Электронлă вулавăш

Капкас тумлă çын Якур Иванчă çине тинкерсе пăхрĕ, калпакне сарса çӳлтен пăрахнă хут укçана тытрĕ, Якур Иванча тайăлса чыс турĕ. Унтан вăл савăнăçлăн кулкаласа илчĕ те йĕри-тавра çаврăнкаласа çапла каларĕ:

— Эсир ĕнтĕ, граждансем, чăвашсен ĕлĕкхи хурлăхлă юррине итлерĕр. Малашне тата шӳтлĕ юрăсем юрлăпăр. Юрласа пĕтерсен, эпĕ сире вырăсла куçарса каласа парăп. Хăшпĕр юрăсенче намăс сăмахсем те пур та, çапах та епле те пулин ăнлантарăп сире, — тесе ывăтрĕ вăл пуçне унталла та кунталла.

— Айта, айта! Юрлăр савăнăçлă юрра, намăс сăмахсене эсĕ тӳрех вырăсла кала, — тесе йĕкĕлтерĕç ăна итлекенсем.

Якур Иванчă шуралса кайрĕ, ӳкĕнĕçлĕ турткаланса та илчĕ, малалла итлес-и, итлес мар-и тесе иккĕленме пуçларĕ.

Кĕслеллĕ старик урисемпе тапăртатса çĕнĕ кĕвĕ калама тытăнчĕ, юрлакан хĕр юрласа ячĕ:

— Эх, Натали, Натали, пилĕк пуслăх япали... — тесе кăна илчĕ — Якур Иванчă вăрт çаврăнчĕ те аллисене сĕлтсе палуба тăрăх хăй каюти еннелле васкаса утрĕ. Çурçĕр сывлăшĕ питсене чĕпĕтсе шăнтрĕ, йĕри-тавра пăрахут çутипе шыв тĕтри арпашăнса юхрĕç, хыçалта чăваш кĕсли нăйлатни, чăваш хĕрĕ юрлани хăй каюти патне çитичченех хăлхаран çухалмарĕç. Якур Иванчă каютине кĕчĕ те хăйĕн ĕçне тума ларчĕ.

 

IV

Ахванеç мĕн кĕсле калама чарăничченех çавăнта пулчĕ. Якур Иванчă пăрахса кайсан, шăв-шав та вăраха пымарĕ. Этемсене часах йăлăхтарчĕ-и çав вăйă е тата çурçĕр ыйхи те пусса çитрĕ-и, вĕсем пĕрерĕн-пĕрерĕн салана пуçларĕç. Вылякансене вăрах выляма та май килмерĕ: куракансем, итлекенсем укçа сайра пĕрре кăна пăрахкаларĕç. Унтан тата этемсем хăшĕ пырса хăр та хар кăшкăрашрĕç, çывăрма кансĕрлетĕр тесе кӳренчĕç. Çакна пула пулĕ, капкас тумлă çын тăватă-пилĕк юрă юрласанах сасартăк аллисемпе хăлаçланса сĕлтрĕ те:

— Ну, пĕтрĕ вăйă, атьăр, — тесе кĕслеçĕпе юрăçа хăйпе пĕрле илсе кайрĕ. Ахванеç те тăмаланнă пуçне пăркаласа вĕсен хыçĕнчен танккарĕ.

— Ну, пултаратăр та... Эй, пирĕн клубра та сире чăваш cезонникĕсем юратса итлĕтчĕç, — тесе пычĕ вăл хыçалтан.

Кĕслеçĕсем нимĕн чĕнмесĕр виççĕмĕш класс залне пырса кĕчĕç... хăйсен вырăнне пырса хĕсĕнчĕç.

Ахванеç, кăмăл вĕçнине кура ĕçлекен Якур Иванча кансĕрлес мар тесе, аялтах вăхăта ирттересшĕн пулчĕ. Пăрахут та çутăлнăпа çитмелли çĕре çитмелле, çавăнпа та каçа çывăрмасăр ирттерсен те юрĕ тесе сĕмленчĕ. Вăл кĕслеçĕсемпе калаçас, вĕсен интереслĕ пурнăçне тĕпчесе пĕлес салтавпа кунта килсе кĕчĕ те, анчах вĕсем патне пырса явăçма кăмăллаймарĕ. Ыйтсан чĕнменрен йĕри-тавра ютшăнса сиввĕн кăна пăхнăран вĕсем патне пыма кăмăл çĕкленеймерĕ. Вăл хăй ĕçе илсе каякан этемсем патне пырса тăчĕ, вĕсемпе юмахласа вăхăта ирттерме шухăшларĕ. Анчах этемсем пурте çывăрма хатĕрленнĕ, музыка итлеме тухнисем те пĕр-пĕрин хушшинче хĕсĕнкелесе йăваннă та куçĕсене хупса ыйха каяс пек выртаççĕ. Пĕр хĕрлĕ чăваш кăна, куçне-пуçне чалхăртса, аялти сентре çинче выртакан арăмĕ çумне тĕршĕннĕ те, пӳрнисене авкаласа, темĕн шутлать. Ахванеç, ун патне пырса, юнашар арча çине лăрчĕ, пирус кăларса тивертрĕ, хĕрлĕ чăваша та пирус пачĕ. Пĕр-иккĕ сăвăркаларĕ те вăл тăрса кĕслеçĕсем мĕнле вырнаçнине пăхрĕ. Старик япаласем хушшинче çывăрать пулас, сăхманĕне витĕннĕ юрлакан хĕр-и, матка-и ун çумне çыпçăннă, чунсăр пахча мĕлки пек тĕлĕнсе хытса тăрать. Капкас тумлă этем çеç çук. Ахванеç вырăнсăр юлнă хĕрарăма шеллесе илчĕ те каллех арча çине ларчĕ.

— Ну, пултараççĕ иккен чăвашсем те илемлĕ кăсăк тума. Çынсем каласан, шанмăттăм, суеççĕ тийĕттĕм, — тесе пăрахрĕ вăл хĕрлĕ чăваш çине пăхса.

— Çул çӳресен, темĕн те куран. Эпĕ ача чухнех Ирбит ярмăнккинче пĕр чăваш балаганщика курнăччĕ. Пĕлтĕр тата Мускав таврашĕнче шарманка калаттаракан чăвашпа тĕл пулнăччĕ, кăкăрĕ çине шарманка ещĕкĕ çакнă та хулпуççи çине попугай лартнă, килсем тăрăх тек выляса такмакласа çӳрет. Пулать ĕнтĕ вăл чăвашран та тĕрлĕ çын. Авал вĕт чаплă чăваш юмăçĕсем пулнă та, вĕсем патне Мускавран та паллă этемсем çӳренĕ, тет. Ун чухне упа ташлаттаракан чăвашсем те пулкаланă, тет, — тесе ерипен юмахларĕ хĕрлĕ чăваш.

— Темĕн те куран çав çул çинче, тĕрĕс. Пĕлтĕр çапла пирĕн завода кино валли ӳкерме пычĕç. Артистсем те артисткăсем пурте. Пĕр эреветлĕ-теветлĕ тумланнă, картина пек илемлĕ хĕр мана тĕлĕнтерчĕ. Мана та, картина ӳкерме тесе, аппарат умне тăратрĕç: эсĕ ударник, теççĕ. Çав чечек пек няньăпа юнашарах тĕсе ӳкерттерме тӳрĕ килчĕ. Тĕсе ӳкерсен, хĕр ман енне çаврăнчĕ те мана шалт тĕлĕнтерсе хытарчĕ.

— Эсĕ чăваш вĕт, каччăмçăм. Чăвашла юрă юрласа пар-ха! — тесе кĕтмен çĕртен чăвашлах каларĕ хучĕ. Тĕлĕнмелле япаласем куратăн çав пурнăçра, эсĕ тĕрĕс калатăн, — тесе пуплешкелерĕ те Ахванеç хĕрлĕ чăваш пуçланă сăмаха тăсрĕ.

— Ну, ку юрĕ-ха юрлакансемпе те ташлакансем çинчен калаçни. Мĕнле мелпе торфа кăлараççĕ? Мĕнле майпа унта бригадăсем йĕркелесе ĕçлеççĕ? — тесе тирĕнсех вăл ыйтса хучĕ. Ăш вĕçнипе аптранă хĕрлĕ чăваш турткаланса тăмарĕ, тен, хавас та пулчĕ, тĕплĕн ăнлантарса калама тытăнчĕ.

Виççĕмĕш класс уйрăмĕнче шăпăрт пулчĕ. Пурте харлаттарса çывăраççĕ. Ахванеç янăххине икĕ аллипе хĕстерсе итлесе ларчĕ, хĕрлĕ чăваш нăрă пек сăрăлтатса торф ĕçĕн юмахне юмахларĕ. Çапла пайтахчен юмахласан, вăл ывăнчĕ пулас та калаçма чарăнчĕ. Ахванеç ыйтнине хирĕç те ирĕксĕртерех кăна тавăрма тапратрĕ.

— Аяккаллах туртать çав манăн чунăм, аяккаллах. Вĕçсе ӳкĕттĕм çавăнта. Çаврăнăç кайнă çу хыпнă, пӳкле кайнă — пуш тытнă тенине итлесе кăна пыратăп та çав сирĕнпе... — терĕ те вал хăрлаттарма тытăнчĕ.

— Ыртăн-им калаçма, çитетпĕр те пулĕ ĕнтĕ çитес çĕре, çӳле хăпарас пулĕ, — тесе иккĕленче Ахванеç çакна сиссе.

— Ыртăм çав, а çитме çутăлнă çĕре кăна çитĕпĕр, тен, пĕрер ыйхă çавăрса илем мар-и, — терĕ те хĕрлĕ чăваш арăмĕ енне çаврăнса выртрĕ.

— Çывăр эппин, ырă каç пултăр, — тесе Ахванеç алăк патнелле утрĕ. Алăк патне çывхарсан, кĕслеçĕсем еннелле çаврăнса пăхрĕ, старик ури вĕçĕнче капкас тумлă этĕм сăхманĕпе чĕркенсе ларнине, юрлакан хĕрарăм унта çуккине асăрхарĕ. «Мĕнле-ха эпĕ вĕсем кĕнине-тухнине сисеймерĕм?» тесе сĕмленчĕ те вăл алăкран тухса кайрĕ, часах çӳле улăхмалли пусма патне пырса çитрĕ, йăкăлт-якăлт сиккелесе, шăл витĕр чăваш кĕвви шăхăркаласа çӳле улăхса кайрĕ.

Вăл хуллен каюта алăкне шăк-шăк шаклаттарчĕ. Хирĕç пĕр сасă та илтĕнмерĕ. Вăл тата хытăрах шаклаттарчĕ. Урасем кăштăртатни, иккĕн пăшăлтатса калаçни илтĕннĕ пек пулчĕ. Мĕн ку, хăямат? Элле, йăнăшпа урăх каютăна шаккатăп-ши тесе шухăшларĕ те Ахванеç часах алăк çинчи йĕс татăкĕ çине пăхрĕ. Çук, йăнăш мар, йĕс хăма хăй вырăнĕнчех, унăн варринче «24» тесе çырнă цифрăсем куçа кассах йăлтăртатаççĕ. Ахванеç пайтахчен, тата шаккас-и, çук-и тесе, иккĕленсе тăчĕ. Унтан пикенсех алăка шăлтăртаттарма пуçларĕ. Якур Иванчă вырăн çинчен тăрса акăлчан пушмакĕсемпе кĕрĕслеттерсе алăк патне пыни сисĕнчĕ.

— Ахвăнеç, эсĕ-и? Пĕр вăхăта çӳре-ха, кунта кĕме юрамасть, — терĕ вăл алăк витĕр хуллен йăваш сасăпа.

— Мĕнле кĕме юрамасть? Ак тупрăн тата, — тесе шăрпăкланчĕ те Ахванеç каллех алăка хытă шаккама тапратрĕ.

— Ахванеç! Ан айкаш апла, çилленеп. Кăшт тăрсан хамах тухса чĕнĕп, — тесе хăтăрчĕ çиллемес сасăпа Якур Иванчă.

— Ан айкаш, тет. Тупнă вăйă, мана ача вырăнне хурать, — тесе ӳпкелешрĕ те Ахванеç коридор тăрăх çатлаттарса утрĕ, палуба çине тухрĕ те хăйĕн каюта чӳречи патне пырса вăркăнчĕ.

Чӳречене шалтан юман каратăранпа¹ хупланă та, нимĕн те курăнмасть, уйрăм тăвăр çурăксем витĕр кăна электрица çути палăрать. Ахванеç унталла-кунталла карăнкаласа сăнарĕ, каюта ăшнелле пăхмалли жалюзи çурăкне шырарĕ. Çапла кăшт муталансан, вăл пĕр тĕле пичĕпе çыпçăнчĕ те чĕрне вĕççĕн тăрса пӳрне кĕмелли çурăк витĕр пăхма хăтланчĕ. Вăл кĕленче çумне пĕр питçăмартипе те, тепĕр питçăмартипе те çыпçăнса пăхрĕ, çӳлерех хăпарса та, аяларах анса та сăнама тăчĕ — нумайччен йĕркине тупаймарĕ. Унтан, кĕтмен çĕртенех, пĕр килĕшӳллĕ çурăк тупрĕ те ун тĕлне çыпçăнчĕ.

Ахванеç витĕрех курчĕ: Якур Иванчă хăй вырăнĕнчех-мĕн, ăна хирĕç, хăюсăр пăхкаласа, хайхи юрлакан чăваш хĕрарăмĕ ларать. Вăл кĕленче çумĕнчен епле ыткăнса сиксе палуба тăрăх чупса кайнине хăй те чухлаймарĕ. Юрлакан хĕрарăма каютăра курсанах аптăраса тĕлĕннипе унăн чĕркуççи тымарĕсем лăсканса сӳлерĕç, аялалла туртрĕç, тăн-пуçра ăнланса çитереймен тĕлленӳсем кĕпĕрленсе пуç чашкине тапкаларĕç. Вăл ак ĕнтĕ тăнă çĕртех тĕшĕрĕлсе анатăп тесе сĕмленчĕ те ялт сикрĕ, Якур Иванчă паçăр юрланăшăн пилĕк тенкĕлĕх хут ывăтнине аса илсен, вăл тăранк сикрĕ, чӳрече патĕнчен вăркăнса тайăлчĕ те палуба хĕрринчи тимĕр решеткене пырса вăйкăнчĕ. Çил-тăвăлла пăтранакан кăмăлне тӳсеймесĕр, ирĕксĕрех палуба тăрăх чупрĕ.

Хĕвелтухăçĕ хăпаракан шурăмпуç çутипе сăрăланнă. Каялла шăвакан сăртсем, айлăмсем, вăрмансем куçсене витĕр тĕрĕлесе иртеçсĕ. Тулли Атăл шывĕ ирхи тĕтрепе шуралса юхать. Шыв хĕрринче шăпчăксем юрлаççĕ. Ахванеçĕн куçне кăна çутçанталăк илемĕ курăнмасть, хăлхине тĕнче сасси илтĕнмест. Вăл, хаяр кайăк пек шăмарса, палуба йĕри-тавра чупнă халлĕн утса çаврăнчĕ. Çавăн чухне вăл ялан: «Пулаççĕ-çке тĕнчере икĕ питлĕ этемсем, баядеркăсене шеллесе калаçать, оперетта юратмастăп тет, вăрттăн хăй мĕн айкашать?» — тесе шухăшласа утрĕ. Палуба йĕри-тавра иккĕмĕш хут çаврăннă чух вăл «Çемйи пур, арăмĕ лайăх çын, ачисем маттур, çапах ют хĕрарăмпа çыхланать, укçа тӳлесе телей тупасшăн хăтланать», тесе тулашрĕ. Виççĕмĕш хут палуба тăрăх хăлаçланнă хутран вăл тата темиçе тĕслĕ те кӳлешрĕ, йӳçĕнкелесе çунчĕ. Виçĕ хут палуба йĕри-тавра çаврăнсан, вăл: «пурпĕр иртĕнме памастăп, кансĕрлетĕп» тесе шухăш тытрĕ те иккĕмĕш класс коридорне каялла кĕрсе кайрĕ, каюта алăкне пырса тата хытă шаккарĕ:

— Уç, Якур Иванчă! Пăрах ашкăнма! — çухăрчĕ вăл.

Якур Иванчă каллех акăлчан пушмакĕсемпе кĕрслетсе алăк патне утса пычĕ те, кулкаласа, виртленĕ пек туйăнтарса, алăк витĕр çапла каларĕ:

— Ан ухмахланса çӳре, аяла ан та хăвăн çыннусем патĕнче лар пĕр вăхăта, — терĕ.

— Уç та хăть шинеле кăна пар, эппин! — тесе çине тăчĕ Ахванеç, шаккама чарăнмасăр.

— Калап сана ан ухмахлан тесе, шинельне никам та тивмĕ, вăл выртнă çĕртех выртĕ! — тесе çиллемеслех явапларĕ Якур Иванчă.

Ахванеç аптракаласа тăнă пек пулчĕ те коридорпа каллĕ-маллĕ хытă таплаттарса утма пуçларĕ. Виçĕ-тăватă хут коридора хутларĕ, тата каюта патне пырса вăрăнчĕ, алăка шаккарĕ, хăтăрса калаçрĕ:

— Пăрах иртĕнме, Якур Иванчă, пурĕпĕр ирĕк памастăп... ак тата упăшкине те чĕнĕп, скăндал тăвăп, — терĕ вăл шакканăçем.

Якур Иванчă нимĕн те чĕнмерĕ. Каютăран пĕр сас-чĕвĕ те илтĕнмерĕ.

«Ав, шăп пулчĕç, улахланаççĕ, хĕве хупнин йăлине тăваççĕ, йытăсем», — тесе сĕмленчĕ те Ахванеç алăка тĕртсе туртса кăлтăртаттарма пуçларĕ.

Сисмен çĕртен юнашар каюта алакĕ шалтлатса уçăлчĕ. Кăлкан çӳçлĕ çурма çарамас хĕр аялти кĕпипе кăна пĕркенкелесе пуçне кăларса пăхрĕ те пытанчĕ. Çавăнтах кĕпе çинчен тăхăннă шăлаварне турлеткелесе капитан помощникĕ евĕрлĕскер сиксе тухрĕ те Ахванеçе пачах вăрçса тăкрĕ.

— Мĕн ирсĕрленетĕр эсир? Элле ӳсĕр-и? Ăçтан тивĕç тупрăр эсир çывăрмалли сехетре шăв-шав тапратма?

Ахванеç кăлкан çӳçе курсанах çунса вăтанчĕ. Юнашар каютăран, кăлкан çӳçлĕ хĕр патĕнчен, каччă тирпейсĕртерехех тухнине курсан, вăл вăтаннипе кăна мар, тӳсме çук хурлăхпа хĕмленсе пĕтрĕ. Вăл, анăраса, нимĕн калама, нимĕн тума пĕлмерĕ.

— Эпĕ юлташ патне шаккатăп... ман каюта вăл, — текелерĕ вăл селĕплĕ чĕлхипе.

Ахванеç тата кăшт тăчĕ те коридорпа утрĕ, аялалла анмалли чикмек патне сулăнчĕ.

«Çĕрĕк интеллигент, хăравçă чун, çапах епле айкашать. Киле таврăнсан, каласа кăтартатăп, пухусенче те каласа паратăп. Ак упăшкине пĕлтереп те, вăл алăка çĕмĕрсе кĕрĕ, чăнтан скандал тăвĕ», — тесе, вăл трап тăрăх чикеленес пек вăркăнса анчĕ. Виççĕмĕш класс залне пырса кĕчĕ, çынсем, япаласем урлă пускаласа, тĕлĕрсе ларакан капкас тумлă çын патне пырса перĕнчĕ.

— Хĕрарăму ăçта санăн? Ху кунта ларан, вăл таçта çӳрет е кĕртлешет, — терĕ вăл çав çынна хулпуççийĕнчен тĕрткелесе, шăл витĕр шăхăруллă пăшăлтатса.

— Мĕн? Мĕн калатăн çав эсĕ? — терĕ леш куç-пуçне ӳркенчĕклĕ çавăркаласа.

— Хĕрарăму ăçта санăн тетĕп? Вăл ху çывăрнă хутран тăрса кайман-ши е ăна вăрласа кайман-ши, тетĕп, — тесе, каллех сывлăшне çавăрайми васкаса каларĕ Ахванеç.

— Э-э, эсĕ ун çинчен. А мĕн ĕç пур санăн пирĕн хушшăмăрта, сыщик мар-тăр вĕт эсĕ, çавă пулсан та, пирĕн тавраш яп-яка: нимĕн йĕрлеме сăлтав çук, — терĕ те капкас тумлă çын кинжалне тытса юнанă пек пулчĕ, пуçне пĕшкĕртрĕ, куçне хупса тĕлĕрнĕ пек турĕ.

Ахванеç шакла пуçне якатса, хăлхисене чĕпĕткелесе тăчĕ те хăй этеммисем патне уртăнчĕ, пырса çитсе хĕрлĕ чăваш çумĕнчи арча çине тĕшĕрĕлсе анчĕ. Арча çинче нумай та лармарĕ — пуçне хăрах хулпуççи çине тайса çывăрса кайрĕ. Вăл ларнă халлĕнех çывăрчĕ.

 

V

Якур Иванчă каютăра бетон деформацине кăтартакан формулăсемпех пуçне çавăрса ларчĕ. Çав формулăсене тĕрĕслекен е вĕсен тĕрĕслĕхне палăртакан тĕслĕх шыраса аптăрарĕ. Çавăн пек тĕслĕхсене, япаласене вăл хăйĕн практикинче курман е сисмен пек пулчĕ, хурланчĕ. «Пĕлни çитмест, вĕренни çитмест, хамăрăн ĕçе хамăр та чикĕ таран ăнланса çитерейместпĕр», тесе кулянкаласа ларчĕ вăл.

— Эпĕ те, инженер пуççăн, пурне тс тĕплĕ пĕлмесен, рабочисем çинчен мĕн каламалла? Социализма вĕт рабочи класс, коммунистсен партийĕ ертсе пынипе эпир чи малтан техника урлă тăватпăр. Кашни инженер, рабочи, колхозник, агроном техникăиа чипер вĕренсен кăна, ăна пачах алла илсен çеç ĕç мала кайĕ. Ĕçе пĕлнĕ-пĕлмен тусассăн, пăсма кăна пултаратпăр. йăнăшса-аташса кайса, сăтăрçă тăшмансен çулĕ çине ирĕксĕрех ӳкме пултаратпăр. Ахванеç ача пуçĕпе пурне те пĕлесшĕн çунать, çĕнĕ теорисем çинчен ыйтса аптратать. Эпĕ хам та çук япаласĕмпех аташса ларатăп, — тесе шухăшласа, çав хăй шухăшĕсене хăйне хăй сăмахпа та каласа, вăл пайтахчен çапла ларчĕ.

Музыка таврашĕ чарăнсан, пăрахут çинчи этемсен шăв-шавĕ лăплансан, унăн пуçĕ ыратнă пек хĕсрĕ, ăна пăчă пек туйăнчĕ. Вăл чир-чĕрпе аптранă пек йынăшса ахлатса илчĕ, сĕтел çинчи цифрăсемпе чĕркелесе пĕтернĕ хутсене пуçтарса портфельне чикрĕ те каюта чӳречине çурма таран уçрĕ.

Тултан чĕрĕ сулхăн сывлăш хуллен вĕрсе кĕчĕ. Якур Иванчă вырăн çине тайăнса выртрĕ те уçă сывлăша тимлĕрех сывларĕ. Пуçра кĕвĕлсе тулнă йывăр шухăшсем сирĕлме пуçларĕç. Вĕсем сирĕлнĕçем урăх шухăшсем, хăй каларĕш, вак-тĕвек аптратусем: килти çемье, ялти ватăлса çитнĕ амăшĕ, тантăшсем-пĕлĕшсем асра çаврăнчĕç. Çавăн пек шухăшсем Якур Иванча ĕçрен пушă чухне ытларах аптăратаççĕ. «Вак-тĕвек тĕлĕрӳсен авăрне чăмсаттăм, кирлĕ-кирлĕмарпа аташса ларатăп-çке», тет Якур Иванчă, çапла тĕлĕрнĕ хутран: «Мĕн чĕнмесĕр йыварланса ларатăн?» тесен.

Завод вĕлле хурчĕ пек çаврăнать. Шахтăсен хуралтисем капланса лараççĕ, йывăр туртакан автомобильсем хĕрлĕ, симĕс, кăвак, хура тăм, пылчăк, хăйăр, чул тиесе каяççĕ. Этемсем канавсем алтаççĕ, рельсăллă çулсем хываççĕ, тачкăсемпе çĕр туртаççĕ. Хӳмеленĕ картишсенче ĕçлекенсем хĕвĕшеççĕ: унта пулас заводсен, пысăк цехсен никĕсĕсене хываççĕ. Çывăхри электростанци кĕрлет, аяккарах пĕр енче вăрман завочĕ шаккать. Унта çаврака мĕриккан пăчки çӳçе вирелле тăратса шăхăрса, чĕри-чари çухăрса, пысăк кĕрешсене самантра чĕле-чĕле тăкать. Тата аяккарах чул ватакан завод акăш-макăш кĕрлесе ларать, ак хăй те çĕмĕрĕлсе пăр! саланасеăн туйăнтарать. Катара унта-кунта пысăк тăрнасем пуçĕсене тăратса лараççĕ. Çав çĕре пăраламалли тăрнаккайсем тавра этемсем хурт-кăпшанка пек мĕкĕлтетеççĕ.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн