Пурăнас килет

Валентин Урдаш | Поэма | 21 558


Малтанхи çавра

Пурнăçа юратса

Ялйыша юратса,

Аннене макăртса.

Эпĕ кайрам вăрçа.

Хурăнсем хурланса,

Çĕмĕртсем çурăлса,

Сар хĕрсем ал сулса

Пăхса юлчĕç тăрса.

— Ан хĕрхен тăшмана, — терĕ кӳршĕ çынни,

— Хĕрхенсемччĕ хăвна, — терĕ ватă анне.

— Эп сахал-и тӳсни, эп сахал-и çунни, —

Терĕ вăйсăр атте, çавăрса сывлăшне.

Эс ан ман çĕршыва,

Эс ан ман халăхна,

Хăв аннӳ кăкăрне,

Хăв аçу çăкăрне.

Вăл çуратнă сана,

Вăл ӳстернĕ сана,

Çăлтăрсен çутинче,

Сар хĕвел ăшшинче;

Вăл ӳстернă сана,

Вăл вĕрентнĕ сана

Сыхлама-юратма Советсен çĕршывне.

Те сасси çĕтнĕрен,

Те ватти çитнĕрен,

Калаймарĕ атте хăй калас сăмахне.

Унтан вăл тăп! тăрса,

Кăкăрне каçăртса,

Куçĕпе тинкерсе инçете-инçете,

Çул кăтартрĕ мана вĕренте-вĕренте:

— Паттăр пул,

Çирĕп пул,

Чăх чĕриллĕ ан пул!

Аçуна çакакан нимĕçсен умĕнче,

Аçу панă кунçул,

Аннӳ панă кунçул

Иртес çук ун чухне саламат айĕнче.

Тыткăнра,

Тамăкра

Эп тӳссе курнине

Тепĕр хут,

Тен, пин хут

Кăтартасшăн тăшман.

Аçу курчĕ пулсан пӳрнине-çырнине,

Эс аçу сăмахне ĕмĕрне те ан ман.

Сухана кӳлĕнсе,

Туртана перĕнсен,

Юнпала пӳлĕнсе

Юнпала кӳлленсен,

Чышкăпа-чукмарпа çаптаратчĕç пире,

Пĕр пăхсан тарăхса, пер пăхран йĕрĕнсе,

Вут çинчи тимĕрпе ăшалатчĕç тире.

Тыткăнри аçуна шомполпа çаптарса,

Юр çинче вырттарса,

Юр çинчен уттарса,

Антарса пăр айне,

Каялла кăларса,

Вĕренпе-вилĕмпе йăлмакларĕç мăйне.

Пит тӳсме йывăртан,

Калама йывăртан

Калаймастăп, ачам, мĕн вĕçнĕ çитиччен.

Çак асап тухас çук чĕререн-кăкăртан,

Эс кайса — эс килсе,

Хам вилсе выртиччен.

 

Аттене йăпатма,

Шантарса калама,

Тупăнмарĕ сăмах,

Çаврăнмарĕ чĕлхем.

Тăшмана ылханма,

Ват çын пек вырханма,

Чĕремре-чунăмра çĕкленмерĕ хĕлхем.

Çĕмĕртсен çеçкине çупăрлать çурхи çил,

Те манпа калаçать урамри ват йăмра.

Умăмра тăван ял, тăван кас, тăван кил,

Ман ялйыш, ман пускил, ман килйыш — умăмра.

Ваттисен йăлипе,

Паттăрсен йăлипе

Çĕр çулхи Упамсар кĕç ак илчĕ сăмах,

Сăмахне-шухăшне тăваймарăм юмах:

«Пирĕн ял — Пĕчĕк ял,

Çут тĕнче пĕчĕк мар.

Çут тĕнче

Умĕнче

Пирĕн ял ятсăр мар.

Пирĕн ял çыннисем тăшмана парăнман,

Çĕнтермесĕр нихçан каялла таврăнман.

Ят ан ярччĕ, ачам, хамăр ялăн ятне,

Сӳнтерсемччĕ, ачам, çичĕ ютăн вутнĕ,

Хуса ярччĕ, ачам, урнă йытă йăхне,

Паттăр çын манас çук хăй тăван халăхне.

Аркатсамччĕ, ачам, çав тăшман эшкерне,

Тек ан çитĕр çĕлен çын пуçне, çын кунне,

Ют мула сан аçу ĕмĕрне хапсăнман,

Ют яла ялйышу ĕмĕрне тапăнман,

Тапăнсан, мĕн калас, тавăрмасăр тăман.

Авалхи йăлампа эп калатăп сăмах:

Таврăнсамччĕ, ачам, хăвăртрах, хăвартрах.

Таврăнсан, авланма, хĕр-пики — хамăртах.

Ют яла çӳресе çăпата çĕтес çук,

Утсене юрттарса,

Кăпăка кăларса,

Конюха вăрçтарса,

Усал ят илес çук».

Йĕрес тенĕ çĕртен халăх ячĕ кулса.

Анне тăчĕ йĕрсе, саппунпа пит шăлса.

 

«Юн çинче ишнĕ чух вăйпитти арçынсем,

Ал усса ларас çук çĕр çулхи ватăсем.

Кăвак пултăр сухал, çухалман-ха сăнсем —

Ахальтен çуталман урари атăсем.

Виçĕ вăрçă вăрçса тăшмана култарман,

Çĕлене-калтана пит-куçран суртарман:

Шăп çĕр çул пурăнса

Пĕр кун ӳсĕр пулман,

Ĕçкĕрен те тарман,

Юрăран та юлман.

Чир-чĕре парăнса

Хĕн-асап эп курман.

Ял çинче мухтанма

Виç хĕресĕм пур ман:

Виç хут килтĕм яла вăрçăра çӳресе, —

Генерал хăй парса ик ылтăн хĕресе.

Выртаймастăп пулсан окопра паян кун,

Вут çинче манăм чун, вăрçăра манăн юн,

Çавăнпа салтака хам каятăп леçме.

Сар хĕрсем, инкесем, кирлех мар кĕвĕçме»

 

Пăр! тусан тустарса,

Вĕçтерсе-кустарса,

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: