Чикансем


Шуйлă-саслă ушкăнпа,

Тĕрлĕ çĕре куçкаласа,

Бессараби уттинче

Чикансем тек çӳренĕ,

Паян çырма хĕрринче

Çĕтĕк чатăрĕсенче

Вĕсем пĕр çĕр каçаççĕ.

Уçă пĕлĕт айĕнче

Канлĕ выртса çывăрни,

Ирĕклĕхе юратни

Чунăма савăнтарать.

Урапа çинчен çĕре

Кавăрсем сăнаççĕ,

Çавра кустăрмасене

Çурри таран витеççĕ.

Кустăрмасем хушшинчен,

Çав кавăрсем айĕнчен,

Вут çути тĕттĕм çĕрле

Йăлтăртатса курăнать.

Харпăр çемье пĕр çĕре

Çĕрле пулсан пуçтарнать.

Каçхи апат хатĕрлет.

Ирĕккĕнех кĕтĕнсе,

Çĕр хута курăк çисе,

Ут ушкăн çӳрет хирте;

Хирте, чатăр хыçĕнче,

Упа пĕчченех выртать.

Пурте çак çеçенхирте

Чуна хаваслантарать.

Тӳрлĕхлĕ кил-йышĕпе

Кĕске çула ирпеле

Чикан кавалпа тапранать,

Пăлханмашкăн тытăнать.

Хĕрарăмсем юрлаççĕ,

Ачасем кăшкăраççĕ,

Çӳрен сунтал чаклатать, —

Çеçенхир ун чух вара

Чĕрĕлнĕ пек туйăнать.

Хĕвел анса каç пулать,

Тĕттĕм пулать васанра;

Чикан кĕтӳ çывăрать,

Пĕр сас-чĕвĕ илтĕнмест.

Анчах анчăк хамлатни,

Хир уттисем кĕçенни

Аякранах илтĕнет.

Урапасем хушшинче

Вутсем те йăлтăртатаççĕ.

Тĕттĕм çеçен варринче

Шуйху сассем илтĕнмеççĕ;

Уйăх анчах пĕчченех

Лăппăн шуса майĕпех

Чикан кĕтӳне çутать,

Халь те пĕр чатăр айĕнче

Пĕр ватă çын çывăрмасть,

Вăл кăварсем умĕнче

Пĕчченех ларса тăрать;

Сӳнен кăвар ăшшипе

Вăл ват ӳтне ăшăтать,

Хăй аякка, хирелле,

Хура куçĕпе пăхать.

Çĕрлехи сулхăн тĕтре

Хупăрлать ватăскерне,

Ун çамрăк хĕрĕ хире

Кайнă утса çӳреме.

Çĕрле пулсан ирĕкре

Вăл вĕреннĕ çӳреме.

Нумай тăмасть темелле,

Хĕр час хиртен килмелле.

Хитре уйăх çутипе

Хулăм пĕлтсем çутални

Нумай тăмĕ, чарăнĕ,

Вăл ак часах пытанĕ;

Анчах ват чиканăн хĕрĕ

Халь те пулин курăнмасть.

Юрлă каçхи апачĕ

Пăс кăларса сивĕнет.

Ак вăл тин юлашкинчен

Пушă хиртен таврăнчĕ.

Çамрăк ача хыçĕнчен

Земфира ертсе килчĕ.

Ватă чикан паллаймасть,

Вăл пĕртте ăна пĕлмест.

Çамрăк хĕр хăй ашшĕне

Калать йăваш сассипе,

«Пуш хирте, тĕм хыçĕнче,

Çак çамрăка эп тупрăм,

Пирĕн чатăр айĕнче

Пĕр çĕр выртмашкăн чĕнтĕм.

Аттемçĕм, йышăн ăна:

Пирĕн пек чикан пулса,

Пирĕнпе вăл пурăнасшăн.

Вăл патшалăхри судран

Çакăнта тарса çӳрет,

Ман чĕремçĕм паянтан

Çак çамрăкшăн çеç сикет.

Ятне пĕлессӳ килсен,

Алеко тесе чĕнĕн.

Кирек кăçта та пирĕнпе

Вăл кăмăллать çӳреме.

 

Ватă

Килях. Пирĕнпе ирччен

Чатăр айĕнче каçăн,

Пирĕнпе пурнас тесен,

Яланах та пурăнăн.

Мĕнпур çăкăр-тăвара

Пĕрле пулса çийĕпĕр,

Çĕтĕк çӳрен хушăра

Эпир хӳтĕленĕпĕр.

Анчах, пирĕн пек пулса,

Пирĕн çӳрен пурнăçа,

Ирĕкпе чухăнлăха

Хăнăх эсĕ тăрăшса;

Вара ирех ирлесе

Виççĕн пĕр урапапа

Çула тухса кайăпăр.

Тытăн эс римислана, —

Анчах кăмăлна кайтăр.

Аллуна млатук илсе

Тимĕр шаккама тытăн

Е ял тăрăх çӳресе

Упа ташлатса çӳрĕн.

 

Алеко

Эп юлатăп.

 

Земфира

Вăл ĕнтĕ манăн пулать.

Кам ăна ман алăран

Туртса илме пултарать?

Çĕнĕ уйăх пĕлт çинчен

Нумай пулать пытанни,

Хирте тĕтре сарăлчĕ.

Тем пекех ыйăх килет,

Пуç йывăррăн силленет.

Часах тул та çутăлчĕ.

Ват чикан сиксе тăчĕ.

Вăл сассăр чатăр тавра

Шăппăн утăмлакалать.

«Часрах, хĕрĕм Земфира,

Тăрас пулать, хĕвел тухать;

Вăхăт ĕнтĕ, тăр, хăнам,

Тутлă вырăна хварса,

Ачамсем, вăранăрсам».

Пĕр сементре шуйăхса

Халăх тухрĕ чатăртан;

Чатăрсене хăвăрттăн

Пĕрсе хутласа хучĕç.

Ĕнтĕ ураписем те

Çула тухас пек тăраç.

Чиканăн пурри пурте

Кĕпĕрленсе тапранчĕ.

Пуш васансем варринче,

Ав, чикансем ушкăнта

Кĕпĕрленсе пыраççĕ.

Ик еннелле усăнса,

Ашак çурăмĕ урлă

Çатансем сулланаççĕ;

Çав çатансем ăшĕнче

Ачасем сиксе пыраççĕ.

Ашакĕсем хыçĕнче

Арçынсемпе арăмсем,

Хĕрĕсемпе çамрăксем

Пĕрле утса пыраççĕ.

Кăшкăрашни, шуйăхни,

Хытă саспа юрлани.

Упа сăнчĕр чанкăртатни,

Вăл хулăммăн мĕкĕрни,

Тĕслĕ çĕтĕк кĕпесем,

Ват çынсемпе çамрăксем

Çарамассăн курăнни,

Анчăк вĕрсе улани,

Тăмра танкăртатнă сас,

Урапа кăшкăрнă сас

Васансенче илтĕнет,

Чуна темле туйăнать —

Пурте çаксем тискеррĕн

Пĕртте килĕнсе пĕтмен.

Шыв хумĕ пек хумханать,

Вĕресе анчах тăрать.

Вĕсен савăнăçсемпе

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: