тусăмсем пĕлеççĕ: shvetle-cӑvashla sӑmahsar...

тусăмсем пĕлеççĕ10.09.2007 17:4314757 хут пӑхнӑ

Hm, tupajmastӑp ӑna...
utӑ ujӑhӗnce epӗ Alqvist şincen vularӑm. Vӑl shvetle-cӑvashla sӑmahsarne hatӗrlenӗ tet. Ancah vӑl nihӑşan picetlese kӑlarman. Epӗ shvetle pӗletӗp pula, mana ku intereslenternӗ. Ӑna şyrmalla ta tetelte kӑlaras shut tytrӑm. Aftӑr irӗkӗsem hirӗş mar ku pulӗccӗ: vӑl 19 ӗmӗrte purӑnnӑ.

Alşyrӑvӗ Helsinki arhivӗnce larat' tet.

Un şincen vulanӑ hyşşӑn epӗ casah Helsinki arhivӗn adresne tuprӑm. Vӗsempe şyhӑntӑm. (Finlandire shvet cӗlhi te patshalӑh cӗlhi. şakӑnpa jyvӑr marccӗ). Vӗsem otpusk pulnӑ kura, casah huravlamarӗş. Epӗ shankaravlanӑ... "Inga problem" (problemӑ şuk) terӗş vӗsem, alşyrӑvӗ ӑştine tӗpcemelle, tata epir sana elektron şyrӑvne jarsa pӗlterӗpӗr...

Şurla ujӑhӗnce Ville Kontinen teken tӗpceken huravlarӗ. Pirӗn August Ahlqvist şyrnӑ "Nordtjudisk ordbok" pur tese kalarӗ... Tjudiska ("cut cӗlhi) - vӑl cӑvash mar (!!!) huravlarӑm... Ku cut - (чудь), udmurt cӗlhin kivӗ jacӗ.

Pur pӗreh vӑl mana Finlandi litteraturӑ arhivӗ patne janӑ. Unta pӗtӗm Ahlqvist kӗnekisem vyrnaşnӑ...

Epӗ vӗsene şyru patӑm.. Cut cӑvash marrine te ӑnlantartӑm... Vӗsem "cӑvash sӑmahsar pur" huravlarӗs... Epir sana kopine poctӑ şulӗpe jarsa pama pultaratpӑr terӗş.

Epӗ pitӗ savӑnsa kajrӑm.

Pajan epӗ ӑna iltӗm!!!!!

ANCAH:::: uşsa pӑhsan ӑnlantӑm: ku CUT cӗlhi (utmurt cӗlhi) sӑmahsar!!!

Man yjtu: vӑl cӑnah utmurt cӗlhi sӑmahsarӗ-i? Kam pӗlet? Vӑl lajӑh, ancah, mana CӐVASHla sӑmahsar kirlӗ!

Kuna ikӗ ükercӗkӗ te:

Tata şakna pӗlesshӗn: ku jӑnӑsh pulnӑ-i? Ten Ahlqvist nihӑşan cӑvash sӑmahsarne şyrman. Ten "Nordtschudica" (şurşӗr cut cӗlhi) vulasan hӑshpӗr Cӗlheşӗsem jӑnӑshlasa ku cӑvash sӑmahsarӗ pulnine ӗnennӗ...

Kam pӗlet...

Pur pӗreh, epӗ Finlandi litteraturӑ arhivӗpe teptre şyhӑnam, şӗneren cӑvash sӑmahsarne tupma tarhaslam.. Pӑhatpӑr...

Utmurtsem, ku utmurtla-i? Sire ku sӑmahsarӗ kirlӗ-i?

Ҫӑлкуҫӗ: http://mirontoli.blogspot.com/2007/09/shvetle-cvashla-smahsar.html

Редакцирен: Статьяна вырнаҫтарни редакци автор шухӑшӗпе килӗшнине пӗлтермест.

[Комментариле (11)]

Комментари:

тусăмсем пĕлеççĕ // 3861.52.8273 2007.09.11 21:12
	DMSpa kalaşrăm, Ku utmurtla mar terĕ văl... Vena universitri Finn-Ukăr cĕlhesem tĕpceken kafetrin jertüşine, Johanna Laasko tekennine şyra par, yjt tese kalarĕ... Johanna Laasko huravlarĕ: Udmurtisch ganz sicher nicht. (Dürfte wieder der klassische Fehler sein: Jemand hat "vod(skij)", das ostseefinnische Wotisch, mit "vot(skij)", Wotjakisch alias Udmurtisch, verwechselt.) "Tschudisch" (Čud', "Чудь") ist die russische Bezeichnung für viele verschiedene ostseefinnische Völker gewesen (zu verschiedenen Zeiten, wahrscheinlich je nachdem, mit welchem Volk die Russen damals die aktuellsten Kontakte gehabt hatten). Auf Esten bezieht sich dieses Wort beim Seenamen "Tschudskoe Osero" (Peipussee), aber bei "Nord-Tschuden" von Ahlqvist handelt es sich um die Wepsen, also das östlichste ostseefinnische Volk, das Ahlqvist eigentlich für die Wissenschaft entdeckt hat. (Die Wepsen haben bis zum 20. Jh. keine einheitliche Eigenbezeichnung gehabt: einige nennen sich "Lüden", andere sagen nur, dass jemand "auf unsere Weise spricht". Die Russen haben sie auch "Tschuchari" und "Kajwani" genannt. Es hat nach Ahlqvist noch etwas gedauert, bis sich die Bezeichnung "Wepse" etabliert hat.) Besten Gruß JL Ku VEPS cĕlhi sămahsare apla pulat'....
тусăмсем пĕлеççĕ // 3861.52.8273 2007.09.11 21:22
	Finlandi Litteratură Arhivĕ (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura) huravlarĕ. Unta ĕşleken Hilpi Saure teken kămăllă şyn mana: urăh CU-pa puşlanakan Ahlqvist şyrnă sămahsarsem şuk.... Apla pulsan ku JĂNĂSH* pulnă!!!! Ahqvist căvash sămahsarne şyrman!!!! Л.П. Сергеевăн «Чăваш чĕлхи» справочникĕнче ЙĂНĂШ!!!! http://chuvash.org/e/d0a7c483d0b2d0 ... d09fd0a7d0a7d0a%3129
reflejo // 2628.34.6945 2007.09.11 21:53
	shel
Аçтахар Плотников // 3771-5595 2007.09.11 22:05
	Аха. Вара ăна никам та тытса та пăхман-ши? Таçтан илтнĕ те информаци сарăла пуçланă — вăл чăвашла-шведла сăмахсар тунă иккен...
тусăмсем пĕлеççĕ // 3861.52.8273 2007.09.11 22:31
	Sankt-Peterburgri VEPS pĕrlĕhĕn kanashlura registrazzĕlentem te vĕsencen yjtrăm: http://meidenkodima.borda.ru/?1-3-0 ... 4-000-0-0-1189535235
тусăмсем пĕлеççĕ // 3861.52.8273 2007.09.11 22:39
	Ehh, pulmarĕ ku japala apla... http://chuvash.org/blogs/comments/330.html şakna vulană cuhne epĕ şak savăntămccĕ.
тусăмсем пĕлеççĕ // 3861.52.8273 2007.09.11 22:46
	6. Август Э. Альквист (1826 — 1889), финн тĕпчевçи Тури тата анатри чăвашсем хушшинче фольклор материалĕ пухнă. Хăйĕн статйисенче морфологи ыйтăвĕсене тишкернĕ. Вырăсла-чăвашла тата чăвашла-шведла словарьсем хатĕрленĕ (алçырăвĕсем Хельсинки архивĕнче упранаççĕ). şakna vulasan, sămahsarne păhsan, epĕ ănlana puşlanatăp... Тĕрĕс, А. Альквист тури тата анатри чă.... хушшинче .... пухнă... Вырăсла-чăвашла тата чăвашла-шведла словарьсем хатĕрленĕ. Алçырăвĕсем Хельсинки архивĕнче упранаççĕ... Тĕрĕс. Алçырăвĕ Хелсинкире упрăнать. Вăл "Тури-чăт" (Nordtschudica) словарьне çырнă. Тĕрĕс, словарь çакă: Швед сăмахе е Нимĕç сăмахĕ (хутăшла, алфавит май йĕркелемен) тире кайран Чă*т куçарăвĕ. Скобкисенче (кирлĕ пулсан) - вырăс эквиваленчĕ.... Йоханна Лааско (Вена университетĕнчен) каланă тăрăх, чăт чĕлхи - вăл халь Вепс чĕлхи... Апла пулсан, такам пысăк йăнăшланă...
Сувар С. // 6215.7.7020 2007.09.12 16:01
	Хаш пай ăстасем шутлаç - чудсен тымар тюркалла. Йăлтах йышăну паян çук.
тусăмсем пĕлеççĕ // 2526.05.2916 2008.04.21 21:43
	финн чĕлхи çинчен канашлу: http://forum.chuvash.org/cgi-bin/ikonboard.cgi?act=ST;f=7;t=2318;
тусăмсем пĕлеççĕ // 2526.05.2916 2008.04.21 21:45
	словарьсем тупăнман пулин те чăваш чĕлхи çинчен статьисем тупăнчĕç http://digi.lib.helsinki.fi/sanomal ... on=directory&id=2165