Ăмăрткайăк


Çунат сарса ӳс пĕчĕкрен.

Хушамату питех те лайăх,

Хута та тăрăшса вĕрен.

 

Ан тив, — ачи маттур эс, çивĕч,

Чăвашăн пултăр хушамат.

Çапла Орлов Федот Никитич

Йыша пĕр танăн хутшăнать.

 

Ун чĕрине хай ăмăрткайăк,

Мучи юптарнă ыр юмах,

Вырнаçнă ĕмĕр пурăнмалăх,

Йăва хывса вăл уйрăмах.

 

5. Уявсемпе кӳренӳсем

Ĕмĕт, ĕмĕт çил-çунатлă,

Ĕмĕт пирĕн Хветута

Çĕнĕ юрă пек хăватлăн

Малалла пĕрмай туртать.

 

Вăл утать çула тухасшăн,

Пикенсех çӳрет шкула;

Саспаллисемпе паллашнă,

Кĕнеке ăста вулать.

 

Çийĕнчи çĕр саплăк витĕр

Çил вĕрсен те, пурпĕрех

Хăйĕн ĕмĕтне вăл курĕ,

Мĕскĕн пулмĕ ĕмĕрех.

 

Ан тив, халĕ шăнкăравлă

Çăварни, çĕр кисретсе,

Кайтăр, кайтăр, вĕсен тайлăк

Пӳрчĕ умĕнчен иртсе.

 

Ан тив, катаччи кĕрлетĕр,

Хăюсем вĕлкĕштерсе;

Ан тив, урамра пĕрре те

Ан шăпланччăр юрăсем!

 

Шар! кĕçентĕр хура учĕ,

Янăраттăр Ямаша;

Ларса пыччăр та йăл кулччăр

Хĕрпе каччă юнашар.

 

Пурпĕрех Хветут пĕчченçĕ

Кĕнеке тытса ларать;

Хăлхине вуланăçемĕн

Аллипе хуплать вара.

 

Хăлхана шăв-шав ан кĕтĕр,

Уяв мар ун чĕринче;

Çамрăк ĕмĕт çак каç витĕр

Туртăнать таçта инçе.

 

Кавказ тăвĕсем пит çӳллĕ

Çитме çук пек ĕмĕр те

Пурпĕр ăмăрткайăк çулĕ

Çав тусем урлах иртет.

 

Ирĕкре çеç пурнăç лайăх

Ирĕкре кăна хăват.

Аслă кайăк — ăмарткайăк

Ирĕке кăна савать.

 

Хĕллехи кунсен черечĕ

Кĕç иртет ак, кантăка

Çут хĕвел сар çу сĕрет те

Ăшшине пӳрте тăкать.

 

Хветут урăх тӳсеймесĕр

Пӳртрен вăшт çеç вăркăнать.

Çуркунне — мĕн тейĕн эсĕ! —

Çутçанталăк вăранать.

 

Ак çитет мункун эрни те,

Ямашра каллех шăв-шав.

Анчах ун хăçан-ши çитĕ

Çутă ĕмĕтри уяв?

 

Тĕнчере çаплах вăл тăлăх,

Çаплах тăвăр кăкăрта.

Ачасем ав çерем тăрăх

Кустараççĕ çăмарта.

 

Кĕмĕл саслă çĕнĕ купăс

Юрă шăратать лере.

Çавăнта, Хветутăм, чуп эс,

Пуçна тыт эс çӳлерех.

 

Анчах вăл утать хăюсăр

Чуччу ярăннă çĕре.

Чĕрене кăшлать пĕр тунсах

Çĕтĕк тум кăна çире.

 

Çынсене кăна пăхатăн

Тĕлĕнсе те тĕмсĕлсе.

Яшсем тăхăннă çут атă,

Хĕрсем çакнă кĕмĕлсем.

 

Çамрăка уяв паха-мĕн, —

Асамат кĕперĕ пек.

Ялкăшать Ямаш урамĕ

Çитмĕл тĕслĕ тĕрĕпе.

 

Хĕрлĕ те, кĕрен те, шурă...

Çут тĕнчен пур тĕсĕсем

Варкăшаççĕ ял чуччувĕ

Чу! кайса пи! кайнăçем.

 

Чиперкке çеç хĕрпе каччă

Тăнă та чуччу çине

Вĕçнĕ евĕр ярăнаççĕ,

Пăхнипех чун çӳçенет.

 

Купăс ывăнма пĕлмесĕр

Чĕрере чĕртет-çке вут.

Аякра тăратăн эсĕ,

Шухăша кайса, Хветут.

 

Ярăнма сана чĕнмеççĕ, —

Санăн çĕтĕк сăхманна

Куçăнах хĕрсем тиркеççĕ —

Эс ялта кĕтӳç кăна.

 

Эс çапла пĕччен тăратăн,

Кунта акă сан умна

Пĕри пычĕ те вăраххăн

Тытса пăхрĕ сан тумна.

 

— Мĕн йышши сукна ку санăн? —

Ыйтрĕ вăл кула-кула.

Эс ăна аван паллатăн,

Ашшĕ ун куштан кулак.

 

Эс чĕнмерĕн. Вут-кăваррăн

Чĕрӳ тулчĕ çилĕпе.

Эс кĕçех çапса ямарăн

Çав манкаллă селĕпе.

 

Хĕвĕнтех пек леш хай чул та

Туйăнчĕ сана кунта.

Анчах эсĕ çирĕп пултăн,

Парăнмарăн саманта.

 

Хăвна ху эс лăплантартăн:

Мăшкăл пымĕ нумая,

Пулĕ пирĕн урамра та

Хамăр кĕтекен уяв.

 

Эс вара хуллен уттартăн,

Тайлăк пӳрт сана кĕтет:

Мункун иртрĕ. Эс хурлантăн.

Кĕç ак çимĕк те çитет.

 

Çепĕç çимĕк ялйышсемшĕн,

Ĕмĕрхи йăлипеле,

Хуйхине те, савнăçне те

Пĕтĕмпех кӳрет пĕрле.

 

Авалхи çĕре чыслаççĕ

Чăвашсем çав çимĕк кун.

Хĕвелччен мунчă хутаççĕ,

Тăхăнаççĕ шурă тум.

 

Ваттисем ватта аснаççĕ, —

Чĕреспе йăтса сăра,

Хăйсен мелĕпе утаççĕ

Чечек сарнă масара.

 

Çамрăксем вара саваççĕ

Урăхла çак вăхăта:

Çимĕке вĕсем каяççĕ

Вăрман витĕр — Шăмата.

 

Пултăр çимĕк — пултăр чĕрĕ, —

Ахальтен-и вăл уяв!

Ĕлĕкрен каять яш-кĕрĕм

Çимĕкрен тӳрех туя.

 

Кăкăрти хаваслă юрă

Ирĕке паян тухать;

Омашне вăрманĕ урлă

Таврана шыв пек юхать.

 

«Тули-тули, тули-тусăм,

Тусăм, тăр-ха ту çинче.

Сан тĕле пулсассăн куçăм

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 24

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: