Тĕнчен çĕнĕ кĕвви

Андрей Петтоки | Сăвă | 3 392


...Пит те лайăх-çке

Çулла, çур çĕрпе

Ирчченех лармашкăн урамра.

Пĕр сас та илтĕнмест,

Сенкер тӳперен

Çутă уйăхĕ акă лăпкать пуçăма,

Лăпкать пуçăма ылттăн çуттипе,

Лăпкать чунăма...

 

Аванах çав, мĕн калăн — аван,

Пит те чаплă та хӳхĕм саман!..

Чунăма чăн илем илĕртет, —

Пурăнмашкăн, савмашкăн чĕнет.

 

Çулран-çул çу кунсем çамрăкрах,

Çу илемĕ чуна çывăхрах.

Çулран-çул çут тĕнчен кĕввинче

Эп сисеп — çывхарать çут инçет.

 

Астăватăп,

Тĕп пулан «ĕлĕкре»

Çутă пурнăç пулнă тĕлĕкре.

Ун чухне

Кунсерен хирелле

Уттарапчĕ сухапуçпеле.

 

Астăватăп,

Юнлă тар юхтарса,

Пĕтĕм пурнăç çине тарăхса,

Ылханатăпчĕ кивĕ сухана,

Ылханатăпчĕ хытă анана,

Ылханатăпчĕ чунтан,

чĕререн...

 

Ĕмĕтĕм! Ĕмĕтĕм! —

Вĕçсĕр тинĕсĕм!

Çамрăклăхăн хĕмĕ —

Яш вăй тивĕçĕ.

 

Çурçĕр çуначĕ

Сарăлатчĕ мĕлкен.

Ăшăм çунатчĕ,

Тăвăнатчĕ чĕлхем.

 

Йăпăш-шăп айĕн

Итлеттĕмччĕ çеç,

Мĕнле, çĕнĕ майăн

Юрлать çут тĕнче.

 

Йăпăш-шăп витĕр

Таçтан, катаран,

Çĕн тĕнче кĕвви-тĕр

Сарăлатчĕ тавран.

 

Ой, тĕнче!

Çут çанталăк...

Çĕр çинче —

Хура халăх.

 

Илĕртрĕн мана эс чылай.

Çунтаратăн ăша, чунăма.

Сахал мар — çуркунне-и, çулла-и, —

Чĕремре вĕреттертĕн юнăма.

 

Кивĕ пурнăç сăнне-сăпатне,

Яш чуна сивĕтен хăватне

Эпĕ сиртĕм, уйăртăм умран.

Çăлăнайрăм инкеклĕ хумран.

 

Хăмăр хĕвел анăç хыçне

Йĕпсĕм хĕвел анчĕ хуллен.

Уйăх кăтартрĕ пуçне, —

Улăхрĕ вăрттăн çӳле.

 

Карăшлăх вăрманĕ çине

Тĕксĕм сĕм ӳкрĕ таçтан.

Амăш лăпкать ачине —

Çитрĕ-мĕн, пулчĕ каç та.

 

Ялăм лăпланчĕ лăштах,

Ялăм — тӳлек ыйхăра.

Çилĕ, вăшăлти-вăштах

Турĕ те, çĕтрĕ уйра.

 

* * *

Чалкăр сенкерлĕ тĕнче

Уçрĕ пархатарлă хĕвне.

Шăплăха ӳкнĕ çĕр çинче

Туйрăм тĕнче кĕввине.

 

Вăранчĕç уйсем, сар хирсем,

Вăранчĕ, куç уçрĕ вăрман.

Тухрĕç сассем сĕм сирсе,

Çунатлăн хăлаçланчĕ арман.

 

Тăчĕ лăп пулнă пуш хир,

Сас чĕв сарайрĕ тавра.

Çĕрĕн çĕн айлăм хушши

Ӳкрĕ çеремлĕх çавăра...

 

Юррăн кĕреç чĕреме

Татăклă-татăклă сассем,

Пĕлетĕп — çĕтеç çереме

Вăйлă, мухтавлă трактăрсем.

 

Пинĕн те пинĕн шăваç,

Хурçă саспа мĕкĕреç...

Пĕлетĕп — мăнтăр çĕршыва

Çĕнĕ вăй хурăçăн кĕрет.

 

Çĕпĕр сарлакĕш енчен

Ĕçĕн кĕввийĕ янрать.

Илт ак, Урал ту çинче

Юрă çуралать домнăра.

 

Акă сисетĕп — пур çĕртен

Хурçăллă сасă шăтать,

Ĕçе вăл сулмаклăх кĕртет,

Сулхăн таврана ăшăтать...

 

Днепр, е Волхов, е Свирь —

Хурçă трубинăн кĕвви.

Тимлĕн итлет ăна хир,

Ишĕлет харамлăх тĕвви.

 

Хулăммăн, хапрăк трубисем

Хăватлă октавăн кĕрлеç.

Пин çухрăм урлă килсе

Манăн хăлхамра çĕмĕрлеç.

 

Каç сĕмĕ айĕн тĕнчипе

Ĕçĕн симфонийĕ сĕрлет.

Вăйлăн, хастарлăн, çĕр çийĕпе

Пурнăç кĕввийĕ чĕрĕлет.

 

Чалкăр çут пĕлĕт тӳпине

Çурчĕ пропеллер сасси,

Илт-халĕ, мĕнле çитĕнет

Хăватлă моторăн ташши!..

 

Çапла,

Кашни çĕр, каç

Сар уйăх кăтрин хумĕнче

Тĕнче кĕввисем çуралаç.

 

Çапла,

Кашни çĕр, каç

Ларатăп тĕнче умĕнче —

Тĕнчен кĕввине хураллап.

 

Çапла,

Кашни çĕр, каç

Итлетĕп тĕнче кĕввине.

Çапла,

Кашни çĕр, каç

Вĕренетĕп çĕршыв юррине.

 

Çĕршыв юрлать,

Юрлать те ташлать

Ĕç ташшине.

Тăван çĕршыв

Пиншер-çĕршер,

Пиншер, çĕршер саспа тулать.

Тăван çĕршыв,

Ĕçпе хĕрсе,

Тĕнче кĕввин сĕрлет, улать.

Тĕнче кĕвви —

Телей тĕвви,

Пуласлăха пурне чĕнет.

Тĕнче кĕвви —

Çĕн ĕç çемми

Çĕре çĕн сăн кĕртме сĕнет.

 

* * *

...Пит те лайăх-çке

Çулла, çур çĕрпе,

Тăр пĕччен лармашкăн урамра!..

Итлемешкĕн, сисмешкĕн,

Мĕнле çĕр сĕрлет,

Мĕнле вăл юрлать

Таврара.

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: