Электронлă вулавăш

Кĕçение Матви, шӳтлесе, йăл-йăл кулкаласа, сĕтел хушшине кĕртсе лартрĕ. Вăл, алăка тачă хупса, сăлăп ячĕ, çурта çути аванах ӳкекен лаптăка çывăхарах çимеллисем кăларса хучĕ. Çăкăра, кăлпассипе сыра чĕллĕн-чĕллĕн касрĕ.

— Тен, кăна та тутанса пăхăпăр? — çутти кĕленчине алă туланĕ çинче сиктеркелесе илчĕ вăл. — Пит те шеп пулакан ĕшенни çинчен?

Арăмĕ, хирĕçлесе, пуçĕпе сĕлтрĕ те, эрехне çыхха аялла чăмтарчĕ Матви:

— Ну, хăвăнне ху пĕл. Эп хам та унран эсрелтен хăранă пекех хăратăп. Таçта çитиех ывăтмалла та ăна кăларса — туйĕ туй мар-çке-ха унсăрăн. Миçе çын пуçне кăна çимерĕ ĕнтĕ вăл, эсремет... Эппин, кил-ха, тух-ха кунта, хамăр тăван?..

Лимонада пăкки хĕррисенчен çĕçĕ вĕçĕпе пушаткаласа илчĕ те, кĕленче çăварне çанăпа шăлкаласа, арăмне хăналанма сĕнчĕ:

— Тархасшăн. Вучах апачĕ мар пулин те, уççи-выççине ирттерме шăп та лăп канас. Ĕç. Çи. Вăтанса ан тăр. Вăтанма хĕрпе каччă-им эпир текех?

Пĕчĕк ачана хистевленĕн е кăлпассине, е сырне, е çăкăрне, е лимонадне умлăн-хыçлăн иле-иле пырать вăл арăмĕн çăварĕ çывăхне. Хăрах касăкне хăй хыпать те, тепĕрне, ӳкĕтле-ӳкĕтле, мăшăрне тыттарать. Типĕ апата лимонадпа сыпкăм-сыпкăм йĕпеттерет. Хĕрелет, кутăнлашма пăхать Кĕçени. Матви, арăмен капла кăмăлне кура, пушшех те сăмала пек çыпçăнать ăна, амăшĕ чĕппине тăрантарнă евĕр, пуçĕнчен тытсах сĕмсĕрленет. Кĕçени Матви хĕскĕчĕнчен хиркеленсе хăтăлать те яшт сиксе тăрать.

— Матви, мĕн путишленетĕн эс? Чарăн, теççĕ сана,Батый! Асту, çывхар кăна — тайгана тухса вĕçтереп,хама выçăпа аптăратса вĕлереп. У-у-у, чике старик,шур сухал! Ма качча тухма килĕшсе тульккăш сана.Капла тапăнасса пĕлес пур — ларас-мĕн хамăр ялтахват хĕре тухиччен. У-у-у, упа-утаман, — самант савăнăçне наччасах урăх тĕс кĕртсе чĕлпĕрлерĕ Кĕçени. — Ия çав: хĕр ĕмĕрĕ хăналăх, чатăр карса чараймăн. Юлашки каçăмăр. Ырантан вара, ырантан... Каламаллисенепурне те каласа пĕтертĕмĕр-ши вара эпир, Матви, чĕремĕр тĕлĕнче мĕн те пулин вăрттăнни сăхăланса тăрса юлмарĕ-ши? Кайран-кайран иксĕмĕре те пĕр-пĕринчен пĕчĕккĕн-пĕчĕккĕнех сивĕнтерекенни, ӳкĕнтерекенни тухмаллипех тухса пĕтĕ-ши?

Урай варринче, йĕкене пĕлтĕр-р пĕтĕрсе янăн, кĕпи аркине сывлăш хумĕ çаптарса, вăр-р çаврăнчĕ те Кĕçени, мĕл-мĕл çунакан çурта, сасартăках кăн-кан хуйханса, лап сӳнсе ларчĕ. Ахаль те çурма тĕттĕм пӳрт сĕм çăралăх ăшне кĕрсе ӳкрĕ.

Матви кĕсйинчен шăрпăк кăларчĕ, чĕртрĕ, çурта патне илсе пычĕ.

— Ан çут, каплах килпетлĕ, — Матви ывăçĕнчи çулăма ывăçĕпе хупласа сӳнтерчĕ Кĕçени. — Тĕттĕмре шухăшлама та ансат, тăн та уçă...

Ывăçпа ывăç пĕрлешнĕрен Кĕçение Матви пилĕкĕнчен тытса каллех хăй çумне сĕвентерчĕ:

— Турăçăм, мĕнешкел вĕри кĕрлеттерет санран, Кĕçени. Тимĕр каланккаран кĕрлеттернĕ пекех. Чисти мар-тен. Хурçă шăрата...

Чавсипе аякĕнчен шарт! тĕкрĕ Матвие Кĕçени:

— Медогонка. Елькка та сана çавăншăнах килĕштернĕ ĕнтĕ чĕмере. У-у-у, вăрттăн чун. Ларнă пулĕ-ха вĕсен хапхи умĕнче те каçсерен... э-э, хурçă... Мĕн, пыл юхтарса. У-у, парам эп ак сана мартен! Сик, тавай, леререх!..

Тарăхнăн, вылякаламалла евĕр юриех ăна кăшт тепре чышрĕ те аякĕнчен Кĕçени, лешĕ, çавна кĕтменскер, урайне лăштăр-лаштăр татăлах анчĕ. Кӳплетсе ӳкрĕ те Матви, малтанах, ыратнипе ыратманнине чухласа иличчен, самантлăха ни ырă, ни усал шарламарĕ. Самайран тин, ниçта та нимĕн те мăкăлтанманнипе саваклансан, пуçларĕ вара çухăрашма. «Ай, ай, те çурăм шăмми, те хул калакĕ шатăрах хуçăлчĕ — унтан та, кунтан та кинжалпа чикнĕн яшлаттарать. Пĕтрĕм, вилетĕп, хур-ах!» — урипе урайне тăкăртаттарса, сассине халь-халь юлашки сывлăшĕ тухасла мĕкĕрттерет Матви. Çапла темĕнччен авкалансан-авкалансан, ури çине тăрст сиксе тăчĕ те çилхăванланнă Матви яра пачĕ элес-мелес ташша. Йăкăлттин-йăкăлттин те сикет, куклене-куклене те ларать, пĕççи-каççине, хырăмне, кăкăрне, çамкине те лап-лап тутарать, шуйттан çурилле хуçкаланать-пăркаланать — кĕскен каласан, антăхса кайса урăм-сурăмланать. Кантăксăр-чӳречесĕр пӳрте тытамак тытнă е усал-тĕсел ернĕ тейĕн — урай хăми лăс та лăс чĕтренет, алă тӳрчĕпе тĕкĕннипе пуç тăрринчи йывăр кушел хăйăн та хăйăн силленет. Матвийĕ хăй, эсрелпе туслашнăн, ши те ши шăхăрать. Сахал-и, нумай-и тӳт-тӳрӳтленчĕ вăл çапла — вăйне вăйкăнтарса ĕшенчĕ курăнать те Матви, алăка пĕррех урипе пырса тăрăслаттарса, тулалла вирхĕнсе те тухрĕ туххăмрах. Унтан, тухнă-тухманах, каялла вĕрхĕнсе кĕчĕ те, тĕлĕннипе шак хытнă Кĕçение икĕ аллиле те йăтса, уçă алăкалла ыткăнчĕ. Тапратрĕ кунта Матви хăйĕн путишне тата тепĕр кана. Кĕçение хулĕсенчен çатăрланă та вăл, хăй тавра çавăра-çавăра, ян та ян янраттарать çĕрлехи тайгана. «Кĕçени манăн арăм. Эпĕ ăна хытă-хытă юрататăп», — кăшкăра-кăшкăра ахăлтатать каччă. Кĕçени пăхнă та çак этеме — хăй курнине хăй те ĕненмест: кам ку — Матви-и е урăх çын-и? Матви, тӳнкки-тӳнкки карусель пек, арăмĕпе пĕр ытамра çаврăнать-çаврăнать те тепĕр ăстрăм, ăшша пиçсе пăш-пăш сывлакан пулсан, пӳрт çумĕнчи тăрăхла сак çине лашт пырса тӳнет.

— Ну, мĕнле хăвна юратнине ĕнентĕн-и ĕнтĕ халь? — çăварĕнчи вĕри сывлăша пал та пал кăларса, пĕтнĕ путишĕпе реххетленет Матви. — Атту эс Ельккасем-темсем пирки мутасланма пăхсаттăн... Саншăн-и? Хушатăн-тăк наччас пуçхĕрлĕ тăрса кăтартатăп. Ĕненместĕн-и?

— Ай, ай, тархасшăн, ан аппалан-ха, Матви. Капла паттăрланнипе те çите. Ĕненетĕп. Сана ĕненмесен, кама ĕненес тата ман, — терĕ те Кĕçени, упăшкине урăх асаплантарас марла, ун çумне таччăн сиксе ларчĕ, ăна хулĕнчен кĕлентĕрлерĕ. — Çитĕ ĕнтĕ, лăплан. Ав, çăлтăрсем епле чăлтăртаттарса пăхаççĕ...

— Вĕсем, леш... Мĕн ятлăччĕ-ха ялти сана саваканкаччу?.. Иксĕр пĕрле калинкке хуралланă каçсенче те çаллах чăлтăртаттарса пăхнă пулĕ-ха?.. — Ельккашăн тĕксе илнипе парăмне каялла тӳлелесех лăстăртаттарчĕ Матви. — Ия, мĕн, тĕрĕс каламастăп-им? Ларсан-ларсан, хурăн çырли татма пĕшкĕннĕн, леш хайхи ханттарĕ мăр-мăр кушакла, туту çывăхĕнчех çулланнă-тăр... Чăлтăртаттарса пăхакан çăлтăрсенчен те именсех тăман-тăр...

Матвин кунашкал йĕплешĕвне илтсен, çепĕçленме ĕлкĕрнĕ кăмăлне самантрах сĕвĕрĕлтерчĕ Кĕçени.

— Эх, Матви, чĕлхӳ çине çăпан шăтасшĕ... Йĕкĕлтешсех, шӳтлешсех... — Кĕçени сасси вăйсăрланнăçемĕн вăйсăрланса пычĕ-пычĕ те куççулленсе чĕтренме тытăнчĕ. — Эх, хамăр та çав... ача-пăча...

— Ара, эп мĕн тесе çеç, ара, ху пуçларăн та — Елькка та Елькка, терĕн. Ара, эп мĕн... — сăмах шыраса хăшкăлнăн, тем саманта чĕптĕм те шарламарĕ Матви. Пăртакран, усăннă çӳçне вирелле ласт майласа, вĕçерĕннĕ шухăш чĕлпĕрне çăмăллăнах тупрĕ. — Вăт, пĕлетĕн-и... Эх, сăмахсем, сăмахсем!.. Хуть те кунĕ-кунĕпе çĕрĕ-çĕрĕпе мутаслан — пурпĕр чĕрере мĕн калланнине тĕпĕ-йĕрĕпе шĕкĕлчесе параймаççĕ-параймаççех вĕсем. Кĕçени, манăн вара сана чĕре хӳттинче туптаннине, чăн-чăннине, яланлăххине çеç илттерес килет. Пӳрт купалама çутă та шултăра, сухăр тапса тăракан пĕренесем кирлĕ. Пирĕн пӳрт, Кĕçени, килйыш пӳрчĕ, анлă та хăтлă, хĕвел ларлаттарса кĕрекен чӳречесемлĕ тирпейлĕ пӳрт пулĕ. Ĕненӳ-хуçаланĕ унта, этемле тараватлăх шăлами талса тăрĕ... Епле, шанатăн-и эсĕ çавна, Кĕçени?

Кĕçени Матвин сылтăм аллине шыраса тупрĕ те ăна, мăй çывăхĕнчи кăлт-кăлт юн тымарĕ тĕлĕнче шăппăн выртаканскере, танлăн, тав тунăн чăмăртарĕ.

— Ара, шăтти-патти хăтланса хăçан мăшăрлă пурнăç чиперленни пур! — сасси тăн-танрах тухрĕ пулин те, тарăхни палăрмарĕ Кĕçенин. Усăсăр пăтăрмахланнă кунсене шеллевсĕр, ним пĕлтерĕшсĕр аса илнĕн, лăпкăн та çатăртатмасăр, таралатлăн калаçрĕ вăл. — Чăн та, лешĕ хайхи ман çума сăпса пек сырăнман-тăкки, эпĕте, паллах, Çĕпĕр таран çатăлтаттарса килместĕмччех пуль. Çавскер манран, ай тур-тур, вунă çула яхăн та аслăрахчĕ-няк. Клуба-мĕне тухаппи, кӳршĕрен-мĕнрен таврăнатăп-и — кускер пӳлет хурать çула. Калаçтарма, хăй енне çавăрма хĕремесленет. «Юрататăп эпĕ сана, Кĕçени. Сансăр пĕр çеккунт та пурăнма пултараймастăп. Тух мана качча. Алă çинче кăна мар, пӳрне вĕçĕ çинче йăтса çӳрĕп,» — тесе йăлăна-йăлăна тилмĕрет, иксĕмĕр пĕрлешсен, пылпа çу пурăнасса ĕнентерет. Лавккаçăччĕ те хăй, часах икĕ хутлă чул çурт та çавăрса лартаять имĕш, çăмăл машина та туянса яма кăмăлĕ пур-мĕн. «Çук, юратмастăп эпĕ сана, картне картăнман Кавĕрлене, килĕшместĕн эс мана. Хыççăн çӳресе, пушмаку тĕпне те пустуях ан çийĕнтер. Урăххи туп», — тесе шат та пат касса татрăм та çавна пĕррехинче, вăрласа кĕрсе ирĕксĕр арăм тăвассипе сехĕрлентерме тытăнчĕ хайхи. Шутларăм-шутларăм та, кунашкал тăрпалтайпа вĕçне-хĕрне тухса пĕтеес çук тесе (ун чухне тата, телее, сухăр юхтарнă çĕре ăсанма чĕнсе çӳрекен çын та пынăччĕ пирĕн яла), паспорт тутарнă-тутарман, тытрăм та ярăнтартăм Çĕпĕрелле...

Кĕçени, пуçĕ тăрринчи йывăрăша çăмăллăнах тĕксе йăвантарнăн, кăкăр тĕпĕпе тарăннăн, ӳлкевсĕррĕн хаш-ш хывласа ячĕ. Унăн сисĕнкĕсĕр хашлатăвĕ кĕтмен çĕртен çил пухăнса хумхантарнă çăтăл-çăтăл çулçă пăшăл-татăвĕ евĕрех туйăнчĕ Матвие. Çавăнпа Матвин ку ăшпиллĕ варкăша сăмах чĕнмесĕр, шăлпăн татах та татах тăнласси килчĕ.

— Июнь варри... Мĕнешкел кăмăллă япала иккен вăл, пĕр-пĕрне çур сăмахранах ăнлансан, — çулçă çатăлтатăвĕ евĕр кăшт çеç палăракан варкăш каллех Кĕçенин сывлас сыпкăм сывлăшне чиперлетрĕ.

— Эх, хамран кăна килес-тĕк, çутçанталăк ырлăхĕпле киленекен пур-пур çынна та телейлĕ тумалла таэпĕ. Сана, Матви, ху времянкăна çĕмĕрттерсе кĕнĕ-кĕмен куртăм та-а — чаш-ш пĕçерсе кайрĕ чĕрем: «Ку манăн, упăшка пуласси», — терĕм. Ун хыççăн вара — иккĕленмен те. Матви, ма кулан, ма кулан, мĕн, чăнкаламастăп-и? — шăпланнăскер, паçăрхи халлĕнех хурăн вутти евĕр кӳ-ӳ чĕрĕлчĕ Кĕçени. — Хăть кул, хăть ан кул, халь хыçа юлчĕ ĕнтĕ апла-капла шутлама. Халь ĕнтĕ эсĕ, Матви, манăн. Ĕмĕрлĕхех, — Матви тутине ал тупанĕпе лап хупласа хучĕ кӳренесле Кĕçени. — Асту,кулма пăрахмастăн-тăк — çиллелетĕп ак. Арăму пулмата килĕшместĕп...

— Ара, эп унпа мар-ха, Кĕçени, сана апла-каплакӳрентерес тесе мар.

Матви, тăрса, пӳрт умĕпе каллĕ-маллĕ хутлама тапратрĕ. Хутласан-хутласан-вăл, тăл чарăнса, аллисене икĕ еннелле ярт сарса ячĕ те, лăр-р вĕçсе каяс вĕçен кайăкла: «Эх, Кĕçени, каçĕ, каçĕ, каçĕ мĕнешкел кĕçĕр!» — тесе йĕри-тавралла савăккăн пăхса çаврăнчĕ. Вара, мĕн ĕмĕтленни çитнĕн, Кĕçени умне пырса ăна хăй ытамне йăтса тăратрĕ те, куçĕнчен шанчăклăн тимлесе: «Пурăнăпăр-ха эпир, Кĕçени, пурăнăпăр, епле ăшă пурăнăпăр», — тесе, танлăн, тивĕçлĕн пăшăлтатрĕ.

Чĕрĕлет тайга. Сĕм-сĕм вăрман, тулли уйăх тӳлекĕпе йăпăртлăха кăна кăтăша сĕнкнĕскер, халь-халь хăпарас хĕвел хĕпĕртĕвĕпе çав тери сисĕмлĕ, çав тери янкăр. Тулса тăкăнас туйăмлă хĕр хăй илемĕпе хăй киленĕçленнĕн, кĕре ӳте пытарас та теменĕн, çав тери тулăхлă вăл, çав тери шĕкĕр. Пĕтĕм кĕлетке-пĕве, ăса-чуна хăпартлантарса тăрать çĕнĕ кун çĕкленес хаваспа хăватланнă вăрман чĕрĕлĕвĕ. Шучĕ те çук кайăкĕ-кĕшĕкĕ те, тĕрлĕ-тĕрлĕ курăкĕ те, тен, çĕрĕпе аш татăкĕ шыраса хăшкăлнă çĕршер-çĕршер тискер чĕрчунĕ те, йывăçĕ, çырми-çатри те — кăвак тӳпе айĕнче юп куракан, йыш хунаттаракан нумай-нумай темтепĕр йăлтах пĕр аслă пĕр пĕтĕмлĕхе тĕвĕленсе-чăмăртанса, пĕр аслă пĕр пĕтĕм йăвă кĕвве ĕнерĕннĕ: мĕн, мĕнле савăнăç-терт кӳрсе килĕн эсĕ, тин çеç çĕпреленекен хăватлăран та хăватлă кун? Кама телей сунăн, кама, йăлăнса ыйтсан та, мăкăл та çаврăнса пăхмăн...

Сунарçă пӳрчĕ патĕнчен таçта леререх, ытти сасăсене пусăрăнтарса, чăтлăх ян-янне вăркăнтарса, хир качаки вăйлăн та ирĕккĕн вĕрсе ячĕ. Унăн сасси, лайăх çурăлакан вутта пуртă çивчĕшĕпе кăрăнлаттарнăн, аякка-аякка чĕнӳллĕн, хăватлăн илтĕнсе тăчĕ. Чан пек ку сасă — йыхăравлă, уçă, пăхăнтаруллă... Ăна итленĕçемĕн итлес килсе тăрать.

Тайга илемĕ — хир качаки сасси янраса кайнă-кайманах, пĕр-пĕрин ытамĕнче шăпăрт хытрĕç Матвипе Кĕçени васкаварлăн. Ку сасă, хĕвеле кун тӳпине хăпарма васкаттаракан сасă, вĕсене, пĕр им-юмпа тутлăхланнă икĕ савакан чуна, хăйсен ятне хывнă чипертен те чипер, ĕлккенрен те ĕлккен юрă пек туйăнчĕ. Çавăнпа, çак хитре сасса шутсăр килĕштернине, лешĕ йăмсан та, чĕрисем витĕр вăрахлăха сăрхăнтарчĕç вĕсем ку пархатара.

— Çĕпĕре килнĕ-килмен ун сассине пуçласа илтрĕм те: «Ай-уй, хир качаки те вĕрет-и, ара, йытă мар-çке-ха вăл?», — тесе хы-ытă тĕлĕннĕччĕ, — терĕ Кĕçени пăртакран, асĕнчи кĕвĕлĕхрен хуллен-хуллен сĕвĕрĕлсе. — Эп тĕлĕнетĕп, времянкăра пĕрле пурăнакансем кулаççĕ...

Халь хăнăхрăм та, унтан килĕшекен сасă та çук пек туйăнать тайгара.

Вăйлă чĕрчун. Пĕрре сикнĕ чух темиçе утăма ярлаттарса сикет вĕт. Тайга пуянлăхĕ ĕнтĕ, мĕн калăн, — ĕнтĕркенĕрен, Кĕçени каллех хулпуççийĕсене кăлт-кăлт сиктеркеленине туйрĕ те Матви — мăшăрне, ăшăтасла, çурăмĕнчен паçăрхиллех лăп-лăп тутарчĕ. — Атя, пӳрте кĕрсе ăшăнар пĕрех хут? Тен, кăтăш та туса илĕпĕр. Ав, хĕвел те тухайман-ха халь...

Халь-и?.. Çывăраймасăрах ир турăмăр иккен. Халь мĕн çывăрса чăрманмалли ĕнтĕ? Ыйхă вăл, ху калашле, запчаç мар, татах та пулĕ-килĕ. Пĕр каç куç хупманшăнах... Часах, ак, аслă çулла машинăсем иртме тытăнмалла, поселока-мĕне. Таплаттарар пуль çул хĕрринелле, çыхăсене илер те, — Кĕçени, Матвирен вĕçерĕнсе, пӳртелле утрĕ. — Çук вĕт, грузовикĕ те мотоцикл мар, тĕкнипех хускалмасть. Ларар хăть лере тухса, хуралласа.

— Атя, эппин, — пĕр сăмахсăрах килĕшрĕ Матви Кĕçенипе. Вăл та мăшăрĕ хыççăн пӳртелле утрĕ: «Чăн та, тин, çывăрас тесессĕн те, ыйхи пухăнаяс çук пирĕн. Уттарар-ха, эппин, çул хĕрринелле».

Шалта вĕсем сĕтел çине шăлса тирпейлерĕç, çунса пĕтеймен çуртана хăй вырăнне, маччаран çакăнса тăракан йывăç кушиле, хучĕç, кăшт-кашт япалисене чикнĕ çыххисене йăтса, кунти тарават хĕртсурта тав туса хăварса, пӳртрен тухрĕç.

«Сунарçăсен ку пӳртне кăна мар, çак сĕм-сĕм вăрманпа çут тĕнчен кăвак-кăвак тӳпине те пин хут тав. Вăл пире хӳтĕ пачĕ, тăнăçлăх кӳчĕ, хамăра татах та авантарах ăнланма пулăшрĕ. Нихăçан, нихăçан та манмăп, асăмран кăлармăп эпĕ сана, кăçĕрхи хаклăран та хаклă, асамлă каç. Мĕншĕн тесен эсĕ маншăн, хĕр ĕмĕрĕпе ĕмĕрлĕхех уйрăлас ăшхыппи чуншăн, чаплăран та чаплă туй пĕркенчĕкĕ пултăн, ятне савăнăç парнелерĕн. Урăхран эпĕ, çăмăл килет-и, йывăр-и, ялан-яланах санпа, сан ăшшупа хавхаланса пурăнăп пурăнан пурнăçра, санран чăтăмлăхпа тӳсĕмлĕх, сăпайлăхпа ăнланулăх илĕп, хамра тĕлкĕшекен юрату кăварне нимĕнле чурăслăхпа, хирĕç çилпе те сӳнтерме памăп. Вĕçĕм-вĕçĕмех лайăхшăн, пĕртен-пĕр ырришĕн кăна тăрăшăп. Тавтапуç сана хаклăран та хаклă, асамлă каç!» — хăтлă кĕтеспе сывпуллашнă май ăшри савăнăçне кĕлĕ каланă евĕр кĕвĕлерĕ Кĕçени. Уншăн, турат вĕçне ларнă сар-кайăкла — пĕтĕмпех хĕвеллĕ, пĕтĕмпех ирхи сывлăм юрриллĕ. Матви, кĕçĕрхи асамлă каçа Кĕçени пекех кăмăллать пулин те, таçта, чĕри таврашĕнче, ытлă-çитлех мар унăн. Çураçнă хĕрĕ валли Зима хули таран çӳресе туй пĕркенчĕкĕ тупса парайманни те тин çеç юсавран тухнă грузовикĕ, мăшкăлланăн, вăрман варринче чарăнcа ларсан хăй нимĕн те тума пултарайманни те, тен, Кĕçение шатăр юратупа савнăран, сунарçăсен пӳртĕнчех хăйне айванла, ачапчалла тытни те, ăна сисĕни-сисĕнми тăвăнтарса-ӳпкевлетсе тăрать. Калĕччĕ, тăвĕччĕ вăл нимĕн те ыйтман Кĕçенишĕн тем-тем савăкки, хăй те, Кĕçени те, пĕлменни-тĕшмĕртменни — анчах та, пыр-ха, шыраса туп-ха çав пĕлменни-тĕшмĕртменнине. Ăçта, хăш хушăкра пытанса пурăнать вăл? Е тата, чее ырашпăтрилле, «вăт хыпап, вăт хыпап», тесе, юри кăна канăçсăрлантарса хыпкалантармасть-ха Матвие ку хайхи тем-тем?