Чарсăрланса


Кĕрĕк пиншаклă, лутакарах, сарă çын. Карттусне чалăшла пусса лартнă ĕнсе çинелле. Хулĕ айĕнче пысăкран пысăк кĕнеке. Сылтăм аллинче шĕп-шĕвĕр вĕçлĕ хĕрлĕ кăранташ.

— Сасартăк кĕмелле! — систерчĕ хăйпе пĕрле пыракан икĕ юлташне.

— Нда-а! Чăххисене тартас марччĕ, — шăл витĕр пĕрĕхтерчĕ сурчăкне юлташĕсенчен пĕри.

«Кă-р-ик!» — турĕ Кăпитун хапхи малти урамра.

«Хам, хам, хам!» — вĕрет пусма айĕнче ула йытти.

— Кăтартăпăр «хам, хам». Вылесай! — команда пачĕ пусма айĕнчи йытта, кăранташĕпе юнаса, сарă çын.

Йытă лăпланчĕ. Хăрарĕ пулас ĕнтĕ мĕскĕн.

— Тухан-тăк тух! Чĕрĕлле хăтăлаймăн çавах! — çилленчĕ сарă çын йытă хăй сăмахне итлеменшĕн.

— Аллуна чиксе йĕкĕлте! — кăт тĕкрĕ куна пĕр юлташĕ.

— Хăр-р-р-р, хам-м-м! — туллашрĕ йытă.

— Ай, ай, ай! — аллине сасартăк туртса илчĕ йытă патĕнчен сарă çын.

Килнĕ çынсем пӳрте кĕменнинчен тĕлĕнчĕ кил хуçи. Чăтаймасăр кусене хирĕç тухрĕ.

— Мĕн пулчĕ ара аллуна? — хăраса васкавлă ыйтрĕ юнлă аллине юрпа çуса тăракан сарă çынтан.

— Молчать! Мăшкăллама-и эсĕ манран?

— Чимĕр-ха, Кирилл Павăлч! Ара...

— Молчать! Ма кăкарман?!

— Мĕне ара?

— Мĕне?.. Йыттуна!

— Кăкарнă. Кунталла тухаймасть вăл.

— Молчать! Протокол.

Кĕчĕç пӳрте. Чылайччен çырчĕ протокол.

«Именем Российской Социалистической Федеративной Советской Республики. Я, председатель правления колхоза Павлов...» «Пĕтĕм халăх куç умĕнче персе пăрахмалла», — терĕ протокол вĕçĕнче.

— Кирилл Павăлч! Уншăнах-и? Ачасем тăлăха юлаççĕ. Тархасшăн каçар. Ӳстерем ĕнтĕ вĕсене!.. — тархаслама тытăнчĕ кил хуçи Кăпитун.

— Хăвна мар, йыттуна пемелле тунă.

— Апла пулсан хăть... Кăкарнă ăна та...

— Молчать! Ĕне миçе?

— Ĕне çуккине хăвăрах пĕлетĕр ĕнтĕ.

— Ăçта тата ĕне?

— Ара... Атте хăй виличченех сутнă та.

— Колхоза кĕресрен хăранă сначчăт. Саккуна хирĕç?

— Ара... Атте вилни сакăр çул тултарать ĕнтĕ мăнкунта.

— Молчать! Протокол!

Çырчĕç протокол.

— Алă пус! — хушрĕ кил хуçине Кирилл Павăлч.

— Ара... Ал пусма пĕлместĕп çав, — хирĕçлерĕ Кăпитун.

— Контр-р-р!

— Хĕрес хума пĕлеп ал пусни вырăнне.

— Эхе-е-е! Эсĕ турă законĕпе хăратасшăн-и пире? Сектант?!

— Чим-ха, Кирилл Павăлч!

— Молчать. Адм пайне пĕлтеретпĕр. Ек-к! Кк-к! — Хăсма тытăнчĕ протокол çырнă чух сĕтел хушшинчех Кирилл Павăлч.

— Э-э-э! Эсĕ мана эмел парса вĕлересшĕн-и?! — хирĕçме тытăнчĕ Кăпитунпа.

— Ара-ай! Эпĕ сан патна та пыман-çке...

— Тăрписене хупнă. Сĕрĕм тивретсе вĕлересшĕн.

— Вутă та хутман паян, Кирилл Павăлч.

— Молчать, класс тăшманĕ!

Кирилл Павăлчпа килнĕ икĕ юлташĕ чĕнмеççĕ нимĕн те. Хăйсен председателĕ мĕн хăтланнине пăхса кăна лараççĕ тĕлĕнсе.

Кăçал та кĕтӳ кĕтнĕ Кăпитун, халь класс тăшманĕ пулнăшăн тĕлĕнсе хытса кайрĕ.

— Итле-ха, сыпнă эсĕ паян пăртак! — кĕретĕнех каларĕ Кăпитун Кирилл Павăлча.

— Э-э-э! Эсĕ мана намăс кăтартма-и? Контăрр! Протокол çырас! Арестлес!

— Чим-ха, Кирилл Павăлч.

— Молчать! Сурăх миçе?

— Иккĕ!

— Мĕншĕн?

— Урăх пулман!

— Ну-ка тухса пăхар!

Пурте тухрĕç сурăхсем тĕрĕслеме.

Икĕ сурăх тăраççĕ вите умĕнче. Урăх нимĕнле выльăх та курăнмасть килĕнче.

— Ыттисем ăçта? — хаярланчĕ Кирилл Павăлч.

— Урăх пулман ман!

— Молчать. Тытса пар пĕрне.

— Мĕншĕн?

— Пăранламалла штуль?

— Пăранламалла пуль...

— Ну, вăт, тытса пар.

— Мĕншĕн?

— Мĕншĕн?.. Миçе путек тăвассине шута илмелле.

Тытса пачĕ Кăпитун ватă шурă сурăхне. Тытăнчĕç пахалама. Хыпашласа пăхаççĕ сурăх хырăмне.

— Икĕ путек пулать! — çырма тытăнчĕ кĕнеки çине Кирилл Павăлч.

Тăхта-ха, Кирилл Павăлч. Çилли пĕчĕк вĕт. Пĕрре кăна пулать пулмалла, — вăрахăн пуçне хăпартрĕ сурăх çинчен юлташĕсенчен пĕри.

— Кун чухлĕ пурăнса та нихăçан та йĕкĕреш туман! — справка пачĕ Кăпитун.

— Э-э-э! Эсĕ пĕр путекне пытарса хăварасшăн-и? Протокол çырас! Арестлес!

Вăйпа пусса çырнипе кăранташĕ хуçăлчĕ. Кĕнеки те çилпеле хупăнчĕ.

— Чăх миçе?

— Пиллĕк!

— Тавай кунта!

— Ара кĕлет айĕнче пуль...

— Нта-а-а! Кĕлет айĕнче! Пытарнă, сначчăт! Илсе тух пĕр ывăç сĕлĕ. Ну!

Кăпитун пĕр ывăç илсе тухса пачĕ сĕлĕ. Кирилл Павăлч илчĕ ăна хăй аллине.

— Чип! Чип! Чип!

— Чупса тухрĕç чăхсем кĕлет айĕнчен. Юлмарĕç пĕр-пĕринчен.

— Пиллĕк. Аллă... Пилĕк хут аллă... Пулать, сначчăт... Сначчăт, икĕ çĕр аллă. Пирĕн колхозра кайăк-кĕшĕк ĕрчетмелле пулать. Сначчăт, санăн çăва тухсан, икçĕр аллă чĕпĕ кăларса памалла. Снач...

— Чим-ха, Кирилл Павăлч! — пӳлчĕ Кăпитун.

— Молчать!

— Ăçтан ун чухлĕ?..

— Колхоза хирĕç пырасшăн, э?!

Çакăн пек ĕçлесе тухса кайрĕ колхоз правленин пуçлăхĕ Кăпитун патĕнчен.

— Ку кам сысни? Юри кăларса янă ĕнтĕ ăна. Списока кĕртесшĕн мар ĕнтĕ. Вăт чее халăх. Юл çакăнта. Ăçта каять — çавăнта кай. Ан çухат куçран! — урамри сысна патне хурала тăратса хăварчĕ Кирилл Павăлч юлташĕсенчен пĕрне.

 

* * *

Пирĕн ялти ĕçсем те кĕнĕ ĕнтĕ ку статьяна! — терĕç Кирилл Павăлча ялĕнчи хресченсем И. Сталин юлташăн «Çитĕнӳсем пирки пуç çаврăнни» ятлă статйине вуласан.

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: