Çуллахи калав


Тепĕр ирхине вара ĕмĕрне манмалла марри пулчĕ…

Эпĕ утарта хурал тăракан старике леçсе парас тесе тин çеç икерчĕ пĕçерме тытăннăччĕ, сасартăк пирĕн тĕлпе тахăшĕ ухмаха ернĕ пек çухăрса иртсе кайрĕ:

— Пуша-ар! Пуша-ар!..

Ун хыççăнах тата иккĕн-виççĕн чупса иртрĕç:

— Пуша-ар!..

Çатмаруççине алăран пăрахма та ĕлкĕреймесĕр урама сиксе тухрăм. Хăлхана кантур умне çакнă рельсă чăнлаттарни кĕрсе кайрĕ. Пушарне кураймарăм-ха. Хам умпа чупса иртекенсенчен аран ыйтса юлтăм:

— Ăçта пушарĕ? Кам çунать? Мĕн çунать?

— Микик Микки, пушар начальникĕ! — тесе хăварчĕ пĕри. Тăвалла пăхрăм та ватă йăмрасем хыçĕнчен хуп-хура тĕтĕм явăнса хăпарнине куртăм вара. Тур çырлах! Каç кăна пирĕн ял çинче хĕрлĕ автан нихçан та вĕçмĕ тесе мухтанчĕ Микки! Халь çав автан хăйĕн патнех пынă — ялкăшать кăна унăн килĕ!

Часрах пӳрте кĕрсе кăмакари кăвар çине пĕр витре шыв чашлаттартăм та пушар патне чупрăм. Питĕ хăрушă пулса кайрĕ. Миккин лаççипе кĕлечĕ çунса пĕтнĕпе пĕрех, халь пӳртрен картишнелле тухакан крыльца çунма пуçланă — пӳрте пырса та кĕрейместĕн. Халăх чылай пухăннă, анчах сӳнтерекенсем никамах та çук. Пурте спектакль курма пынă пек пăхса тăраççĕ. Ик-виç арçын çеç унталла-кунталла чупкалаççĕ, ним йĕркесĕр кăшкăраççĕ:

— Мĕн пăхса тăратăр?! Мĕншĕн сӳнтерместĕр? Япаласене ма кăлармастăр?

Э-эй, çуйăху-кăшкăрашу тапранса кайрĕ унта!

— Кил хуçи, Микки хăй ăçта?

— Пушарниксем мĕншĕн килмеççĕ? Ăçта пушарниксем? Насуссем, мотопомпăсем ма илсе килмен ку таранччен?

— Пушарниксем пĕри те çук!

— Каçхине çĕрĕпех туй турĕç-çке? Халь ăçта шăтăка кайса кĕнĕ?

— Чупар-ха пушар сарайне, тен, халь те унта çывăраççĕ?

— Ы-ы, эсреметсем, харам пырсем!

Çав вăхăтра ялан пушар дружинин пӳртĕнче пурăнакан хайхи «гвардеец», уксак Энтрей сиккелесе пычĕ. Çамкине, çăпата пек сăмсине таçта ӳксе шăйăрса пĕтернĕ — каçхи ĕçкĕре пуль ĕнтĕ

— Мĕн тăратăр? Ма сӳнтерместĕр? — çухăрса ячĕ вăл.

— Ывăçпа сапса сӳнтермелле-им пирĕн? — терĕç ăна хирĕç.

— Витресемпе!

— Кун пек пушара витрепе сапса нумай сӳнтерĕн!

Ăна хупăрласа илчĕç, вăрçма тапратрĕç.

— Мотопомпăсене ма илсе килместĕр?

— Çук-ха вĕсем, — терĕ Энтрей.

— Ăçта кайса кĕнĕ?

— Пĕри çĕмĕрĕлнĕ, ĕçлемест…

— Тепри тата?

— Ăна Микик Микки çуркуннех хăйĕн пахчине шăварма илсе кайнă та пăсса пăрахнă…

— Ахаль насуссем тата? Вĕсене илсе килесчĕ хуть!

— Лашисем çук…

— Ăçта чикрĕр лашисене?

— Пĕринпе паян ир-ирех начальник арăмĕ пасара çырла сутма тухса кайрĕ. Тепри, кĕсри, ĕнер кăна хăмласа пăрахрĕ…

— Тытса хĕнес пулать сире пурсăра та! Çакас пулать!

— Хăй, хăй, сирĕн начальник, Микки ăçта?

— Пĕлместĕп. Ăна хĕвел тухнă чух килне тăваттăн çĕклесе кайрĕç. Унтанпа курман. Тен, çывăрать-и ăçта та пулин? Ĕçсен, унăн ыйхи питĕ йывăр, хăлхи тĕлĕнче пăшал персен те сисмест…

Пушар вăйлансах пычĕ, халь ĕнтĕ Микки пӳртне çурри таранах вут-çулăм хыпса илчĕ. Çынсем витресемпе шыв ăсса пырса чăшт-чашт сапкаларĕç, анчах мĕн усси?

— Килеççĕ! Машинсемпе килеççĕ! — çухăрса ячĕ тахăшĕ. Чăнах та, анат енчен кӳршĕ колхозăн пушар машини çĕр çĕмĕрсе çитсе тăчĕ, пушарниксем часрах сиксе анса насус пыршине пĕве еннелле тăсма тытăнчĕç. Тепĕр пилĕк минутран районрисем те ик машинпа персе çитрĕç. Вĕсен начальникĕ тӳрех хаяррăн кăшкăрса ыйтма тытăнчĕ пирĕн çынсенчен:

— Хăвăрăн пушарниксем ăçта? Дружина начальникĕ ма çук? Мĕн шутпа çак таранччен те сӳнтерме тытăнман вĕсем?!

— Нихăшĕ те курăнмасть, начальникĕ те çухалнă, — теççĕ кусем.

— Епле çухалнă?! Хур чĕппи мар-иç вăл, хурчăка тытса кайман пуль ăна?

— Пĕлместпĕр çав…

— Халех тупса арестлес пулать ăна! Шырăр, тупăр!

Анчах Микик Миккине шырамалла пулмарĕ, вăл хăех тупăнчĕ. Районри начальник ятлаçнă вăхăтра такам хăрушла тискеррĕн кăшкăрни илтĕнсе кайрĕ пире:

— Пуша-ар! Пуша-ар! Çăлă-ăр!..

Пăхатпăр — пӳрт тăрринче, крыша çинче эппин, Микки тăра па-рать. Çаппа-çарамас, пĕр труççикпе çеç, çӳçĕ-пуçĕ кăмака милĕкĕ пек, анчах сылтăм аллинче çур литр кĕленчи. Мĕнле лекнĕ вăл ун-та — мур пĕлет! Мачча çинче çывăрнă пулмалла, унта сулхăн, шăна та çук, кансĕрлекен те, анчах халь, пĕçертме пуçласан, вăранса кайса пӳрт тăррине сиксе тухнă — аяла анма май килмен, унта вут-çулăм ахăрнă.

— Пуша-ар! Çăлă-ăр! — çине-çине кăшкăрчĕ вăл.

Аялта тăракансем ахăлтатса кулса ячĕç…

— Пăх-ха ăна, çур литрне пăрахса хăварман çапах та!

— Ара, мухмăр уçма кирлĕ-çке!

Çулăм çӳлтен çӳле хăпара пуçларĕ, кĕçех Микки патне çитмелле.

— Çăлă-ăр! Пулăшă-ăр! — ниçта кайса кĕрейми тăпăртатрĕ вăл.

— Сик тавай! Сик, çӳлелле каймастăн, çĕрех ӳкетĕн, ан хăра! — мăшкăласа кăшкăрчĕ тахăшĕ.

— Хăрап çа-ав! Пусма! Пусма парăр! — çухăрчĕ Микки.

Ăна, чăнах та, вăрăм пусма лартса пачĕç. Вăл питĕ вăраххăн, аллинчи çур литрне ӳкересрен асăрханса анма тытăнчĕ. Анчах усси пулмарĕ, çур пусмана çитсен чӳречерен палкаса тухакан çулăм унăн труççикне тивсе илчĕ те, вăл шари! кăшкăрса эрехĕ-мĕнĕпех çĕре лаплатрĕ. Пĕтĕм халăх ахăрса ячĕ…

Хвекла аппа калама чарăнса мана куçран пăхрĕ.

— Ну, мĕнле пек? Филиттон пулать-и?

— Пулать, — терем эпĕ. — Çапах та, пушар начальникĕн килĕнчи пушарĕ мĕнрен тухнă?

— Миккин суккăртарах хуняма карчăкĕ лаçра сăмакун юхтарнă…

 

…Çапла вара Хвекла аппа каллех ман соавтор пулса тăчĕ.

■ Страницăсем: 1 2

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: