Электронлă вулавăш

1

Таркăн ялĕ пĕчĕкçĕ ял,

ларать варсен хушшинче.

Йĕри-тавра — ешĕл вăрман.

Таркăн - вăрман айĕнче.

 

Ирхинепе шăпчăк юрлать

ирхи сывлăм типиччен.

Каçпала лăпкă çил вĕрет

хĕвел анса путиччен.

 

Çакă ялта тăлăх арăм

тертпе виç хĕр ӳстернĕ.

Пĕри, вун саккăра çитсен,

йывăр чирпе чирленĕ.

 

Педучилищĕре çак хĕр

маттур пулнă яланах,

Йывăр чирне тӳсеймесĕр

выртнă вăл пульницăна.

 

Çав йывăра чăтма йывăр —

турра çĕр хут асăнăн:

çунан ăшне тӳсеймесĕр

хĕр амăшне асăннă.

 

Анне, тетĕп, эп выртатăп

пульница койки çинче.

Вăрах ан тăр, час килсе кур

куçра пур чух çут тĕнче.

 

Аннем, темшĕн юнлă сурчăк

хĕрлĕ сăна шуратать.

Анне, килсен пехилпе кил —

сăн хĕрелми теп кăштах.

 

Анне, эпĕ çук пулсан та,

маншăн ăшна ан çунтар.

Икĕ куçна ик хĕр юлĕç,

виççĕмĕшсĕр юлсан та.

 

Анне, эпĕ вилес пулсан,

тăван çĕре пытарăр.

Асăнсамăр иртмессерен,

манăçа ан хăварăр.

 

Анне, эпĕ чăн уйрăлсан,

пырсан çимĕк çитнĕ май:

пĕвĕме курмасассăн та,

ман тăпрана курса кай.

 

Анне, эс çимĕк каçхине

уяв пăтне кайса кур.

Эп тĕнчере çук пулсан та,

манăн тантăшсене кур.

 

Анне, унта эп пулмасан,

ан макăрсам, ан хурлан,

уявра ик хĕрӳ пулĕç,

виççĕмĕшшĕн ан кулян.

 

Анне, эп капла çырнишĕн

эс пит ан ӳк хуçăлса.

Усă темех кăтартман эп,

асăнăр хăть вуласа.

 

Анне, эсĕ эп сывă чух

хăш чух пулнă ятланçĕ.

Эсĕ мĕн каласа вăрçни

мана кулă кăначчĕ.

 

Эп лайăхах сисмен пуль çав,

сисмен мĕне пула-тăр:

эсĕ вăрçан, сана хирĕç

ахăлтатса кулатăп.

 

Çав çулсенче эп яланах

шкулшăн çунса тăраттăм.

Эс пĕр-ик сăмах каласан,

чарăнайми макраттăм.

 

Ваттисем чăн каланă пупь:

çын йĕрсен çакăн йышши,

ырлăха мар тенисен.

Мĕн пĕлсе макăрнă-ши?

 

Халех чĕрем сиссе тăрать,

çампа пуçа усатăп.

Карт Турах мар пуль-ха тесе

çапах ăша пусартăм.

 

Анне, эп карт уçтарнăччĕ.

Мана çапла пĕлтерчĕç:

"Ой! Эс халь чирле пуçланă —

час лап! выртăн ак, — терĕç, —

 

Ку чиртен те юлăн, те çук,

иккĕлле курнать, — терĕç, —

ну ку чиртен уçăлсан та,

ĕмрӳ вăрăм мар", — терĕç.

 

Эп тертленсе каланине,

анне, эс шанмарăн çав.

Çын çинчи вăл йывăç çинчи,

сана пĕлĕнмерĕ çав.

 

Каласанах эс шанманни

кӳчĕ мĕнле тамаша:

пĕрре — мана питĕ йывăр,

тепре — хăвăра нуша.

 

Анне, шурă тутруна

ан çых çавăрса çӳçине,

мĕн килчĕ вăл пулсассăн та,

ан ман мана — ху хĕрне.

 

Хирти чие йывăççине

кам куçарнă çӳл çĕре?

Анне, уйрăлас пек марччĕ,

кам уйăрчĕ-ши пире?

 

Çил вĕрсен те, тăм ӳксен те

садри улма пĕтес çук.

Макăрсан та, хуйхăрсан та

эпĕ сире пулас çук...

 

2

Шурă тутăр хĕррине

çӳçе ярас терĕм-ха.

Йăмăк, сана асăнмалăх

сăвă çырас терĕм-ха.

 

Утсем килеç тапăртатса,

улма садне таптаса.

Мĕнле сăвă çырам иккен

сан кăмăлна тултарса?

 

Шурă кĕпе тăхăнсан та,

эп шур акăш пулас çук.

Мĕнле сăвă çырсассăн та,

эп сан асна килес çук.

 

Çу кунĕнче ир çинчен

шăнап çӳхе тăхăнсан.

Тунсăхласа çырмăттăм та,

сана çывăх курмасан.

 

Лантăш пек курап сана,

сирень пек курап сана.

Лантăш-сиреньрен, Валя,

çывăхрах курап сана.

 

Пуçне ухан утсемшĕн

сăрлă пĕкĕ савăнать.

Кĕлчечек пек юратăп,

пăрахмасан эс мана.

 

Кăçал илнĕ шурă витре

шурă купăста хума.

Ан ман мана, Валя йăмăк,

шухăш — пĕрле пурăнма.

 

Сад пахчинче кĕлчечек

сивĕ тивсе вĕтĕнчĕ.

Манăн умри ĕмĕтсене

çак чир килсе пĕтерчĕ.

 

Хĕрлĕ сатин тутăр илсе

çӳçе ярса пулмарĕ.

Пĕвĕм ӳссе çитĕнчĕ те,

ăраскалăм пулмарĕ.

 

Шурă кĕпе тăхăнса

чуна уçăлтарăттăм.

Çакă чиртен хăтăлсассăн,

эп те сирĕнпе ларăттăм.

 

Çумăр çăвас пĕлĕт çук.

Сывлăм ӳкес палли çук.

Аннен виçĕ хĕрĕ çинче

манраи телейсĕрри çук.

 

Утсассăн та, чупсассăн та

çитес çĕре çитмĕп-шим?

Курăк пек çамрăк пуçăмпа

сирĕнтен уйрăлăп-шим?

 

Ешĕл улма лартрăм та,

хĕвел вĕте пуçларĕ,

Çавă улма вĕтĕннĕ пек

кĕрĕм шана пуçларĕ.

 

Çил вĕрет те çил касать,

саран пире шуратать.

Чир çиет те чир пусать,

хĕрлĕ сăна шуратать.

 

Валя йăмăк, килте пурнан,

ман çинчен шутлатăн-и?

Канмалли кун киле пырсан,

пĕччен хурланмастăн-и?

 

Валя йăмăк, вĕренӳре

мĕнле пыран — çыру çыр.

Малалла та, çитес çул та

вĕренӳ çулĕпе пыр.

 

Манăн ĕмĕт умраччĕ,

лайăх вĕренеттĕмччĕ,

малаллахи пурнăç çулне

çăмăл пулĕ теттĕмччĕ.

 

Халĕ, Валя, манăн ĕмĕт

кая юлчĕ пулмалла —

малаллахи пурнăç çинчен

шухăшлама манмалла.

 

Малалла та çаплах пулсан,

манăн пĕтрĕ ĕненӳ:

пăрахăçлатăп сана, ĕмĕт,

сыв пул, сыв пул, вĕренӳ.

 

Ах, нивушлĕ шур тутрăнне

хĕвел тĕсне илĕ-шим?

Çак пулъница койкки çинчех

манăн чун лăпланĕ-шим?

 

Валя, сана ал тутрине

чĕнтĕр сыпса ларам-и?

Эп çук пулсассăн асăнма

сăмах хушса парам-и?

 

Астăватни иксĕмĕр

шкултан пĕрле килнине?

Хăçан киле çитичченех

калаçса—макăрнине?

 

Халь эп çав каланисене

ялан аса илетĕп:

"Кам калаçтарнă-ши?" —

тесе хамран хам тĕлĕнетĕп.

 

Мĕнле-ха вăл аса килет

иртиĕ кунсемпе каçсем?

Пĕр ахалех сая кайрĕç

шухăшланă шухăшсем.

 

Валя, сана хушатăп:

вĕрен тата выля-кул.

Экзаменсем ирттерсен,

каччăпала эсĕ пул.

 

Валя, эсĕ кĕлтуса тăр,

тухас кунтан чĕрĕлле:

çулла пулсан, уяв çитсен,

вăййа тухăпăр пĕрле.

 

Эпĕ, Валя, тĕплех марччĕ.

Тен, çӳреттĕм тăррирех.

Пĕлме çук, эп çук пулăп та,

эс те çӳре ман пекех.

 

Валя, эп çук пулас пулсан,

маншăн йĕме хушмастăп.

Манăн пур-çук вак-тĕвеке

сана пехил тăватăп.

 

Эпĕ сиртен ĕмĕр кайсан,

çут тĕнчерен çухалсан,

Валя, пĕлен ман шухăша:

кала — пытарччăр юп курса.

 

Пир кĕпе хулăн пулсан та,

хам тăхăнса çĕтесчĕ.

Емĕрĕм вăрăм пулмасан та,

тата кăштах çӳресчĕ.

 

Анне тӳрĕ устерчĕ,

вун сакăр çула çитерчĕ.

Те ăраскал пулманнипе,

чир пуçăма пĕтерчĕ.

 

Тăваттăн çеç пурнаттăмăр,

тăват кĕтесе лараттăмăр.

Валя, мĕнле тӳсĕр-ши,

виççĕн юлсан тăваттăнран?

 

Валя йăмăк, ан хуйхăр,

пит çалхуллăн ан çӳре.

Мĕнле йывăр пулсассăн та,

чăтăр — пил парап сире.

 

Шурă тутăр ярапине

мĕнле ярса пĕтерес?

Халиччен курнă иртнисене

епле манса пĕтерес?

 

Хĕвел хĕртсе пăхнă пулсан,

пăр, час кайнă пулăттăн.

Çамрăкрах чух пăхнă пулсан,

каплах йывăр пулмăттăм.

 

Тетрадь илтĕм, ручка тытрăм,

сăвă çыра пуçларăм.

Икĕ куçран вĕри куççуль

шăпăртата пуçларĕ.

 

Ан юх, куççуль, мăшăр куçран,

ан шывлантар эс ăна.

Куççуль мĕнле юхсассăн та,

пусарас çук ман чуна.

 

Шур Атăлта икĕ карап

килнине пăхса тăрап.

Малалла мĕн пулассине

турăран кĕтсе тăрап.

 

Шурă çитсă кĕпӳне

çĕлетсем пĕрмеллĕ мар.

Питĕ начар сăвă тесе

вуламасăр ан хăвар.

 

Улттăлла çӳтленнĕ çӳçĕм

сапаланчĕ улт енне.

Ларса шутлап, выртса макрап

чуна тӳсме çук енне.

 

Шурă сатин кĕпене

юратса тăхăнтăм эп.

Пур тăвансем хушшннче те

сана савса тăтăм эп.

 

Ылтăн шăрçа мăйăнта,

кĕмĕл шăрçа аллăнта.

Йăмăк, сана телей сунап

ялан пурнан кунăнта.

 

Шурă Атăл шывĕ тарăн,

кĕрсен — ишĕпĕр халĕ.

Уйрăлнă çынсем тӳсеççĕ,

лăплан - тӳсĕпĕр халĕ.

 

Паян каçхи тĕлĕкĕмре —

шурă тутăр пуçăмра.

Уйрăлас çеккунт-минутсем

тăнă иккен умăмра.

 

Атăл шывне ĕçмерĕм

шывĕ сиввине кура.

Валя, сана манмастăп

хам пек шуххине кура.

 

Утрăм ял улăхĕпе,

хурлăхан татса çирĕм:

хурлантăм хурлăхан пек,

Валя, эс ан пул ман пек.

 

Хăмăш çинçе, хăмăш çинçе,

хăмăшран пĕвĕм çинçе.

Хăмăшран та çинçе пĕве

ӳстертĕм хуйхă çинче.

 

Шурă кофта çĕлесе

тӳме хура пĕлмерĕм.

Хамра та айăп пур пуль çав,

хам чирлине пĕлмерĕм.

 

Улмуççине пĕчĕк чухнех

мĕншĕн çăлса тăкман-ши?

Çитĕнсен çеç çук пулас пур,

ма пĕлмен чух вилмен-ши?

 

Умри садра улма пиçнĕ,

эп татмасăр тӳсес çук.

Çакăн пек йывăр килсе пуснă,

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн