Электронлă вулавăш

Ик вăрăм салтак чупать ун патне.

Пĕри çитсенех çапать кăшкăрса,

Антрарĕ Чакка, — ваштах сулăнать.

— Ут!..— теççĕ ăна. Чĕнмест вăл, утать.

 

Ем-ешĕл ĕшне, хунав пуснăскер;

Унта — лашасем, ик-виç пушă лав,

Пĕр ушкăн салтак, çар пуç-офицер;

Вĕсем хушшинче юлхавлă йăслав.

Кунтах Чакка лавĕ ларать пĕр енче.

Ун лавĕ тавра çич-сакăр салтак;

Тайпи, Ятарин вĕсен умĕнче

Тăраççĕ хытса, — минтренĕ йăлтах.

Çар пуç-офицер — яштак, вăрăмскер, —

Хăрах аллипе хĕçне сулласа,

Тепринпе çӳхе шлепкине тытса,

Тăрать ĕшнере сивлек те синкер...

Çемçен вĕрекен çурхи ăш çилпе

Вĕçет ун çамки çинчи сарă çӳç;

Пăхать хăй йăлт-ялт хурчка куçĕпе,

Хистет кĕтӳне — чурасен кĕтӳç.

Пĕр ушкăн салтак — салху салтаксем —

Ĕшне хĕрринче тăраççĕ сĕнксе;

Леррех виçĕ çын, чăваш лавăçсем,

Лараççĕ пăш-пăш сăмах пĕçерсе.

Ак çак ĕшнене илсе кăларсан,

Чакка таркăна çемйипе пĕрлех

Офицер умне тăратрĕç малтан;

Кунта ак ăна пуçларĕç çимех.

 

— Ну-ка, лавçăсем, камсем ку çынсем?

Пахом-и, паллăр? — терĕ офицер.

Пĕлместпĕр эпир... эпир хиртисем¹...—

Тет пĕр лавăçи, сар сухаллăскер.

— Пахом-и эс е?.. Ăçта ыттисем? —

Хаяррăн хĕсет яштак офицер.

— Эп Кудей çынни, — тет Чакка имшер.

 

Офицер

Ялу кирлĕ мар!.. Енле вăл сан шӳт?!

Кала: ăçта пур тата вăрттăн хӳт?

 

Чакка

Ытла та аслă ку хура вăрман, —

Ун пысăкăшне виçсе илме çук...

Пăлан пек — каскăн Пахом утаман,

Ăçта вăл паян — ăна пĕлме çук...

 

Офицер

Пĕлетĕн... халь çеç вĕçтерчĕç вĕсем...

Айта, тупса пар; тупмасан — пĕтен!

 

Чакка

Таçта вăл çӳрет — епле эп пĕлем?

Эп хусахсемпе пĕрле çӳремен...

— Ан суй!..— кăшкăрать кăра офицер,

Якăшт! кăларать йĕннинчен хĕçне:

— Калан-тăк кала, — чăннине пĕлтер!

Тунатăн пулсан, касап чĕлхӳне!

Чĕнместне тата? Ак сана! ак! ак!.. —

 

Тискер офицер хĕççи тӳртĕшпе

Чаккана хыттăн çапать шак та шак!

Тайпи: — Ах! — тесе хуплать пит-куçне,

Ярать çухăрса мĕн вăй çитиччен.

Улт-çиччĕ çапсан, тĕршĕнет Чакка.

— Калатăп... ан çап! — терĕ вăл хуллен.

Уçланкăри шав каять аякка!

Йĕрет, йынăшать сĕм вăрман хушши,

Шăв-шав ӳснипе тăрать янрашса...

— Кала хăвăртрах: ăçта?.. Ну, мужик? —

Хĕсет офицер шăртлансах пырса.

 

Чакка

Чылай каймалла вăрман-шурлăхпа...

Хĕр-шыв² леш енне халь тарчĕç вĕсем...

Тупатпăр, — терĕ Чакка тарăхпа.

Чĕтреççĕ унăн алли-урисем.

— Айта, тупса пар! Халех илсе кай!

Пахом шайккине тытма пулăшсан,

Тивместпĕр сана... Пул эс пирĕн май, —

Хистет офицер, çилли çаврăнсан.

«Юрать-çке, илĕрт, ĕненĕп сана», —

Шутларĕ Чакка, пуçне кăшт сĕлтсе.

Анчах хăй унтах урăх сăмахпа:

— Кăтартăп, айтăр...— тет ĕнентерсе.

— Каятпăр халех!..— терĕ офицер.—

Кун пек чух хастар, маттур пулмалла.

Тăшман тенине часрах пусмалла...

Каяр!..— терĕ вăл. Салтаксем имшер,

Вĕсем хавас мар вăрман тĕпнелле:

Сĕм-сĕм ют вăрман вĕсемшĕн — шӳ-шӳ!

Анчах мĕн тăвас?! Мĕскер темелле?

Пуçлăх мĕн хушать — пултăр килĕшӳ!

Çар пуçĕ кăшт çеç шухăша каять.

Унтан вăл хăвăрт хушусем парать:

— Ак ку çӳп-çаппа леçес кантура...

Пĕр лав, ик салтак: Скворцов! Васильчук!

Асатăр халех кусене унта...

Асту, çул çинче ниçта тартас çук!

Вĕçтерĕр халех!.. — терĕ офицер,

Чакка çемйинчен уйрăлса утса.

 

Чакка ăш-чикне хĕртет ак темскер, —

Вăркать вăл, паллах, инкеке туйса.

— Ваше благороди, çемьене хăтар...

Хама хуть тем ту, вĕсене эс яр! —

Тесе йăлăнать Чакка çар пуçне.

Анчах офицер ăна итлемест,

Ярать кантурах Чакка çемйине.

Пĕр чун пек çемьен тĕвви сӳтĕлет...

— Утланăр харăс, — пурте юртăпа! —

Кăшкăрчĕ хыттăн хастар офицер.

Команда сасси вĕçет вăрманпа.

Каш! кашлать сĕмлĕх. Ун ăшĕ синкер.