Çурçĕр хыççăнхи çулçӳрев
* * *
Çăмăл-çăмăл Эрбинăна. Эрбина та мар-ха вăл. Вăл — пин-пин.
Таçта вĕçет-вĕçет пек. Вĕçĕ-хĕрри курăнмасть. Шухăшлав тап-таса.. Нимле лайăх мар шухăш та çук унта. Кĕлетке йывăрăшĕ пачах та туйăнмасть. Хăй кăна Эрбина. Ура, пуç, алăсем, кĕлетке текен ăнлав таçта кайса çухалнă. Темле тĕттĕм шăтăкпа вирхĕнсе пырать Эрбина. Тĕттĕм пулнине куçпа курмасть вăл. Пĕрех пĕлет çакна. Вирхĕнет-вирхĕнет малалла. Таçта хыçалтах, шутсăр аякра, ăнланмалла мар сасăсем илтĕнеççĕ. Эрбина вара нимрен те шикленмест. Тахăш самантра вуçех ирĕлсе çухалнă шикленӳ туйăмĕ. Эрбина халь чи çăмăлли, чи телейли, чи çылăхсăрри тейĕн. Пурнăçри этеме хумтаракан ыйтусем мĕнлине маннă вăл. Кĕçех Эрбина тĕнче уçлăхĕ пек туйăнакан çĕре вĕçсе тухнине сисет. Ун айĕнче пӳске пек чăмăр япала тăрса юлать. Çĕр чăмăрĕ-ши. Çук, çакă Çĕр чăмăрĕ иккенне пĕлмест хĕр. Темĕн аякран аса илтерет кун пирки. Тахçан курнă та пек ăна. Çакнашкал йывăрăша çухатса пĕрре мар вĕçсе çӳренĕ тейĕн. Пĕччен пулнă-ши ун чухне — калама хĕн. Халь вара Эрбина пĕччен мар. Çумра — вăйлă каччă... Курмасть ăна Эрбина, анчах чунĕпе туять. Икĕ чун вĕсем — алла-аллăн.
Çавăнтах Эрбина акă мĕн туйса илет: таçта аякра темĕн вăл туса çитерменни пур. Шеллет вăл çакăншăн, анчах ним тума та çук. Çумри йĕкĕтрен тем ыйтса пĕлесшĕн Эрбина. Шухăшлать-шухăшлать, анчах мĕнле ыйтмаллине пĕлмест.
— Эсĕ ыйт çаплипех.
Çук, илтмест хĕр кăна, сăмахсем те мар кусем. Ку вăл тепĕр çын калаçăвне туйни. Сăмахсăрах калаçма пулать иккен кунта.
— Эсĕ мĕншĕн тăтăшах Эрнисса çинчен шутлатăн?
— Мĕнле шутлас мар-ха ман сан çинчен, савнийĕм.
— Эпĕ Эрбина-çке. Эрнисса вăл ман кукамай.
— Кукаму? Эсĕ вара Эрниссан мăнукĕ-и? Ай, мĕн туса хутăм.!
— Халь ним тума та çук-и?
Вĕсем самантлăха вĕçме чарăннă пек пулчĕç. Маттур каччă хăйне ниçта кайса чикеймест.
— Апла сана кĕлеткӳнтен вăхăтсăр уйăртăм, Эрбина? Мĕн туса хутăм! Каçарĕ-ши мана çакăншăн Аслă Аттемĕр. Тăхта-ха, Эрбина, Эрнисса ăçта вара?
— Вăл иккĕмĕш çул вырăн çинчен тăраймасăр чирлĕ выртать.
— Мана кĕтет ĕнтĕ, мăнтарăн... Эх, çылăхлăскер эп, мĕн пулса тухрĕ-ха капла?..
Çапла майĕпен вĕсем темле питĕ çутă вырăна пырса тухрĕç. Эрбина хăйсене кунта пурăнакансем кĕтсе илме тухнине туять. Вĕсем пурте ырă сунаççĕ. Усаллăх çук кунта. Канлĕ Эрбинăна кун пек. Çапах та темĕн канăç памасть. Пурăнма куçас та килет пек çак хальлĕхе хăйĕнче вăрттăнлăх усракан çап-çутă “хулана”, анчах ăнланма çук туйăм тытса чарать. Темĕн манса хăварнах пулĕ çав Эрбина.
— Эсĕ, çамрăк чун, хатĕр-и кунти пурнăçпа пурăнма? — туять хăйĕнчен ыйтнине хĕр.
— Лайăх кунта, — тавăрать Эрбина, — çапах вĕçне çитермен ĕçсем пур ман, анчах вĕсене епле вĕçлемеллине пĕлместĕп.
— “Çутă Хулана” урупа ярса пусман-ха эсĕ, каялла кайма сана никам та чармасть.
— Микула мĕнле тухса çӳренĕ вара кунтан? — пĕлесшĕн Эрбина.
— Унăн чунĕ канлĕх шырать. Канлĕхĕ вара — урăх виçери тенчепе çыхăннă. Вăл тахçанах Микулана кĕтет, чĕнет, Микула çаплах тупаймасть-ха ăна. Лешĕ çĕр çинчи пурнăçра урăх чуна парăнни кансĕрлет. Çапах та тупмаллах вĕсен пĕр-пĕрне. Çут тĕнчене пĕр-пĕриншĕн килнисен, Турă умĕнче мăшăрланнисен пĕрле пулмаллах. Каяссу килсен кайма пултаратăн эсĕ, Эрбина. Чарса тăмăпăр сана... Кунта ăнсăртран никама та илсе килмеççĕ...
Эрбина килнĕ çулпах каялла вĕçет...
* * *
Теплерен вăранса кайнă Соня юнашарти кравать çаплах пушшине асăрхарĕ те, вашт кăна иртрĕ ыйхи. Сехет пăхма тăчĕ — тĕттĕмре нимĕн те курăнмасть. Сиксе тăрса уйăх çутиллĕ чӳрече патне пычĕ. Ак тамаша! Кĕçех икĕ сехет çитет-мĕн! Ăçта çӳрет вара ку Эрбина? Чĕри теме сиснĕн йăшкама пикенчĕ Соньăн. Мăшлатсах çывăракан Иринăн кравачĕ патне сассăр утса пычĕ те лешне хуллен ятран чĕнчĕ.
— А? Мĕн? — пуçне ялтах çĕклерĕ тусĕ. — Соня! Ма вăратса çӳрен çĕр хута.
— Вăран-ха эс, — пăшăлтатрĕ Соня. — Эрбина çаплах çук...
— Эрби-ина? Тула тухман-и таçта?
— Пĕлмес. Ташласа пĕтерсен вăл “хĕрлĕ кĕтесе” кайрĕ, расчет тумалла терĕ. Килмен пуль у унтан, — пĕлтерчĕ Соня.
— Воспати, Соня, ан калаç-ха. Мĕн туса лармалла унта хальччен? — йăпăр-япăр спорт костюмĕ тăхăнса ячĕ Ирина.
Вĕсен калаçăвне илтсе пуль, Фея йăшăлтатса илчĕ. Тем самантран пуçне çĕклерĕ те иккĕшне те шарт сиктерсе:
— Эсир ăçта каятăр? Ир пулним? — тесе ыйтрĕ.
— Çывăр-ха, эс, Фея. Пирĕн тухса кĕмелле, — ăнлантарчĕ Соня.
— Аялти кĕпе вĕççĕнех-и? — тĕлĕнчĕ Фея Соньăран.
— Пулин тата. Кам курать пире.
Иринăпа Соня тĕттĕм коридора тухрĕç. “Хĕрлĕ кĕтес” алăкĕнчен çутă пайăрки коридор урайне ӳкнине курсан кăштах лăпланчĕç вĕсем. Пĕр япала кăна пуçа вырнаçмарĕ — халиччен мĕн туса ларать унта Эрбина. Пӳлĕм алăкне уçсан ытла та кĕтмен ӳкерчĕк пулнипе çари-и! çухăрса ячĕç те уçă алăк урати урлă каçаймасăр шанк! хытса тăчĕç. Пӳлĕмĕн яри уçă чӳрече янаххи çинче Эрбина месерле выртать!
Иккĕшĕ те пӳлĕмсенчен студентсем чупса тухнипе тăна кĕчĕç. Лешсем хăшĕ тăхăнма ĕлкĕрнĕ, хăшĕ — аялти кĕпе вĕççĕнех. “Мĕн пулнă.” — тесе чупса çитрĕç те вĕсем, “хĕрлĕ кĕтесри” ӳкерчĕке курсан алăк умне кĕпĕрлене-кĕпĕрлене тăрса тухрĕç. Ăнланса илеймерĕç пулас тӳрех мĕн тумаллине. Соня: “Эрбина-а-а!” — тесе тантăшĕ патне чупса кĕни кăна чун кĕртрĕ вĕсене. Сашăпа Петя та кунтах-мĕн.
— Шыв илсе килĕр-ха, шыв! — хушрĕ Саша такама.
Иккĕн-виççĕн Эрбинăна чӳрече янаххи çинчен çĕклесе илчĕç те юнашар лартса тухнă хыçлă пукансем çине пырса вырттарчĕç.
— Ăçта-ха, сирĕлĕр! — тесе çак самантра Шахов преподавательпе медицина факультетĕнче вĕренекен Галя медсестра пырса çитрĕç.
Галя Эрбинăн юн пусăмĕн таппине итлерĕ малтанах.
— Пачах тапмасть, — терĕ те сумккинчен темле флакон кăларса хĕр сăмси патне илсе пычĕ.
Эрбина хускалмарĕ.
— Чĕре массажĕ тумалла тата сывлаттармалла, — терĕ пăлханчăк саспа медсестра. — Кам пĕлет уçă мар массаж тума?
Соня кĕттерсе тăмарĕ. Чĕрĕ пурнăç паллисĕр кĕлеткене кăкăр тĕлĕнчен икĕ алă лаппипе пĕр харăс пуса-пуса массаж тума пикенчĕ. Медсестра хĕрĕн ӳпкине çăварĕнчен сывлăш вĕре-вĕре кĕртрĕ. Темиçе минут иртрĕ çапла. Ал лаппи массажĕ усса килмерĕ. Эрбина кĕлетки çаплах пĕр пурнăç паллисĕр выртрĕ.
Ĕнтĕ пурте пăлханма тытăнчĕç. “Мĕн пулнă ăна? Кам вĕлернĕ?” — текелесе илеççĕ. Йăваш кăмăллисем нăшăклатмах пикеннĕ. Соньăпа Галя çеç чăм тара ӳксе юлташне çăласшăн тапаланаççĕ. Ирина Эрбинăн ура тупанĕсене ухалать.
— Саша, тытса пăх-ха юн таппине, — аран сывлăш çавăрса каларĕ Соня.
Хĕрĕн сивĕ аллине асăрханса тытрĕ те йĕкĕт пĕр самант тăнласа ларчĕ.
— Тем тапать пек унта, — терĕ кăштахран Галя çине пăхса.
Медсестра итлемелли приборне хăлхи çумне тытрĕ, сăнĕ çуталса-çуталса пычĕ ун, юлашкинчен кулсах ячĕ.
— Турăçăм! Çăлтăмăр хĕре! Вилĕм аллинчен туртса илтĕмĕр, — терĕ вăл савăнăçлăн. — Массажне тума пĕрех ан чарăн-ха, Соня...
Эрбина тăна кĕчĕ. Куçне уçрĕ те вăл:
— Ой, çитрĕм те-и эпĕ? — тесе хучĕ.
Кăн-кан пăхкаласа илчĕç пĕр-пĕрин çине пӳлĕмрисем. Ахăртнех, аташать терĕç пулмалла. Эрбина, паллах, çакна ăнланаймарĕ ĕнтĕ. Тин кăна “леш тĕнчерен” килсе çитнипе ку тĕнчери пурнăç уйрăмлăхĕсем уншăн хальлĕхе ют пулчĕç.
Каçхине Эрбина телеграмма илчĕ: “Кукаму вилсе кайрĕ. Ыран пытаратпăр”, — çырнăччĕ унта. Вуласа тухсан пĕлтерӳ хутне кăкри çумне çатăр хĕстерчĕ те хĕр: “Тинех пĕрле пулатăр. Ăнăçлă çул сана, кукамайăм”, — терĕ куççуль витĕр пăшăлтатса. Хурланни те, савăнни те — йăлтах пĕрле пуçтарăнса пĕтĕçрĕç çав куççульте. Çакăнпа пĕрлех ял вĕçĕнчи пӳрте, тахçан Микулайăн çурчĕ пулнăскерне, урăхран нимле “леш тĕнче” çынни те килес çуккине те пĕтĕм чунĕпе сисрĕ хĕр.
Шухăшсем
Прочитал от и до...
Your website, chuvash...
What if your website chuvash...
Your website, chuvash...
Elegir el mejor financiamiento inmediato...
Are you making the most of the potential...
What if your website chuvash...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Чăн чăнах та, сатира туйăмĕ Л...
Your website, chuvash...