Электронлă вулавăш

— Мĕн пулчă, Вова? — ăнланмасăр ача умне кукленсе ларса ыйтрĕ шофер.

Хăйне çирĕп тытма тăрăшса питне кĕпе çаннипе шăлса илчĕ Вова. Эх, еплерех каяс килет унăн Амăшĕ патне! Самантлăха та тăрас килмест путсĕр Скорпионлă хулара.

— Анне мана çак йытта илсе пыма хушнăччĕ, — тытăнарах каларĕ Вова. Пĕлет вăл: ялти Амăшĕ Тарзан йытă пуррине вуçех чухламасть. «Яла йытă илсе кил-ха, мăнукăм», — тесе те каламан вăл. Вова пурпĕрех суять Ваççа шофера. — Илсе кайса памалла та ку йытта, тулĕк кĕçех шкула кайма вăхăт çитет.

— Мĕнех, Аннӳ питĕ ыйтнă пулсан леçсе парăпăр ăна, — терĕ Ваççа шофер. — Эпĕ ыран каллех килетĕп хулана. Пĕрле сана та лартса килĕп. Чуп, килне кĕрсе каласа тух. Яла каятăп та ыран килетĕп те. Атту çухатма, шырама пултараççĕ.

Вова каялла, хăйсен килĕ еннелле, асăрханса чупрĕ. Ваççа шофер машина хыçĕнчен курăнми пулсанах тавралăха пит тĕсесе çаврăнса пусма картлашки айнелле чăмрĕ. Часах Тарзан та якăлт-якăлт сиксе çитрĕ, Вовăна, пуçне усса татăлсах йĕрсе лараканскере, çамкаран йăпăлт-япăлт çуласа илчĕ, вара хуçипе юнашар пырса выртрĕ.

«Анне, ан яр мана хулана...»

Вова пырса кĕнĕ чух Амăшĕ картишĕнче чăхсене апат паратчĕ. Хуппипе пĕçернĕ çĕр улмине, ирнĕскерне, вĕтетнĕ симĕс курăкпа хутăш-тарнăскерне, пĕчĕкçеççĕ валашкана, хăмаран çапса тунăскерне, ярса тăратчĕ. Хапхаран мăнукĕ, ун хыççăн уксах йытă якăлт сиксе кĕнине курсан, латлă мара сиссе, Амăшĕн аллинчи пăтратмăш чашăкĕ шап тухса ӳкрĕ. Карчăк тӳрленсе тăркаларĕ те юпа евĕр шаках хытса кайрĕ.

— Ачам, эсех-и ку? — теме çеç пултарчĕ вăл. Вова аллинчи сумкине пӳрт айккине лартса Амăшĕ патне тап-тап чупса пычĕ те ун çумне çатах çыпçăнса ларчĕ, питĕ хурлăхлăн ĕсĕклесе йĕрсе ячĕ.

— Анне, ан яр мана хулана, — терĕ. — Хăв патăнтах усра, Анне. Эп сана вара хам ӳссе çитсен веç-веç туса паратăп. Ав çав хуçăк кĕреçе аврине те лартса паратăп, Анне, аслăк тăррине те витсе паратăп... Юрать-и, Анне? Илтетĕн-и эс, Анне, мана?

Илтет Амăшĕ. Питĕ тимлĕн итлет. Ачан чунĕнче тем айăн-çийĕн çаврăнса ӳкнине те аван ăнланать ватă çын. Амăшĕ мăнукне çавăтса пӳрт çумĕнчи хурăн каска çине пырса ларчĕ. Ăна ним каламасăр ыталаса илчĕ, çурăмĕнчен лăпкакаларĕ. «Лăплан, ачам, лăплан, — текелерĕ çеç. — Мĕн пулнине каласа парсам эс малтан...»

Каярахпа, лăпланарахпа, Вова халиччен каласа паманнине каласа пачĕ Амăшне. Хăйсен хваттерне черетлесе арçын хыççăн арçын пырса çӳренине те, вĕсем пынă-пыман хăйĕн яланах урама «выляма» тухма тивнине те — пĕтĕмпех-пĕтĕмпех каласа пачĕ. Тӳсме çук шăрăх-и урама тухсан е шартлама сивĕ, ислетсех çумăр çăвать-и е пар-пар тусан вĕçет — пурпĕрех урамра «выляма» тивет Вовăн, Скорпион мĕн-мĕн хăтланнине те пĕтĕмпех евит турĕ ача. Хулара хăйсем пурăнакан çуртпа юнашар пӳртĕн пусма картлашки айĕнче йăва еплерех çавăрса йытăпа пурăннине каласа пама тытăнсан Амăшĕ пач кĕтмен чух ĕсеклесе ячĕ:

— Çитет, ачам, урăх ан кала, — терĕ чĕтрекен аллипе куçĕсене тутăр вĕçĕпе шăлма хăтланса, анчах та хытă чĕтренипе аллисем нимле те куç тĕлне пулаймаççĕ. — Кунашкалли, ачам, иртнĕ аслă вăрçă саманинче те пулман пуль пирĕн ялта. Çук, вăл хула еннелле тек-тек ура ярса пустармастăп эп сана, ачам. Кĕç-вĕç вилетĕп-и тенĕччĕ... Халь капла, пуçĕпех килтĕн пулсан, пурăнмаллах пулать пуль саншăн... Епле пулсан та, Турри парсан, пурăнмаллах пулать.

Пĕр хушă шăпăртланчĕç. Тарзан, икĕ çын хушшинче хускалмасăр лараканскер, эс ман пирки манса кайрăн-им çак тенĕн ача аллине япăлт тутарчĕ.

— Иккĕн тан килтĕр апла? — ыйтрĕ тепĕртакран Амăшĕ. — Йытти ку сан ытлашши чаплă ăратран мар пулас. Ну, хамăра май пырĕ. Сасси тухать пуль?

— Ăхă, хытă вĕрет.

Амăшĕ: «Иккĕн тан килтĕр апла?» — тесе ыйтсан Вова ним шарламасăр чалт сиксе тăчĕ, тем аса илсе пир хутаç патне пычĕ те унтан банка туртса кăларчĕ. Банкăра — шăши амипе унăн виçĕ çури иккен.

— Анне, иккĕн мар, улттăн килсе, — банкăна Амăшĕ умне илсе пычĕ ача. — Анне, леш шăши ку. Манпа пĕрле çăкăр çиме хăнăхни. Ак вăл мана нимĕн чухлĕ те çыртмасть, — çапла каларĕ те Вова шăшие банкăран кăларчĕ, ăна хăйĕн сулахай хулпуççийĕ çине ячĕ. Лешĕ, кунашкаллине кĕтменскер, ним тума пĕлмерĕ, пĕрре унталла кускаларĕ, тепре кунталла, шиклĕн ши-ши текелерĕ, шĕвĕр сăмсине сывлăшра вылятса илнĕ хыççăн кĕпе çухин хутламне йăпшăнчĕ те шăпăрт пулчĕ.

Амăшĕ тăрса мăнукне пуçран шăлкаларĕ:

— Кусене эсĕ лупас хыçăнчи тислĕк купи çывăхне кайса яр, — терĕ. — Эпĕ кушаккине кăларса ярам. Аттуш килте ахалех анасласа ларатчĕ-ха.

Вова, лупас еннелле темиçе утăм тунăскер, каялла çаврăнчĕ:

— Анне.

— Мĕн?

— Эсĕ мана чăнласах хăваратăн-и кунта?

— Чăнласах. Хальлĕхе.

— Эпĕ хулана каймасан та пултаратăп-и?

— Пултаратăн. Аннӳ шыраса киличчен. Ну, вăл килсен эпĕ унпа хам калаçатăп. Ан хăра.

Вова шăшипе çурисене лупас хыçĕнчи курăк хушшине кайса ячĕ. Амăшĕ кăштăртатса картиш варринчи хурăн каски çине майĕпен пырса ларчĕ. Каска çине мар, кăткă тĕми çине ларнăнах туйăнса кайрĕ ăна тепĕртакран. «Эх, — çĕр-çĕр ыйту чĕпĕтме те сăхма тытăнчĕ ăна, — манăн пучахăм ма халех тулса çитет-ши?.. Выраççĕ вĕт мана кĕçех, выраççĕ... Вовăпа вара мĕн пулать? Хреснашшĕ те ав Çĕпĕре çитиех тухса кайрĕ. Эх, Вова ачам, вăл та пулăшаймĕ-ши сана?.. Эй, хĕрĕм, хĕрĕм, мĕн туса тăкрăн капла? Аннӳ пилĕсĕрех качча тухрăн мар-и? Вăл арçынпа ан çыхлан тесе сана миçе пин хут каламарăм пуль — итлемерĕн... Мĕн пулать капла? Мĕн тумалла-ши — кам калать?..»

Юлашкинчен калани

Эпĕ Вова ача пирки çырма çакăнпа чарăнатăп. Çиелтен пăхсан пăшăрханмалли нимех те çук пек. Сахал-им уйрăлнă арăмсем? Аслашшĕсемпе те асламăшĕсемпе ӳсекен ачасем тата сахал-им? Вĕсене эпир кулленех курма хăнăхса çитнĕ. Мĕн каласшăн пултăм-ха эп Вова çинчен çырса? Çуралнă Вова ятлă этем, çакă тĕнчене килнĕ. Вăл тархасла-са: «Мана çуратăр ĕнтĕ» — тесе килмен. Ашшĕ-амăшĕн кăмăлĕ урлă килнĕ. Çавă айăпсăр чун вара çакă тĕнчене килнĕ-килменех калама çук пысăк хăрушлăха кĕрсе ӳкнĕ. Унăн трагедийĕ акă мĕнре:

1. Унăн Ашшĕпе Мамийĕ пĕрлешни — пилсĕр пĕрлешӳ. Венчете тăмасăр мăшăрланнисем çийĕн-е Туррăн пиллĕхĕ тăмасть. Мĕншĕн? Мĕншĕн тесен ун пек мăшăрсем Турра йышăнмаççĕ, çемье телейне хăйсен вăйĕпех (Турăсăрах) тупма тăрăшаççĕ. Анчах та унашкал мăшăрсем нихăçан та телейлĕ пулни çук. Вĕсем хăвăрт арканаççĕ, ачисене, Вова пек, тăлăха хăвараççĕ. Ашшĕ-амăшĕн пилĕсĕр, Туррăн пиллĕхĕсĕр телей тупма шутланă мăшăр пирки пирĕн Константин Иванов поэтăмăр хăйĕн «Нарспи» поэминче, хăйĕн генилле хайлавĕнче, питĕ аван çырса кăтартнă. Эпĕ хамăн повеçĕмре çырса кăтарни — трегедин пĕр енĕ çеç-ха.

2. Турă каланă: «Аçуна, аннӳне хисеплесе пурăн, хăвнах ырă пулĕ, çĕр çинчи ĕмĕрӳ вăрăм килĕ», — тенĕ. Вовăн Мамийĕ хăйне пăхса ӳстернĕ амăшне мĕнле хисепленине вăл ывăлĕпе калаçнинчен аван курма пулать. «Чышкă-маклашкă» пама хатĕрленет вăл амăшне Вовăна «по-чувашски портилшĕн». Кунашкал хăрушă сăмаха йĕркеллĕ этем вылянса та каламан пулĕччĕ. Ашшĕ-амăшĕн чĕлхине юратман çын ашшĕ-амăшне хисеплени пирки иккĕленмелли çеç юлать. Унашкал этем ют халăх çыннин ашшĕ-амăшне те, ют чĕлхесене те хисеплеймĕ. Вовăн Мамийĕ вырăс чĕлхине темле те кукăртса, муталаса пурăнни çавнах çирĕплетсе парать те ĕнтĕ.

Чи хăрушши кунта — тăван амăшĕ хăйĕн ачине ни чăвашла, ни вырăсла мар чĕлхепе муталаса пурăннийĕ. Кам пулса ӳсĕ унăн ывăлĕ? Чăваш-и? Иккĕленетĕп. Вырăс-и? Каллех иккĕлентерет. Халĕ ĕнтĕ пирĕнпе юнашар çавнашкал çын темĕн чухлех: ни чăваш ни вырăс, ни çармăс ни мари, ни тутар ни мăкшă тата ытти те. Вĕсем хăйсене тыткалама та халиччен никам пĕлмен халăх пек, Тăван çĕршывсăр тăрса юлнă çынсем пек тыткалаççĕ: ют çĕршывсенчен кӳрсе килнĕ япаласене çеç хапăл тăваççĕ (эппин пуççапаççĕ), Тăван çĕршыва хӳтĕлесрен (салта-ка каясран) пăрăнаççĕ, пит çамрăклах ĕçкĕпе иртĕхеççĕ, наркăмăшсенче йăпану-телей шыраççĕ, пĕр вĕçĕмсĕрех аркатса, çĕмĕрсе, ирсĕр сăмах каласа çӳреççĕ тата ытти те. Халĕ ĕнтĕ Çĕршывăмăр таçти ют çĕртен тапăнса килнĕ тăшмансене пула мар, хамăр ăрăва пулах инкек-синкек нумай курать. Трагеди мар-и ку? Унашкал çынсем никама та юратмаççĕ (хăйсемсĕр пуçне), вĕсене те юратакансем çук. Çавăн пек лару-тăрура ӳсекен этем ыттисене хăй куллен, пĕрмаях кӳрентерсен те, ыттисем хăйне кӳрентернине нимĕн чухлĕ те чăтаймасть. Ахальтен-им, тăванăмсем, хамăр çине хамăр алă хурса вилессипе эпир, чăвашсем, тĕнчери ытти халăхсем хушшинче малта пыратпăр. Кунта калама та пултараççĕ: «Эпир ыттисемпе танлаштарсан чухăн пурăнатпăр...» Хальхи чухăнлăх вăл — выçă вĕлерекен чухăнлăх мар. Апат тупса çиеймен çын халь пит сахал. Хырăм — тутă, чун — пуш-пушă. Çакă мар-ши тĕп сăлтавĕ? Эпир ыттисене кирек епле пулсан та пăхăнтарма тăрăшатпăр: эпир вĕрентни кăна — тĕрĕслĕх, эпир кирек мĕн тусан та — тĕрĕссине çеç тăватпăр, ыттисем пурте — çурмаккайсем çеç.

Эй, чăвашăмсем, çывăх тăванăмсем, çакă трагеди ытла та хăрушă-çке! Ашшĕ-амăшĕсем пур çинченех пирĕн ачамăрсем тăлăх çитĕнеççĕ. Амăшĕсем мар, Мамисем çуратнă Вовăсем мĕн чухлĕ-ши пирĕн халăхăмăрта? Хăшĕсем çапла та калаçкалаççĕ: «Пирĕн ачасем апла мар, хамăрпа юнашарах. Çĕтĕк те, выçă та çӳремеççĕ», — теççĕ. Тумлантарнипе тăрантарни çеç, ăслă çынсем каланă тăрăх, ачасене тĕрĕс пăхса çитĕнтерни шутланмасть. Тĕрлĕ выльăхсене, кайăксене, пулăсене хырăм апачĕ çеç кирлĕ пулсан çынна вара чун апачĕ те кирлĕ. Çавăнпа уйрăлса тăрать те ĕнтĕ этем тĕрлĕ чĕр чунсенчен. Эппин, ачасене вĕрентмелле, ăс памалла. Этемĕн ăса кĕресси вара вăл Турăран хăрама пуçланинчен тытăнать. Хăйсен ачисене вĕрентме нимĕнле ашшĕ-амăшĕ те вăрă-хурахсене, çын вĕлерекенсене, ӳсĕр-пӳсĕрсене, ясар тăвакансене киле кĕртес çук. Хăй килĕн алăкне уçса урамра иртсе пыракан вăрă-хураха никам та: «Ман пата кĕрсе ачасене ăс парса хăвар-ха», — тесе чĕнес çук. Пирĕн хваттерсене вара ултавçăсем, вăрăсем, çын вĕлерекенсем, юмăç-экстрасенссем, ытти тĕрлĕ йăх-ях кулленех кĕпĕрленсе килсе тулаççĕ. Вĕсене эпир алăк уçмасăрах, телевизор кнопкине пуснипех, кĕртсе тултаратпăр, пит хапăл тусах кĕтсе илетпĕр. Ашшĕсемпе амашĕсем уйсенче, тĕрлĕ завод-фабрикăсенче ĕçленĕ хушăра хăйсене хăйсем лăплантараççĕ: «Ачамăрсем килтех, шанчăклă вырăнтах», — теççĕ. Вĕсен ачисене вара экран урлă тĕрлĕ Скорпионсем хăйсен усал ĕçĕсене тума хăнăхтарса çитĕнтереççĕ. Уссе çитиччен, çирĕм çул тултариччен, çавнашкал экран умĕнче ларса хăйĕн тавракурăмне çирĕплетсе çитерекен этемрен хăрушăраххи тата кам пултăр? Вĕсем телеэкранра калаçнă пек калаçаççĕ, çавăнта тумланнă пек тумланаççĕ, унта мĕн хăтланнисене пурне те хăйсем туса пăхма тăрăшаççĕ. Çапла ӳсекен вовăсем хăйсен ватă мамисене, паписене пăхса усрасса шанма питĕ йывăр. Ĕненмесен ваттисен çурчĕсене çитсе пăхсамăр. Мĕн чухлĕ папи унта, мĕн чухлĕ мами — пурин те таçта ывăлĕсем те, хĕрĕсем те пур. Çитменнине тата вĕсен ывăлĕ-хĕрĕсем начар мар пурăнаççĕ, анчах та хăйсен ашшĕсемпе амăшĕсем валли хăйсемпе юнашар кĕтес те, çăкăр таткийĕ те тупаймаççĕ. Унашкал çемьесенче йытăсемех дивансем çинче выртса тăнине, тутлă кăлпассисем çинине те асăрхама пулать. Эй, Чăвашсем, çаврăнса пăхăр-ха, пирĕн ачамăрсем хамăр сисичченех ют юнлă çынсем пек пулса тăмаççĕ-и? Çакă хура ĕçре телевизор, аскăн ĕçе вĕрентекен тĕрлĕ ирсĕр хаçат-журнал, никама сума сумасăр (ирĕккĕн) пурăнма вĕрентекен кĕнекесемпе радио-передачăсем питĕ малта пыраççĕ.

3. Хăрушлăхăн тепĕр енĕ — амăшĕсем ачисене кирлĕ пек пăхма тăрăшманни. Вовăн çиесси килет. Мами ăна валли апат хатĕрлесе чăрманмасть, таçти ют çĕртен кӳрсе килнĕ чăмлаксене апат вырăнне сĕнет. Унашкал суррогатсене, апат евĕрлĕ туйăнакан япаласене, çăвара мĕншĕн хыпма юраманни пирки эпĕ «Чӳрече витĕр сăнанипе кăна Чиркĕве пĕлме çук» ятлă статьямра кăшт асăнтăм ĕнтĕ. Халĕ ун çинчен тĕплĕнрех каласа пама та юрать. «Оболыщение и биодобавки» кĕнекере çырнинчен çакă паллă: апат урлă витаминсем шăмшакра ытлашши хушăнса тăнăран çынсем вилнĕ тĕслĕхсем те нумай. Сăмахран, 1991 çулта Америкăра Массачусетс штатĕнче Д витаминпа пит пуян сĕте пула пĕр каçрах сакăр этем аптăраса ӳкнĕ, вĕсенчен пĕри вилнĕ. Америкăри университетсенчен пĕринче сăнав ирттернĕ: кукурузăран хатĕрленĕ «Корнфлекс» ятлă апатпа ученăйсем йĕке хӳресене хĕрĕх пилĕк талăк хушши тăрантарса пăхнă. Çавă витаминлă апата питĕ юратса çисе пурăннă йĕке хӳресем юлашкинчен пит начарланса çитнĕ, ӳсме чарăннă, вĕсен юн чирĕ — анеми — тапранса кайнă.

Апатра А витамин ытлашши пулни пуçа ыраттарать иккен, ӳт-тире канăçсăрлантарса тăрать. Апатра В6 витамин ытлашши пулни ал-ура вĕçĕсенчи юн çаврăнăшне пăсать, С, Д, Е витаминсене пула вара шăл тунинчен юн кайма тытăнать, атеросклероз тапранать, пыршăлăх йĕркеллĕ ĕçлеме пăрахать. Хăш-пĕр витаминсем ытлашши пулнăран çын пуç мимине юн каять, чĕре йĕркеллĕ ĕçлейми пулать. Юрăхсăр апат-çимĕçе тĕрлĕ элементсем хушса сутакансем, укçа тăвакансем çинчен тĕрĕссине камăн ытларах пĕлес килет, çавсене эпир Агата Кристи çырнă «Шурă ăйăр» (Белый конь) романа вуласа тухма сĕнесшĕн. Романра миçе çын вилнине калама та йывăр. Çынсем сасартăк вилнин сăлтавĕ пĕрре: апат-çимĕçе теллурий ятлă микроэлемент хушса тултарни. Çавнашкал апата çиекенсенчен хăшĕсем çав романра ӳпке шыççипе вилеççĕ, тепри-сем — пуç мимине юн кайнипе, виççĕмĕшĕсем — чĕре йĕркеллĕ ĕçлейми пулнипе тата ытти те, тата ытти те.

«Пысăк витаминлă» апатсем пирки сăмахăма вĕçлетпĕр. Трагеди мар-и-ха ку?

Ют çĕршывсенчен килсе тулнă шарлатансемпе вĕсен хӳрешкисене эпир питĕ тимлĕ итлетпĕр. Пире çав «пысăк витаминлă» апатсене сĕнекенсемех çыншăн «усăллине» тупас тесе вăй нумай хураççĕ. Мĕн сĕнеççĕ-ха вĕсем? Хăвăр каяша çийĕр те ĕçĕр теççĕ. Япала ячĕсене вăлтса тăмасăрах каланăран ку сăмахсем пит кăнттам илтĕнеççĕ. Анчах та уринологсемпе фекалотерапи çыннисем мĕн сĕнеççĕ-ха? Этем каяшне çисе пурăнма сĕнеççĕ! Шăкпа пăха ăша илекен çын ирсĕр этем шутланать, çавăнпа та унăн чиркӳн таса япалисене: кĕлтуса тасатнă шыва та, просвира та, артоса та, Туррăн таса Ӳчĕпе Юнне те ăша илме юрамасть.

4. Кирек епле чĕр чунпа кайăк-кĕшĕк те хăйĕн çури-чĕпписене çитĕнтерессишĕн хытă тăрăшать. Пурте асăрханă, хăрушлăх пекки сиксе тухсанах кушаксем хăйсен çурисене çăвара хыпаççĕ те урăх çĕре куçараççĕ. Чĕр чунсем хăйсен ăрăвне малалла тăсассишĕн епле тăрăшнинчен тĕлĕнсе те пĕтереймĕн.

Пĕр пĕчĕкçĕ çерçи кăна кун каçипе мĕн чухлĕ хурт çĕклемест-ши хăйĕн йăвине? Вовăн Мами хваттерĕнчи йыттине минтер çинче вырттарса усрать, тăван ачине вара ют çĕршыв чăмлакне тыттарса урам йыттипе çывăрма кăларса ярать. Упăшки хăйне: «Ак çак Вовăна та хăвах пăхса ӳстер, хырăмрине те, пулассине, хăвах çитĕнтер!» — тесе хăварнă хыççăн вăл пăшăрхансах ӳкмен пулас» Вовăсăр пуçне унăн урăх ача çук, эппин, хырăм пăрахнă, урăх арçынсемпе явăçса кайнă. Нимĕнле тискер чĕр чун та хăйĕн çурине хырăмĕнчен кăларса пăрахмасть. Чĕр чунсем çапла тунине ку таранччен пĕр этем те курман-ха. Вовăн Мами, пур енчен те ăслă хĕрарăм пулас пулсассăн, ӳкĕнсе, Турра кулленех йăлăнса, ачишĕн те, ялти амăшĕшĕн те кĕлтуса пурăнмалла. Хăйне ӳлĕм мĕнле хăрушă кун-çул кĕтессине Мами хальлĕхе чухлаймасть-ха.

Кирек епле хĕрарăм та аллипе тĕллесе: «Авă çав хăрушă этем, вăл çын вĕлернĕ», — тесе питлеме пултарать. Хăйĕн ĕмĕрĕнче вăл пĕрре çеç аборт тутарнă пулсан та, вăл хăй те — çын вĕлерекен. Çын вĕлерекене тĕрмене хупаççĕ, ăна сивлемен этем халь сахал. Хĕрарăмăн, аборт тутарнăскерĕн, çылăхĕ вара урамри çын тепĕр этеме вĕлернинчен те пысăкрах: хĕрарăм хăйĕнчен ӳтпе юн илекене, хăйĕн тăван ачине, вĕлерет. Чăваш халăхĕ хăйĕн ывăлĕсемпе: Петр Егоровпа, Иакинф Бичуринпа, Иван Яковлевпа, Константин Ивановпа, Андриян Николаевпа тата ыттисемпе те мухтанать. Çав халăхран: «Эсĕ хырăм пăрахса пулас егоровсене, бичуринсене, яковлевсене, ивановсене, николаевсене мĕн чухлĕ кайса пăрахмарăн-ши виле шăтăкне?» — тесе ыйтас килет манăн.