Электронлă вулавăш

— Пирĕшти пек илемӳ тăлласа-хăратса тăрать вĕсене. Арăмĕ хăйĕнчен лайăхрах та маттуртарах пулнине пурте чăтаймаççĕ. Кĕвĕçӳ акăрса тухать тата...

— Чăнах та, сăмах вылятнисенчен иккĕшĕ çаплах, пĕр тунмасăрах каларĕç: "Хăнара е пĕр-пĕр уявра сан тавра ют арçынсем явăннине, куçĕсемпе сана хывăнтарса ларнине курас килсен — авланма юрать", — терĕç. Тепри пушшех тĕлĕнтерсе пăрахнăччĕ, — каласа пĕтеричченех кулса ярас мар тесе сылтăм аллипе тутине перĕнчĕ Люба. — "Туй каçĕнченех хăвăн айна пĕтĕрсе чикетĕн вĕт эсĕ. Мана ун пек харсăр арăм кирлĕ мар", — терĕ. Путишле вĕт, Леонтий Андреевич? — паçăрхи хумханăвне, пăшăрханăвне уçă кулăпа сирчĕ, пусарчĕ Люба. Леонтий те кулкаларĕ, хĕре çăмăллăх кӳчĕ.

— Путишле çеç мар, мулкач пек хăравçă та, — терĕ арçын. — Люба, ан тив, санран эп темиçе çул аслă пулам, чăнах та çапла, апла пулин те "Леонтий Андреевич" тесе ан чĕн-ха. Саншăн Леонтий, пĕр Леонтий çеç пулас килет. Иксĕмĕр чух Андреевича хамăр хушша кĕртер мар. Çапла вĕт? Килĕшетĕн-и?

— Эсир кӳренмесен эпĕ хирĕç пулмăп. Çапах та, тем тесен те, тантăшсемех мар-çке, "хăвăнтан аслăрах çынна хисеплемеллине нихăçан та ан ман" ăнлава тĕпе хурса ӳстернĕ мана аттепе анне, — терĕ кăмăллăн Люба.

— "Çирĕм саккăрта та пĕччен", "çемье чăмăртама юрăхлă мар-шим эпĕ?" тесе хăвна пăвăнтарса ан пурăн. Чун варли тупăнатех, уçламли те пулĕ-ха: хваттерлĕ-машинăлли. Килĕшменнине, чĕре йышăнманнине нисашто та çывăха ан яр. Çумра арçын пултăр тесе çеç качча тухни — хăвна улталани, пурнăçна аркатни, — хĕрĕн мамăк пек çемçе аллине иккĕмĕш хут ачашшăн чăмăртарĕ Леонтий. Люба хирĕçлемерĕ, туртса мпмерĕ. Арçынна çакă хавхалантарчĕ, шалта тем йăшăлтатса илчĕ. Куçĕ çиçрĕ те чĕлхи чĕре айне пытарнине туртса та кăларчĕ: — Енчен те сана ăнланакан, юратакан, ĕмĕр тăршшĕпе пĕрле пулма шантаракан чăн*чăн арçын тупăнмасан хамăн кандидатурăна пĕр хĕрхенмесĕр тăрататăп!

— Мĕншĕн пĕр хĕрхенмесĕр? — ахăлтатса кулса ячĕ Люба.

— Кунта тăмсайлăх шырамалла мар, Люба. Хĕрĕх çултан иртнисен сăмахĕ ку. Вĕсем çапла калаççĕ. Ара, — сылтăм аллине тăнлав тĕлне офицер пек тытрĕ Леонтий, — чысăм пур... честь имею!

Хăйне евĕрлĕ сценка хĕре килĕшнине курса Леонтий Андреевичăн чĕри киленчĕ, тути ăшшăн кулчĕ. Ĕнертенпе канăçсăрлантарса тăракан шухăшне çакăн пек пĕлтерме май килнишĕн питĕ хĕпĕртерĕ. Ку сăмахсене Люба шӳт пек йышăнчĕ пулсан та, унта тĕрĕслĕх те пытарăннине ăнкарса илетех. Çуралнă кунне паллă тума май килсен кунмпирки татах та сăмах хускатĕ-ха. Халĕ асăрханмалла, вăлта хуллине хуллен турткаламалла.

Çапларах шухăш çавăрса ĕлкĕрнĕ хыççăнах пульница картишĕнче турат хуçăлни, унтан çын асаплăн ахлатни янках илтĕнсе кайрĕ. «Мĕн амакĕ ку?» — тесе Михайловпа сестра чӳречерен тинкерчĕç.

Тĕмсене ава-ава, сире-сире пульницан крыльци патне этем хурăмлă чун мăкăлтатса тухрĕ. Ури ĕçлеме пăрахнипе-ши, алă вăйĕпе çеç куçса пырать. Картлашкапа та çак меслетпех хăпарчĕ. Питĕрнĕ алăка аллинчи кӳсекпе тăнлаттарма пикенчĕ.

— Леонтий Андреевич, эпĕ каям-ха. Шырама тытăнĕç тата, — терĕ те Люба палатăран чупнă пекех тухрĕ.

Михайлов çăвар уçса та ĕлкĕреймерĕ. Картишĕнчи çын тата та уçăмлăрах курăнтăр тесе пӳлĕмри çутăна сӳнтерчĕ. Капла, чăн та, самайрах. Этем çавăнтах-ха, кӳсекĕпе çаплах тӳплеттерет. "Мĕн, çывăраççĕ-им унта?!. Мĕншĕн уçмаççĕ? Ну, хулăн тирлĕ те-çке, — тарăхса шухăшларĕ Леонтий. — Асаппа килнĕ çынна çапла муритлемелле-и ĕнтĕ?!" Чăтса тăраймарĕ урăх, пĕрремĕш хута васкаварлăн тухса утрĕ.

Леонтий Андреевич çитнĕ çĕре каçхи сменăна килнĕ тĕрлĕ уйрăмри врачсемпе сестрасем вестибюльте чылайăн пуçтарăнма ĕлкĕрнĕ. Уçса кĕртнĕ çын тавра сăмси-çăварне ятарлă хатĕрпе хупласа çыхнă тăватă санитарка чупкалаççĕ: арçынна пĕççи-каççинчен, аллинчен тытса çĕклесе бетон урайне сарнă утиял çине куçарчĕç. Хăй тăр пылчăк: çурăлса пĕтнĕ шăлаварĕ-кĕпи те, пичĕ-куçĕпе çара алли те. Тăпăлса тухнă атă пуçĕнчен тахçантанпах шыв курман хура пӳрнесем кăнтарса тăраççĕ. Вĕсен хушшинчен тислĕк нăрри йăраланса тухрĕ те — санитаркăсем чалт! сикрĕç. Кăмăла пăтрантаракан усал шăршă та кĕçех пĕтĕм вестибюль тăрăх сарăлчĕ. "Бомж тавраш пулĕ ку этем", — тесе шухăшларĕ Михайлов. Вăл йăнăшмарĕ.

— Пĕрре те канăç çук ку бомжсенчен. Эрнесерен килеççĕ, — тет куçлăх тăхăннă хĕрарăм çумĕнче тăракан платна арçынна.

Леонтий Андреевич иккĕшне те палларĕ. Куçлăхлă тухтăр — Полина Ларионовна Бахматова. Тĕп врачăн çумĕ. Хула мэрĕ ирттерекен анлă канашлусенче ăна пĕрре çеç мар курнă. Пĕринче, темле ыйтупаччĕ, тухса та калаçнăччĕ вăл. Çумăнче тăракан тулли кĕлеткеллĕ арçын Борис Иванович Потапов. Пенсионер. Валентина Яковлевна сестра каланă пек ял хуçалăх министрĕ мар вăл халь. Хăй вăхăтĕнче, журналта ĕçленĕ чухне, унран интервью та илнĕччĕ Леонтий.

Çаксене аса илсе тăнă хушăра Полина Ларионовна пĕр кана та чарăнмарĕ, уçă сасси янянраса тăчĕ.

— Бомжсем валли ятарлă центрсем темиçе те кирлĕ пирки миçе çул ĕнтĕ калатпăр. Çук, никам та илтесшĕн мар. Борис Иванович, ну, ыйтăвĕ пур-çке-ха, ыйтăвĕ çивĕч тăрать, — хăйĕн вут-хĕм сапакан куçĕпе арçынна шăтарасла пăхрĕ Полина Ларионовна. Лешĕ нимĕн те чĕнменрен сăмахне малалла тăсрĕ: — Эпир кăна мар, ытти пульницасем те хăшкăлса çитнĕ кил-çуртсăр çапкаланчăксенчен. Çак Атласкина, çапла унăн хушамачĕ...

— Мĕнле çак Атласкина? Арçын мар-им ку этем? — тĕп врачăн заместительне пӳлсех ыйтрĕ Потапов.

— Хĕрарăм вăл, хĕрарăм... Аре ĕнтĕ, чăн та, антарса пăхмасăр кам иккенне те уйăрса илеймĕн, — килĕшрĕ арçынпа Полина Ларионовна. — Пире вăл йăлăхтарсах çитерчĕ. Çулталăкра тăватă хутчен килет: кĕркуннехи йĕпе-сапара, Çĕнĕ çул çитесси икĕ-виçĕ кун юлсан, февраль тăманĕсем алхасма тытăнсан, çуркуннехи шыв-шур хускалсан. Куратăр ĕнтĕ, хăйне кура тăнкки мар вăл, лайăх пĕлет хăçан хӳтлĕх шырамаллине. Эсир чухламастăр-ха, мĕн чухлĕ хушма ĕç тиенет санитаркăсемпе сестрасен çине. Пурте вĕт пыйтлă. Вĕсем палатăсене, унта сипленекен çынсене ан лекчĕр тесе пĕтĕмпех касса-хырса яма тивет. Тумтирĕсене çунтарса яратпăр. Пӳлĕме вырнаçтариччен лайăх çăвăнтаратпăр. Апла пулин те шăршă тухса пĕтмест. Çынсем, сипленекенсем, кăмăлсăр. Вун-вун чăрмав, каласа пĕтерме çук. Тăкаксене саплаштарма бюджетран укçа парсан татахчĕ хăть. Çук, пĕр тенкĕ те уйăрмаççĕ. Укçа-тенкĕ вара чылаях расхутланать. Çитермелле, сиплемелле вĕт. Пурте больница шучĕпе. Тумтиршĕн çеç тăкак çук, ăна килтен илсе килетпĕр. Киввисене. Икĕ эрне хушшинче çын ретне кĕреççĕ, самаях вăй илеççĕ. Çак Атласкинах йĕркене кĕрсе çитет. Пĕр çулхине социаллă адаптаци центрне вырнаçтарма та пулăшнăччĕ ăна. Чăтайман, тухса тарнă. Ури йĕркеллĕ ĕçлемест хăйĕн. Пасар çулĕ çинче асăрханă пулĕ — нушаллă урисене кăтартса ларса иртен-çӳренрен кĕлмĕç укçи пуçтараççĕ. Эрех валли. Çапла пурăнаççĕ-пурăнаççĕ те, утаймиех пулса çитсен пирĕн алăка килсе шаккаççĕ. Ан йышăн-ха, ан кĕрт-ха, ан сипле-ха — тем те пĕр каласа хăртаççĕ. Хăйсем вара, бомжсен хутне кĕрсе ырă кукка пулма хăтланакан этемсем, вĕсемпе çумăн пуласран вилсе каясла хăраççĕ. Пĕррехинче çапла çуса тасатнă çапкаланчăка çакăн пек çын патне хума шутларăмăр. Кăритурсенче те пушă вырăнсем çукрахчĕ ун чух. Килĕшмерĕ. Пире каллех тем те пĕр каласа пĕтерчĕ. Малтан вăл: "Пулăшу ыйтма килнĕ çынна мĕншĕн халĕ те кĕттеретĕр, сиплеме тытăнмастăр? Мĕнле чунлă çынсем эсир? Чĕре мар, чул пулĕ унта сирĕн? Манăн влаç пулсан сире халех кутран тапса сирпĕтмелле, чуниллисем!" — тенĕччĕ. Тĕлĕнмелле те, çакăн пек çынсем тупăнсах тăраççĕ, Борис Иванович. Тепĕр тĕслĕх çеç илсе кăтартам та — çырлахатăп.

Иртнĕ кĕркунне, октябрь уйăхĕччĕ пулас ун чух, çур çĕр иртни пĕррере больницăн алăкне шанлаттарма тытăнчĕç: Крыльца çинчи çутăра çул хĕрринчи ясмăк пек сулланса тăракан çын чиперех курăнать. Милицие шăнкăравларăмăр. Вĕсем çитсен алăка уçрăмăр. Бомжăн пичĕ-куçĕ, алли юнланса пĕтнине курсан милиционерсем çавăнтах каялла çаврăнчĕç. "Аманнă çынна сиплееси сирĕн тивĕç", терĕç те — çухалчĕç. Шĕпĕртетсе тăракан çумăр айĕнме пулнипе тумтирĕ те лачкам. Хăй тата тĕрекленсе лараймарĕ — сак çине тӳнсе кайрĕ. Урăх тăраймарĕ вара. Çак самантра "ырă кукка" каллех тупăнчĕ, пире нотаци вулама тытăнчĕ. "Пушă вырăн çук, сирĕн палатăрине шутламасан, — тетпĕр. — Ыранччен кунтах вырттăр. Суранĕсем тарăн мар, кушак чĕрмеленĕ хурăм çеç". Хальхинче ытти пациентсем калаçăва кĕчĕç. "Çак арçыннăн палатинче пушă вырăн пур терĕр вĕт-ха. Унта вырттарăр. Савăнсах килĕшĕ вăл. Ара, бомжа хӳтĕлесе сире мĕнлешшĕ вăрçрĕ-ха та", — терĕ пĕри чее куллине пытарса. Лешĕн ăçта кайса кĕмелле? Хирĕçлесе пĕр сăмах та чĕнеймерĕ. Мĕнле чĕнĕн. Чĕнме май çук. Бомжа еплешшĕ хĕрхенчĕ-ха та, — Полина Ларионовна тарăннăн сывласа илчĕ те аса илĕвне малалла сӳтрĕ. — Çăвăнтаркаласа вырттартăмăр хайхискере çав палатăна. Вăхăт нумай иртрĕ-и, сахал-и, пĕр сехетсем пулчĕ пуль. Лăпланса çитнĕ больницăна хальхинче бомжăн "ваккачĕ", — çапла ят патăмăр ăна, милиционерсен умĕнчех пире тем те пĕр каласа пĕтернĕ кăтра çӳçлĕ арçынна, — палатăран çын евĕрлĕ мар кăшкăрса тухни ура çине тăратрĕ. Сменăри çынсем çеç мар, ытти уйрăмсенчен чупса çитрĕç. Валидол хыптарсан тин мĕн пулнине пĕлтĕмĕр: "вакката" бомж талăннă иккен, пăвма тытăннă. Милицие тепĕр хут чĕнсе илме тиврĕ. Вăт çапларах историсем пулса иртеççĕ пирĕн хушăран хушă.

— Хăрушă, Полина Ларионовна, — терĕ Борис Иванович. — Больницăсенче те пăшаллă çын тытма вăхăт çитрех пулĕ.

Атласкинăн ури çеç мар, сулахай куçĕ те инкеклĕ пулмалла — хупăнсах тăрать. Хĕрхенекен, хĕрхенсе калаçни илтĕнмерĕ.

— Санитаркăсене шалккă, — терĕ Полина Ларионовна. — Çак тĕнчере никама та кирлĕ мар çынна пăх-шăкран, кĕшĕлтетекен пыйтăран темиçе сехет хушши тасатмалла пулать вĕсен. Шалăвĕ самаях пулнă тăк çак сăмахсене каламан та пулăттăм паллах, — терĕ хĕрарăм арçын çине ыйтуллăн тинкерсе.

Потапов шарламарĕ, хĕл каçнă сыснанни пек хулăн ĕнсине кăтăрт-кăтăрт хыçрĕ, хулăн тутине мăкăлт-мăкăлт сиктеркелерĕ.

Санитаркăсем утияла хĕррисенчен ярса тытрĕç те — пукан пек ларакан хĕрарăма туртса та кайрĕç. Атласкина тин пуçне çĕклерĕ. Хăйне ăçталла сĕтĕрсе пынине анкарса илсен çуркаланса пĕтнĕ таса мар тутине Кĕтне шапи евĕр сарчĕ. Вĕри душ, таса тумтирпе шурă простыньлĕ вырăн, тутлă апат кĕтнине ăнланса илчĕ ĕнтĕ вăл. Укол-эмел те уншăн тӳлевсĕрех пулĕ.

Пуçтарăннă халăх саланма тытăнчĕ. Полина Ларионовна та лăпкă çĕр сунса Потаповран уйрăлчĕ. Леонтий Андреевич Любăна шырарĕ. Паçăр темиçе хăлаçрах тăратчĕ вăл. Халĕ куçĕ тĕлне пулмарĕ. "Хамăрăн хута таврăннă ĕнтĕ", — шухăшларĕ арçын. Картлашкапа хăпарма тытăнас тесе авăрланса пынă хушăра хăйне такам тинкерсе пăхнине туйрĕ. Камне чухларĕ-ха. Çавăнпа кĕтменлĕх пулмарĕ.

— Салам, тĕп эколог. Эсĕ те кунта иккен, — тесе çатма пысăкăш аллипе Михайловăнне шатăр-р! чăмăртарĕ Потапов.

— Салам пултăр, Борис Иванович, — терĕ Леонтий. — Кунта кăна мар, пĕр уйрăмрах пулмалла-ха эпир. Пульмонологире.

— Ăçтан пĕлетĕр? Халиччен тĕл пулманччĕ-çке.

— Чека çывăрмасть, пĕтĕмпех пĕлет теççĕ-и-ха, — куçне кулăпа витрĕ Михайлов. — Министр пĕр уйрăмрах сипленнине пĕлмесен çылăх пире.

— Текех министр мар ĕнтĕ. Пенсионер, — çак вăхăт çитнишĕн куляннă пек каларĕ Потапов. — Бронхит вăранчĕ ман. Çавă çавăтса килчĕ. Ахальлĕн тапранас çукчĕ-ха. Чĕре те чăхăмлать.

Çапла калаçкаласа виççĕмĕш хута çитрĕç.

— Манăн йăва кунталла, — сылтăмалла пăхса илчĕ Михайлов. — Чи хĕрринчи палата. Вун виççĕмĕш.

— Манăн вара унталла, — сулахаялла пуçне сĕлтрĕ Потапов, — Пĕрремĕш палата. Пырса лар процедурăсем хыççăн.

Михайлов "юрĕ" терĕ те — арçынсем уйрăлчĕç. Тĕп экологăн пуçĕ Люба пирки çеç шухăшларĕ. Вăл постра курăнманнипе сестрасен пӳлĕмне кайса пăхмалла мар-ши тесе те хатарланчĕ Леонтий. Вăхăт ытла та нумаййине, çур çĕр паçăрах иртнине аса илсе ку пуçăрăва пăрахăçларĕ.

Ăçтан кĕмсĕртетсе анчĕ-ха ку хĕрарăм? Мĕншĕн шăп паян, çак каç сĕтĕрĕнсе килмеллеччĕ-ха? "Кур-ха, мĕнле ыйтусемпе аташатăп. Çакăн пек тĕв тума намăс та мар-и сана, Михайлов? — сасăпах хăйне ӳПкелерĕ Леонтий Андреевич. — "Сывви — чирли умĕнче, пурри -çукки умĕнче, чĕрри вилни умĕнче ĕмĕр-ĕмĕр парăмлă" ăнлава мĕнле манăçтартăм-ха эпĕ?"

Шухăш çипписем тăлланчĕç, паянхи ӳкерчĕксем вĕлтлете-вĕлтлете иртрĕç. Вырăн çине выртсан та вĕсем уçăмланмарĕç. Пĕр япала çеç янкăр паллă: Леонтий юрату серепине лекрĕ.

 

* * *

Любăпа ирхине те тĕл пулаймарĕ Леонтий. "Сменăна вĕçлесе килне кайрĕ", — терĕç ăна постри сестрасем. Вĕсен хушшинче чеен кулакансем те, йĕкĕлтевлĕн пăхакансем те пулчĕç. "Пăхăçин, — шухăшларĕ Михайлов.

— Çын ретĕнчен тухса тем туман-ха, тем сиктерсе кăларман". Сывлăш çавăрса ярас, канăçне çухатнă чĕрине лăплантарас тесе балкон çине тухрĕ.

Прачечнăя илсе каймалли япаласене простыньпе çыхнă пысăк çыхăсене аялалла пăрахакан ватă санитаркăсăр пуçне кунта урăх никам та пулмарĕ.

— Çурăлса пĕтмеç-и капла? Мĕнле шаплатса анаççĕ те.

— Курăк çине лекмелле антаратăп вĕт. Çурăлмасть, — тет хĕрарăм.

— Лифт ĕçлемест пулĕ-ха? Çавăнпа ку меслетпе аппаланатăр.

— Ĕçлемест çав... Лифтер çухалнă. Салтака кайнă теççе-и-ха виçĕ-тăватă кун урăлмасăр ĕçекене? — тăватă çыхха аялалла ярăнтарнă хыççăн вăрăм сак çине канмалла ларнă май ыйтрĕ санитарка.

— Аха, Елчĕк тăрăхĕнче çапла шӳтлеççĕ. Каçалсем те çав хурăм калаççĕ. Куславккасем урăхла — "краникне кусла айĕйче çухатнă" теççĕ, — санитарка çывăхнерех пырса карлăкран чавсипе тĕревленчĕ Леонтий Андреевич. — Больницара ĕçлекенсем те эрехпе аташаççĕ тесе шутламан эпĕ. Яваплăхĕ ытла та пысăкран.

— Вĕсен карланки çук-им тата, ыттисенчен мĕнпе уйрăлса тăраççĕ? Вĕсем çеç-и? — терĕ те хĕрарăм, калас-ши, калам мар-ши тенĕ евĕр Михайлов çине тимлесе пăхса илчĕ. — Лифтер ĕçни тарам-ха. Вăт врачсем карланкине чарманни — чăн-чăн инкек. Иртнĕ эрнере рентгенологсем мĕнлешшĕ концерт кăтартрĕç, Пятницкий хорĕ айккинче тăтăр. Прохоров чухне, Владимир Игнатьевич тĕп врачра ĕçленĕ вăхăтра, кăнтăрла мар, каçхи сменăра та çапла ĕçме хăяйман. Питĕ честнăй, çынсенчен çирĕп ыйтакан çынччĕ вăл.

— Мĕншĕн иртнĕ вăхăтри пек калаçатăр? Пурăнать-тĕр-ха?

— Çук çав. Кĕçĕр куçне хупрĕ, — çывăх тăванĕ вилнĕ пек йăвашлатрĕ сассине хĕрарăм. — Чĕри çирĕпех марри пирки ĕçленĕ чухнех калакалатчĕ вăл. Çавах та çитмĕл çиччĕне çитейрĕ. Тухтăр ĕçне чунĕпе, юнĕпе парăннă çынччĕ. Вилме те килĕнче мар, пурсăмăра та кĕтекен тĕнчене хăй ĕçленĕ пульницаранах каяс терĕ... Йывăçсене шутсăр кăмăллатчĕ тата, "тăпрам çине хурăн лартса хăварăр" терĕ леш тĕнчене куçиччен. Картишĕнчи хурăнсене те вăлах ларттарнăччĕ. Куратăр вĕт-ха, — ура çине тăчĕ санитарка. — Çичĕ хурăн... "Варринчи ман, ман юратăвăм", — теме юрататчĕ Владимир Игнатьевич. Мĕнлешшĕ килĕшӳллĕ вырнаçса тухнă вĕсем.

Ватă санитаркăн сăмахĕсем пĕрре те ӳстерсе каланисем мар. Хурăнсем икĕ ретен ӳсеççĕ, варринче — чи яштаки. Йĕри-тавра, карта вырăнне, кăкăр çӳллĕш тĕмсем. Вĕсене пĕр тикĕс касса тăнăран — куçа килпетлĕн ачашлаççĕ. Пĕр кĕвĕлĕхе расна ӳссе ларнă пилешпе хăрăк çăка çеç пăсаççĕ.

Тĕп эколог мĕн çинчен шухăшланине пĕлнĕ пекех санитарка сăмахне малалла тăсрĕ:

— Типнĕ çăкана мĕншĕн касмаççĕ тетĕн пуль-ха. Хăраççĕ, çавăнпа.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн