Пăла


Тăван ялта


Тĕнче варринчи ман пĕчĕкçĕ ялăм,

Шăпам парнеленĕ кун-çулăм курки.

Кунта эп çуралнă та ӳснĕ, пур ятăм

Пĕлет-ха, паллать Аялкасăм кукри.

 

Атте-анне килĕ, атте-анне пилĕ

Ман чун-чĕремри çут тивлет.

Пурнан пурнăçа валли илĕп

Эп унăн имне чĕр сипет.

 

Тăван ялăмра хитререх ирĕсем те,

Чуна илĕртейнĕ чечен сар кунсем.

Ялсем çумĕнчи уйĕсем-хирĕсем те,

Епле вĕсем ырă, тăван вырăнсем.

 

Хуллен, шăпăл-шăпăл юхать Пăла шывĕ

Çич кукăр туса тăван ял хĕррипе…

Мĕнле ырлас мар-ха, çуралнă çĕр-шывăм?

Сăмахăм çитмест мухтама тӳррипе.

 

Ачалăх сăпки те, кулли те, вăййи те

Тухмасть асăмран, чĕремрен.

Чĕнет, йыхăрать пек çаплах тăв айккийĕ,

Утатăп вара çар уран çеремпе.

 

Тăри шăнкăравĕ çӳлте сас парсассăн

Хире ăнтăлатăп, хиртех манăн чун…

Уй-хирĕм, пĕлен-ши епле кичем сансăр,

Эп сансăр, пĕччен, вăйсăр-халсăр та чух.

 

…Ватти те, яшши те хирте кун кунлатчĕ,

Ĕç шавĕ тăратчĕ каç пуличченех.

Малалла

Ачалăхри Пăла шывĕ


Ачалăхри Пăла шывĕ — вăлта хулли вылявĕ, —

Ыраш пăтри пек савăнăç.

Çу каçипе çарран чупса

Чĕппи-чĕппи пулаттăмăр.

 

Шывран тухман шыв пулли —

Эпир мар-и, атьсемри?

Тăмлăх авăр тĕлĕнчен

Пĕр хăраса пăрнаттăмăр.

 

Ик тилхепе ярсан та ун тĕпне

Çитме çук тенине

Хăлха тăратсах итлеттĕмĕр

Эпир, айван ача-пăча.

 

Хам çитĕнсе çитсессĕн,

Ас тăватăп, пĕр кунне

Мачча Кашта Уликĕ шур кĕпепе, галстукпа

Яла таврăннăччĕ каникула канма.

 

Студент! Ăмсанмалла чипер, —

Васкавлăн çитсе тăчĕ

Пăла шыв умне.

Ял ачи-пăчи шыв сирпĕтсе вылять çу кунĕнче.

 

Ăмăртмалла ишеççĕ

Е пӳ ярса чăмаççĕ.

Пĕр ухмахне курсам эс —

Кустăрма çине выртса тăмлăх авăрĕнче явăнать.

 

Явăнчĕ, çаврăнчĕ те...

Ӳпне ӳпсе çухалчĕ!

Пĕрре пуçĕ курăнчĕ, тепре алли çĕкленчĕ

— Путатăп, путатăп! Çăлăр! Э-э-э!

 

Пурте тухса тарчĕç айккине.

Шур кĕпеллĕ, çӳллĕ студент галстукне

Малалла

Тăван çĕр туртăмĕ


Илемлĕ вăхăт вăл çулла.

Сар çу пек шăранать хĕвел.

Чĕнсе те йыхăрса çула

Ăш çил чупса кĕрет хĕве.

Тавралăх тыткăнлать чуна,

Авкаланса юхать Пăла.

Юмах та çаврăнать чăна

Çĕклентерсе ман кăмăла.

Йĕри–тавра тăван уй-хир

Сип-симĕссĕн хум хăвалать.

Кунта чĕм илнĕ–çке эпир, —

Ватти-вĕтти сана паллать.

…Тукшик çаранĕ умăмра.

Авал унта çĕр тĕрлĕ курăк

Ешернĕ теççĕ айлăмра.

Сĕт-çу ферми çĕкленнĕ, курăр

Тĕлме-тĕлех, сулахайра

Çурта пек тӳрĕ тирек речĕ

Кĕтсе илет пуçне тайса,

Кайăк юрри — этем рехечĕ.

Утма хистет малтан мала

Çатма пек тикĕс уй-хир çулĕ.

«Эс, ирт, ачам, шалтан шала

Кунта, пĕл, несĕлсенĕн чунĕ».

Такам хистет чĕнсе мана.

Тен, тăван çĕрĕн йыхăравĕ.

Сăмах каласшăн ывăлне,

Нумай ун пухăннă ятлавĕ.

«Ăçта çӳретĕр, аташса,

Ачалăх сăпкинчен ансассăн.

Таçта, ютра тусан çăтса,

Кайран сывлатăр темшĕн ассăн».

Тăван çĕртех тивлет тени!

Ăна эп тахçанах ăнланнă,

Ман йӳтĕлмен-ха чун тенки.

Малалла