтĕ кăçал?

— Чылаййи качки... Нумаях ĕçлеймен вара эп кăçал. Ерçӳ çук, хăвах пĕлетĕн. Ларса та канмалла мар.

— Апла пулсан, пушшех нумай ĕçкунĕ турăн пуль ĕнтĕ. Ĕçкунĕсем вĕсем, ларса канмасăрах ĕçлесен, пушшех нумай пулаççĕ вĕт.

— Çапли çапла та... Эпĕ ĕçлесех кайман кăçал. Ерçӳ çук, хăвах пĕлен. Ларса канма та ерçӳ çук. Хамăр çумри Çтаппансем ĕçлекелерĕç. Иккĕн икçĕр кунран ирттернĕ тетчĕç. Паян та ирех вăрмана тухса кайрĕç. Ерçӳллĕ çынсем вĕт, хăвах пĕлетĕн. Колхоз ĕçĕнчен пуçне урăх нимĕн те тумаççĕ. Кашни кун çавăнтах чаваланаççĕ. Мĕнпур ĕçĕ çавăнта вĕсен.

Малалла