Кĕрт йытти
Нюра хуравласа ĕлкĕреймерĕ, хваттер алăкĕ яр уçăлчĕ те — Генăпа пĕрле тăватă милиционер кĕчĕ тăчĕ. Кĕчĕç те тăп чарăнса тăчĕç: иккĕшĕ Нестăра палласа илчĕç.
— Эсĕ-и? — терĕ аслă сержант пакунĕлли. Гена еннелле çаврăнчĕ: — Вăл çапрĕ-и?
— Вăл, — çирĕплетме васкарĕ кил хуçи.
— Ну, пуçанасем... Мĕн тумалла вара ман халь сирĕнпе? — тавралла пăхкаларĕ аслă сержант. Генăпа Нестăра иккĕшне те палланăран йывăрлăха лекрĕ вăл. — Тен, мирлешетĕр? — Нюрăна асăрхарĕ. — О-о, хытах лектернĕ-çке. Эсех-и? — сивлесе пăхрĕ Нестăра.
— Ухмах-им эп? — Паллакансем килсе кĕни кăштах лăплантарчĕ Нестăра. — Хăй вăл...
— Тен, хама хамах çапрăм? Икĕ свидетель те кунтах. — мирлешме шутламарĕ те Гена. — Тытса кайăр ăна, — хушрĕ пакунлисене унчченех, кăнтăрла, хăй майлă çавăрма ĕлкĕрнĕскерсене. Ятарласа чĕннĕччĕ вăл вĕсене пиллĕк валли çурчĕ патне. Анчах тусĕсем Нестăра та палласса пач кĕтменччĕ.
— Пĕлместĕп, тем тумалла сирĕнпе, — ун-кун пăхкаларĕ аслă сержант. — Хăвăрăн пĕр-пĕринпе татăлмалла та... Мĕне кирлĕ çынсене култарса çӳрени?
Пакунлисем малтанхи харсăрлăхне çухатнине кура Нестăр хăюланса пычĕ. Сасне хăпартарах калаçма тытăнчĕ:
— Пуçтарса кайăр хăвăртрах пурне те. Мĕн ăна пуççапса тăратăр? Татса парăр лере...
Нестăр хăйне хушасса кĕтмесĕр алăк патнелле туртăнчĕ. Аслă сержант пӳлчĕ ун çулне.
— Тăхта, тумланччăр пурте. Гена, атя. Арăмна пĕрле ил.
— Эпĕ вара? — Ку таранччен чĕмсĕр тăнă Лена сас пачĕ тăрук.
— Эс-и? Вĕçтер килне, — хушрĕ милиционерсенчен пĕри. — Мĕн тума кирлĕ эс?
— Çук, каймастăп. Пĕрле пыратăп. Упăшкаран юлмастăп, — хăюланса хирĕçлерĕ Лена.
— Эс-и? — Тĕлĕнсе пăхрĕ аслă сержант. — Пит пырас килет тĕк... Атя, сан валли те вырăн тупăнĕ.
Лена ăна-кана тĕшмĕртсе тăмарĕ, ĕç вĕçне тухас килнĕрен ыттисемпе пĕрле пуçтарăнчĕ. Унсăр пуçне ку таранччен упăшки тарăхтарнине манса ăна хӳтĕлеме хатĕрленчĕ: хура пулсан та хальлĕхе хăйĕнех вĕт? Гена упăшкине ятарласа çаптарнине аванах курчĕ-çке. Урама тухсан та, вĕсене черетпе пĕрерĕн-пĕрерĕн çăмăл машинăна хыçалти алăкран кĕрсе ларма хушсан та пăрăнса юлмарĕ.
* * *
Малтанлăха тăват çынран пĕри те çăвар уçмарĕ. Нестăра милицире айăплассинчен ытла арăмĕ умĕнче епле тӳрре тухасси ытларах асаплантарчĕ. Нюра айванланса ют арçынпа çыхланнăшăн ӳкĕнсе ĕсĕклерĕ. Гена арăмĕпе Нестăра тавăрассишĕн çунса шăлĕсене хăйрарĕ. Лена вара вĕсемшĕн виççĕшĕшĕн намăс курма тивнĕрен канăçсăрланчĕ: «Пăх-ха... Ăс çитереççĕ вĕт... Арăмĕ — ют арçынна килне çавăтса кĕме те, упăшки — ăна айăпласа милици аллине пама та... Ман ухмаххи тата... Чечня паттăрĕ темерĕн! Контушеннăй! Балконран сиксе хăтăлап тенĕ пулать. Тинех шалчи тулчĕ-ха! Тултăрччĕ... Тупнă вара хăйне валли». Манран чипертерех пулсан татаччĕ...» Тӳсеймерĕ хĕрарăм, тем астарнăн пурте илтмелле персе ячĕ:
— Лайăхраххи тĕлне лекеймерĕн-им? Ну-и еркĕнӳ сан, Нестăр, ни рожи, ни кожи!
Нестăрпа Нюрăн пӳлмелле пек Ленăна. Çук, вĕсем чĕнмерĕç, Гена чунне тиврĕ хĕрарăм сăмахĕ. Кăшкăрса пăрахрĕ:
— Эс хăвна пăх! Ахальтен ютта чупать-им упăшку?!
Хальхинче Нестăр чăтăмлăхне çухатрĕ. Арăмĕн хӳттине кĕрсе сурчăкне сирпĕтрĕ:
— Хуп çăварна! Атту хам хупап!
— Эс-и хупаканни? — асăрханма манса тавăрчĕ Гена. — Кил-ха кунтарах!
Пакунлисен аллинчи патакĕсемпе юнаса чарма тиврĕ шăв-шава.
* * *
Милици çурчĕн йăли-йĕрки пуриншĕн те пĕрешкел: лекрĕн тĕк унта — хут çыраççĕ, алă пустараççĕ, пĕр-пĕр сăмахпа асăрхаттарса-хăратса кăларса яраççĕ. Ун хыççăн вара — пĕр-ик кунтан-и, эрнерен-и е каярахпа — хăш-пĕр вак-тĕвеке тĕплĕнрех ыйткалама чĕнсе илме пултараççĕ, хăш чухне тек асаилмеççĕ те.
Нестăрăн вара кăшт чупкалама тиврĕ хăнăхнă сукмакпа — «расследовани» сăмах çыпçăнчĕ ун çумне: милицире ĕçленине кура унăн пуçлăхĕсем валли хăй чăннипех çылăха кĕни-кĕменнине ăнлантарса темиçе хут çырма тиврĕ. Йĕрки çапла: милици йышĕ таса пулмалла — хăшĕ те пулин ята ячĕ тĕк васкаса хăтăлмалла унран, е вăл ĕçре юрăхлăскер тĕк — хăвăрт кăна тӳрре кăлармалла. Нестăр хăй ĕçтешĕсемшĕн пули-пулмискер маррине туять: Чечняна тепĕр çур çуллăха йĕрке сыхлама каякансен шутне кĕртрĕç ăна каллех. Нушине ăнланса хута кĕрекенсем самантрах тупанчĕç унăн — ăс пама васкарĕç.
— Эс чăнах пӳрнепе те тĕкĕнмен-и вăл хĕрарăма? Кала тĕрĕссине, хăвнах çăмăл пулĕ, — ĕнентерме пăхрĕç çывăхрах çыннисем.
— Эп ку таранччен хĕрарăм курман-им вĕсене вăйпа мăшкăллама? Тĕрĕссипе каласан, хăйсем черет тăраççĕ. Ку та... Çамрăк чух ăшши кăмăла кайнăччĕ те, тепре тутанса курас килчĕ. Хăй те хирĕç тăмарĕ, çав шухăшпах чĕнчĕ. Кам пĕлнĕ упăшки кĕтмен çĕртен персе çитессе? — Ытлашши суеçтерме мĕне кирлĕ халь Нестăра? — Тульккăш темле çирĕплетсе парас?..
— Ăс парам-и? — тавçăрулли тупăнчĕ тăрук. — Чунне уçса калаçтармалла вăл ясарккана. Мĕн каласа панине çырса илмелле.
— Мĕнле калаçтарăн ăна, катăкскере? Мĕнле çырса илĕн?
— Эп пĕлеп. Пур ман. Иксĕре пĕрле чĕнтеретпĕр те урама кăларса яратпăр. Эс вара, хĕрарăм патши, веç çырса ил... Диктофон пур ман, цифровой. Виçĕ сехет чарăнмасăр ĕçлет. Вăл кăна хăтарайĕ сана. Яснă? — хăйĕнпе хăй савăнса тапăртатса илчĕ тавçăруллă каччă.
Палăртнă пек турĕç те. Диктофон уссине курчĕ-курчех Нестăр. Иккĕшне унпа пĕр вăхăталла милици çуртне тепре чĕнтерсен Нюрăна çур сехет ытла уттарса çӳрерĕ урамра. Те вуннă, те çирĕм ыйтрĕ пĕр сăмахах:
— Хĕненĕ-и эп сана?
— Çук, — тĕп-тĕрĕссине хуравлать хĕрарăм.
— Пĕрре те пулсан çапнă-и?
— Çук.
— Апла пулсан милицие ма хут çыртăн?
— Упăшка çыртарчĕ. Çĕрĕпе хĕнерĕ. Чутах çарамас кăларса яратчĕ урама.
— Эп хĕнемен, эппин, сана. Кала тепре! — кăшкăрарах ыйтрĕ Нестăр хĕрарăм хуравĕ диктофон çине лайăхрах çырăнтăр тесе.
— Хĕнемен тетĕп-çке! Хĕнемен! — хирĕç кăшкăрать Нюра тĕпчесе йăлăхтарнăран.
Нестăр юлашкинчен ытлашшипех хăюланса кайрĕ. Генăна тăн кĕртсе илме шут тытрĕ.
— Эппин, атя иксĕмĕр сан патра мĕн пулнине, тĕрĕссине, йышăнар. Ĕç пĕтрĕ те. Ют арçынпа ют хĕрарăм савăшса илнĕшĕн милици айăпламасть, — калаçăва пĕтĕмпех вĕçне çитерес килчĕ ун.
— Савăшни качки... Çавăн пек савăшаççĕ-и? — ерипен, диктофон аран-аран çырмалла хуравларĕ хĕрарăм.
— Мана вара питĕ килĕшрĕ. Тепре хăçан тĕл пулăпăр иксĕмĕр? Тульккăш хальхинче хамăр патра? Килĕшетпĕр-и? — шăл йĕрчĕ Нестăр.
— Санпа-и? Каллех патак çиме-и? Мана хӳтĕлесе пĕр утăм тумарăн.
— Мĕнле тумарăм? Ак ку мĕн? — тăрук кĕсйинчен диктофон кăларса хыттăнах илтмелле ячĕ ăна арçын.
— Эс, эс... Мĕн хăтланан? Мана вĕлерттересшĕн-и? — сиксе ӳкрĕ Нюра, анчах диктофона туртса илеймерĕ.
— Шăпах сана хӳтĕлесшĕн те. Чи малтан милицие упăшку мана айăпласа çыртарнă хута пăрахăçлаттаран. Унтан хамăр калаçăван темиçе копине тавăпăр: упăшку валли, ман арăм валли, тепри милицире кирлĕ пулĕ... Пĕри иксĕмĕр валли... Сывалса çитсен май тупса, пĕр кравать çине выртса пĕрле итлекелĕпĕр ăна. Арăмпа урăх пурăнассăм çук ĕнтĕ, сана та упăшку тек пĕрле усрамĕ. Эп вара... Сан пеккисем, ача çуратса ӳт шăнăрĕсене çемçетменнисем, илĕртеççĕ мана. Туйрăн пуль?
Нюра тек пĕр сăмах та чĕнеймерĕ. Чупса тарчĕ. Тепĕр темиçе эрнерен вара хулари ĕçне пăрахса яла куçса кайрĕ.
* * *
...Нестăр унтанпа тата темиçе авланма ĕлкĕрчĕ. Хăйĕнчен вунă çул кĕçĕнрех хĕрарăмпа пурăнать халь. Ыттисем хыççан чупма пăрахман-ха. Килĕнче, тумбочкинче, тахçан айван Нюрăпа калаçнине диктофонпа çырса илнĕ аудиокассета выртать.
Шухăшсем
Прочитал от и до...
Your website, chuvash...
What if your website chuvash...
Your website, chuvash...
Elegir el mejor financiamiento inmediato...
Are you making the most of the potential...
What if your website chuvash...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Your website, chuvash...