Вилĕме хăйсем чĕнмеççĕ хурçă шанчăклă çынсем

Борис Борлен | Сăвă | 3 679


Пурнăçра кашни хăна çав,

Шăпине кура çынна

Тепĕр чух мĕскер кăна-ши

Кăтартмасть çак самана?

 

Революци кĕр кĕрлерĕ

Аслати пек сасăпа,

Кашнинех куçран хистерĕ:

— Эй, кала-ха, эс кампа?

 

Çиçĕм çиçрĕ, çĕр чĕтрерĕ

Кунĕпе те çĕрĕпе,

Аçтаха пуçне çĕклерĕ,

Тавлашать çут тĕнчепе.

 

Пĕлĕтсем хура, синкерлĕ,

Чараймастăн тăвăла,

Тӳпене чăваш тинкернĕ,

Шухăшлать: мĕн тумалла?

 

Нишлисемшĕн кирлĕ хӳтлĕх

Ураран ӳкериччен,

Е тата: кам самăр ӳтлĕ,

Çавă шиклĕрех иккен.

 

Шурă, хĕрлĕ тĕслĕ çиçĕм

Тӳпере хĕресленет,

Ăш-чикри асамлă сисĕм

Тимлĕрех пулма хистет.

 

Е тарса пытанмалла-и,

Выртмалла-и йăпшăнса,

Тăвăла парăнмалла-и,

Пĕтмелле кӳтсе, шăнса.

 

Пӳлĕхçĕ пулсассăн, куртăр,

Çук, пĕтесшĕн мар чăваш,

Утăм хыççăн утăм пултăр,

Тăвăлпа, чăваш, тавлаш.

 

Талпăнсам вут-çиçĕм витĕр

Малалла тăк малалла!

Çĕнĕ кун патне, тен, çитĕн

Сухапуç тытса алла.

 

Çĕнĕлле ака та тăвăн

Сывлăмпа эс çăвăнса,

Çĕнĕлле шăратăн сăвă

Чăн чăвашшăн савăнса!

 

Шухăшсем таçта вĕçеççĕ,

Аякка, инçе-инçе,

Тăшмансем чуна çиеççĕ.

Пурнăç хĕлĕхĕ çинçе.

 

Тепĕр чух такăнтараççĕ

Сĕмсĕррĕн ура хурса,

Çавăнтах хăйсем тараççĕ

Эс тӳрех сиксе тăрсан.

 

Элеклеççĕ, хĕтĕртеççĕ

Пĕр-пĕрне сăйла-сăйла,

Хут çине çырса тĕрлеççĕ

Тĕрлĕ-мерлĕ айăплав.

 

Шыв тумламĕ пĕчĕк çеç те

Шăтарать çав вут чулне,

Ултавпа элек пӳлеççĕ

Çамрăк сăвăçăн çулне.

 

Сывă пултăр Шупашкарĕ,

Сывă пултăр Шăхасан,

Пăравус салхун хашкарĕ

Чăваш Ен хыçа юлсан.

 

Вĕтĕ хум хускатнă тинĕс

Саламлать пек тăванла:

Тавçăрса илетĕн тин эс,

Тем каласшăн вăл, тăнла.

 

Хуп-хура, сенкер е симĕс —

Тинĕс тĕсĕ тĕрлĕрен,

Тепĕр чух ирпе тип-тикĕс,

Лăпкăн, шăппăн тĕлĕрет.

 

Тулхăрса кайсассăн тинĕс

Çывхартмасть те хăй патне

Ăнланма пуçлатăн тин эс

Иксĕлми вăй-хăватне.

 

Лăпланса çитсессĕн хумĕ

Çăвăнма кĕме сĕнет,

Улшăнать сăрт-тăвăн тумĕ,

Таврара шăв-шав сӳнет.

 

Вĕçсĕр-хĕрсĕр анлă тинĕс

Ачашлать пек, ӳкĕтлет:

Пурăнмашкăн эсĕ тивĕç,

Кĕрешӳ сăна кĕтет.

 

Кăнтăрта ӳстернĕ çимĕç

Сиплĕрех çĕр улминчен,

Чир-чĕрсем текех, тен, тивмĕç

Чĕрĕлсен çав, чĕрĕлсен.

 

Хĕвелпе хумсем çиçеççĕ,

Хутшăнсах пырать вăй-хал,

Ир те каç аса килеççĕ

Чăваш Ен, йăмраллă ял.

 

Çук, унта ăна кĕтмеççĕ,

Хирĕçлет тӳре-шара,

Тен, пырсассăн та кĕртмеççĕ

Авалхи Шупашкара.

 

Сăввисем пичетленмеççĕ,

Хисепре - урăххисем,

Хăйсене çӳле çĕклеççĕ

Тĕрлĕрен хурхуххисем.

 

Выçлăхра Чăваш çĕршывĕ,

Вилĕм килсерен çӳрет,

Юлĕ-ши çĕршывĕ сывă,

Е пĕтет, çĕтет тӳрех?

 

Çухалсан чăвашăн ячĕ

Юрăçсем те кирлĕ мар,

Тăрăшсамччĕ, пулăшсамччĕ

Сыхланса юлма ăна.

 

Туслăх хакĕ - виçĕ пуслăх

Пĕр-пĕрне пулăшмасан,

Çăлăнăç кӳрет çав туслăх

Йывăрлăх килсе тухсан.

 

Кăнтăрта паллашнă тусĕ

Украинăна чĕнет:

— Халăхна та кӳрĕн усă, —

Çĕр пайне ĕçе чĕнет.

 

Усалпа çĕре ан асăн,

Çĕр çынна хирĕçтерет,

Çĕр хуçи хаяр пулсассăн

Тарçисем кураççĕ терт.

 

Çĕр ыйтса çыраççĕ тавăç,

Айăплаççĕ пĕр-пĕрне,

Çĕр пайне вырнаçнă сăвăç

Тăчĕ юрлисен енне.

 

Пуянсем чĕрре кĕреççĕ

Çĕр парсассăн чухăна,

Сăвăçа куллен йĕрлеççĕ.

Тĕп тăвасшăн çав ăна.

 

Шухăшлать пĕр вĕçсĕр каччă

Выçлăхри ялсем çинчен,

Тырă-пулă ăсатасчĕ,

Хăтарасчĕ вилĕмрен.

 

Çав-çавах тытасшăн тарçă

Килĕнче çĕрме пуян,

Кĕлетне уçасшăн мар çав

Пулăшу ыйтма пырсан.

 

Калама çук ирсĕр шухăш

Хăш-пĕрин амаланать:

"Ку чăваш ытла та шухă,

Ма кунта хуçаланать?"

 

Ир енне виле тупаççĕ

Çĕр ĕç пайĕн садĕнче,

Çакăнса тăрать, кураççĕ,

Улмуççи туратĕнчен...

 

Çумăр кунĕпе лӳшкенĕ

Сăвăçа пытарнă кун,

Пуп пыман, хĕрессĕр кĕнĕ

Шăтăка ытарлă чун.

 

Халăхра халап сараççĕ

Сарăмсăр вилни çинчен,

Чăнлăха пĕлме чараççĕ,

Камшăн кирлĕ çын вилсен?

 

Çакăнса хăйсем вилмеççĕ

Хурçă шанчăклă çынсем,

Ма çакна шута илмеççĕ

Паянхи çыравçăсем?

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: