Электронлă вулавăш

Хăй заочнă вĕренекен институтран сессие чĕнекен хут килчĕ те, Сапатаровăн часах экзаменсем пама тухса каймалла пулчĕ. «Сӳхе кусарпа» çыхăннă «ĕçсем» пирки хăй кайиччен вăл цех начальникĕпе тĕплĕн канашласа пăхрĕ. Лешĕ вĕçне çитерме килĕшрĕ. «Кашни экзамену хыççăнах хыпарласам пире», — ăсатрĕ ăна Агафонов.

Горький хулине çитнĕ Сапатаровшăн виç кунтанах памалли пирвайхи экзамен ытла та сисĕнмесĕр иртрĕ. Машиноведени — чи юратнă предметсенчен пĕри те-ха, çапах чун вырăнта марччĕ. Ун пекех ăнăçлă паратăп тесе шутламанччĕ Сапатаров. Тухсан, институт çурчĕ умĕнче зачеткăна темиçе хут та уçа-уçа пăхрĕ вăл. Мĕнле отметкă лартнине пĕрре те ĕненес килмест хăйĕн. Çырупа та ĕнтĕ хыпарлама тиветех. «Отлично» патăм тесе пĕлтерни ытлашши мухтаннă пек пулĕ çав. Отметкă пирки шарламасан та юрĕ.

Сапатаров киоскра икĕ открыткă туянчĕ те Атăл хĕрринелле утрĕ. Бульвар çумĕпе аялалла çамрăк йывăçсем ӳсекен çерем анать. Июль шăрăхĕ Сапатарова та йывăç хӳттине хăваларĕ. Çерем çине тăсăлса выртсах, хулăн тетрадьне открыткă айне хучĕ те авторучкăпа çыру çырма тытăнчĕ. «Юратнă аннем!» текен саспаллисем шăрçа евĕр тĕрленчĕç. Бульварти радио сасси пит уççăн илтĕнет те, репродукторти калаçу хăлхана кĕре пуçларă. Авторучкăна пăрахсах итлеме тытăнчĕ Сапатаров. Шăпах Талматин пек чире кайнă çынна, сывалас шанчăка та çухатнăскере, пĕр тухтăр операци туса çăлни çинчен каласа параççĕ радиопа. Тухтăрăн хушаматне çырса хучĕ Сапатаров. Адресне пĕлме пулăшакан сăмахсене те мансă хăвармарĕ. Çав адрес тăрăх Талматин чирĕ пирки пĕлтерсе пăхсан мĕнле-ши?

...Хăйĕн тусĕ аякри хулара, Атăл хĕрринче, çакăн пек шухăша кайса ларнă чух Талматин килте, вырăн çинчен тăнăскер, алăкăн-тĕпелĕн уткаласа çӳренĕ. Акăш-макăшла хумхантаракан кун-çке паян. Халь çеç Агафонов килсе кайрĕ. Пĕччен мар, цехри пĕтĕм коллектив унпа пĕрле пулнăнах туйăнчĕ. Хăйсем пухура мĕн йышăнни çинчен калакан протокола та, машинкăпа çаптарсах, пичетне пустарсах, илсе килнĕ Агафонов. «Акă ĕç укçи сире. Хăвăра ялан цехри пек шутла. Юлташусем ыр сунса хисепленнне кăмăллăр», — терĕ те укçипе пĕрле протоколне те парса хăварчĕ. Шел, Акаç темшĕн кунта пулаймарĕ. Ăна та часрах савăнтарас килет Талматинăн. Арăмĕ юлашки вăхăтра чунĕпе тем тарăхнине сисмест мар упăшки. Сăлтавне вара пĕлтерме шутламасть Акаç. «Ман чирĕме пула асапланать вăл», — чĕри ырататчĕ Талматинăн. Халь акă, паян ума мĕнле савăнăç килсе тухнине пĕлсен, арăмĕ йăлт улшăнса кайĕ. Ун патне çак самантрах çитсе пĕлтермелле мар-ши? Анчах Талматинăн çӳреме юрамасть вĕт-ха. Çавăнпа арăмĕ таврăниччен кĕтме лекрĕ унăн.

Ачине йăтнă Акаç урамра курăннă-курăнманах упăшки ăна хирĕç тухма васкарĕ. Чĕркенсе выртакан укçана та, протокол хутне те алла тытрĕ вăл.

— Кур, чĕкеçĕм! — хăлаçланчĕ телейлĕ упăшка крыльца çинче. —Мана вĕсем этем шутĕнчен кăлармаççĕ.

Акаç хапхаран кĕнĕччĕ кăна, тӳрех нимăн те шарламарĕ, анчах тĕлĕнерех пăхрĕ. Темшĕн аслă ывăлĕ ăçтине ыйтса пĕлчĕ. Лешĕ Çавал хĕррине юлташĕсемпе кайнăччĕ те килмен-ха. Мĕншĕн кн пирки ыйтрĕ вара? Упăшки каласа паракан савăвăçлă хыпара та итлесшĕн мар иккен Акаç.

— Пăх-ха тетĕп, — йăлăнать Сергей Макарович.

— Чухлатăп мĕн кăтартасшăннине, — кӳреннĕ сасăпа хуравларĕ Акаç. Хăй, пӳрте кĕрсе, Вовăна урайне ячĕ.

Тян Акаç тĕп сăлтав çинчен пĕтĕмпех каласа пачĕ.

Усалпа кĕрешме никамăн та мар, хăйĕн хутшăнмаллине пит лайăх ăнланса илчĕ Талматин. Ăна çак тĕлĕшпе Степанида Фоминична пулăшрĕ. Вĕсем иккĕш мĕн тумаллине пĕрле шутланă чух Сапатаровăн сессирен таврăнмалли вăхăт та çывхарначчĕ ĕнтĕ. Ăна кĕтсе пурăнакан Агафонов пĕррехинче цех еннелле ăнтăлакан Степанида Фоминичнăна асăрхарĕ. Ват çын сăлтавсăр çӳрекен марччĕ. Мĕн пулнă-ши? Партбюро хушнă тăрăх унпа мĕн калаçмаллине пĕтĕмпех вĕçлерĕм тесе шутланăччĕ-çке Агафонов. Хăй вăл кăптăрлахи сменă хыççăн киле кайма пуçтарăннăччĕ. Çĕнĕ складăн çӳлти хутĕнчен анатчĕ. Степанида Фоминична тӳрех ун патнелле çывхарчĕ.

— Павел Петрович! — пăлханнă сассипе чĕнчĕ вăл. Хĕпĕртени таçтанах паллă. — Килнĕ вĕт, ăнланатăр-и, килнĕ!

— Кам килнĕ?

— Тухтăр... Алтевен çырса ятăм тесе пĕлтернĕччĕ-çке. Ытла та тĕлĕнмелле. Алтевен çыравне илсе вуланă çав тухтăр. Талматин патне хăй килнĕ ав.

— Нимĕн те ăнланмастăп, — ĕненмен пек пулчĕ Агафонов.

— Ара, Талматинсем патне кĕтĕм те хам куртăм. Унта ларать. Сыватăпăр, тет. Хăйпе пĕрлех Талматина Мускава илсе каясшăн. Сергей Макарович ĕçе тăрĕ-ха вăл сирĕн, тет.

— Çаплах каларĕ-и?

— Ун сăмахне калатăп-çке. Эп ятарласа сире пĕлтерме хыпалантăм. Вăл Шулашкара командировкăна килмелле кĕтĕм, тет. Кайса паллашăр,

— Тавтапуçах сире, Степанида Фомивячна, — пусма картлашкисеи çинчен чупса анчĕ Агафопов. — Утар пĕрле.

— Мана тепре пыма аван мар, — ăсатрĕ ăна Степанида Фоминична.

Хăй тăрса юлчĕ. Çакăнта ĕçлеме çӳрекен çын пекех туйрĕ хăйне Алтевен амăшĕ. Унăн цеха кĕрсе, кашни рабочиех ăшă сăмах каласа тухас килет. Степанида Фоминична тулли кăмăлĕпе пĕр самант хушши ун-кун пăхкаласа тăнă чух çывăхра иртекен-пулакан курăнмарĕ. Кирек хăшĕ пырса калаçма пуçласан та, ăшри туйăм хаваслăхĕ çинчен ăнлантарса пама сăмах çитерес çук вăл. Мĕнле кана шухăш пĕрлешмерĕ пуль çав туйăма! Таврана саланакан кĕрлев те, çӳллĕ те вăрăм мăрьерен тухакан тĕтĕм кăтраланни те — пурте, пурте чуна çĕклентереççĕ. Çак вырăн пархатарĕпе вăй илсе, ун ывăлĕ çын пулнă-çке. Алтевеншĕн çеç савăнатъ-ши Степанида Фоминична? Акаçăн питре-сăнра йăлкăшма тытăннă телейĕ те ăна шутсăр хĕпĕртеттерчĕ. Таврари ырă кăмăлла çынсемшĕн чун юрлать. Йывăра лекнĕ юлташĕсене пулăшма тем тума та хатĕр ун пек çынсем. Пирĕн йăли çавнашкал — пĕр-пĕриншĕн тăрăшмалла!