Электронлă вулавăш

Вăл вилнĕ хыççăн тутар тĕпчевçисем хăйсен халахĕн историне тĕпчессине тĕрĕс çул çине кăларас тесе тăрăшсах ĕçлеме тытăнчĕç. Ку тĕлĕшĕнчен уйрăмах истори наукисен докторĕ Р.Г.Фахрутдинов çырнă ĕçсене палăртас пулать.

Хăйсен чаплăран та чаплă «Идегей» эпосне те вĕсем халĕ ирĕклĕнех пичетлеççĕ, шкулта та вĕренеççĕ. 1990 çулта ăна вырăсла куçарса та пичетлесе кăларчĕç.

1944 çулта пулса иртнĕ истори тĕлĕшĕнчен суя пулăмсем пирки халĕ ĕнтĕ эпир уççăнах калатпăр та, çыратпăр та. Ку тĕлĕшĕнчен паллă тĕпчевçĕ И.Я.Измайлов çырнă «Идегеево побоище» ЦК ВКП(6)» статья питĕ кăсăк. Вăл 1997 çулта «Родина» журналăн 3-4 номерĕсенче пичетленчĕ. «В одночасье Улус Джучи, его население, культура и государственные деятели канули в небытие, а татары на своей земле стали безродными космополитами, — тенĕ унта çав 1944 çулта ВКП(6) Тĕпкомĕн йышăнăвĕ пирки. — Зияющую брешь, образовавшуюсяна истории Улуса Джучи, было решено заполнить «местными булгарскими корнями». Научно обосновать это решили на «научной сессии о происхождении казанских татар» (25-26 апреля 1946 г.), проведенной Отделением истории и философии АН СССР и Казанским филиалом АН СССР. Выступившие историки, археологи, тюркологи и антропологи единогласно предложили впредь считать современных татар потомками волжских булгар, а Улус Джучи рассматривать лишь как чисто «внешнее явление в этнической истории татарского народа». После 1946 г. казанскими авторами изданы десятки необьективных книг и сотни таких же статей о «булгарском происхождении татарского народа».

Кун пирки чăвашсен паллă историкĕ В. Д. Димитриев та «Чăвашъен» хаçатра (№34 — 1994 ç.) уççăнах çырнă. «До Великой Отечественной войны татарские и русские историки и этнографы правдиво писали, что единый татарский народ сформировался в Золотой Орде в XVI веке от центральноазиатских тюркоязычных татар, прибывавших в Восточную Европу вместе с монголами, и западных кыпчаков (половцев), вторгшихся сюда еще в XI веке; до середины XIII века в Волжской Болгарии прибывших вместе с монголами татар и кыпчаков вовсе не было. Болгары говорили на чувашском языке, в Волской Болгарии государственным языком был чувашский язык. Прямыми потомками волжских болгар являются только чуваши. Казанская школа этногенеза все свои гипотезы строила на ложной основе. Она уподобилась лысенковщине и со временем исчерпает себя...»

Питĕ тĕрĕс каланă. Пурнăç хăйĕннех илет. Нимле халăх историне те çӳлтен кăтартнипе е кукăр алăпа çырса чăнлăха тупаймастăн. Чăнлăх çĕнтеретех. Чăнлăх вăл кашни кун тӳпене тухакан хĕвел пекех. Эпир те, чăвашсем, халĕ ĕнтĕ хамăр халăх историйĕ пирки чăннине çыратпăр. Эпир — Атăлçи Пăлхарстан тăхăмĕ. Атăлçи Пăлхарстанра патшалăх чĕлхи чăваш чĕлхи пулнă. Тутарсем — тутарсемех, 1236 çулччен Алтай таврашĕнче пурăннă, кайран Ылттăн Орда патшалăхĕнче тăнă.