Электронлă вулавăш

Ярăм-ярăм ярăнса,

Çăлтăр сӳннĕ пĕлĕтре.

Юрла-юрла юр кайсан,

Çĕрĕн пĕвĕ хуралсан,

Сарă хĕвел, илĕртсе,

Ăшă куçпа пăхсассăн,

Ниме пĕлмен тымартан

Ешĕл курăк ешерсе

Тапса тухнă çĕр çине.

Анкă-минкĕ çеçкесем,

Сарă, шурă чечексем

Ешĕл курăк хушшине

Тухса ларнă выляса.

 

Кăнтăр енче инçетре,

Хура тинĕс леш енче,

Шерпет шывлă аслă шыв

Юхса выртать тăсăлса.

 

Çавă шывăн айккипе

Ик айккипе çаранлăх,

Çаранлăх та чечеклĕх,

Çаранлăхра тăршшĕпех

Курăк ӳсет явăнса.

Вăрăм курăк ăшĕнче

Шурă, кĕрен, сар чечек

Саркаланса, сарăлса

Илемлетнĕ çарана.

Аслă шывра хисепсĕр

Ылтăн-кĕмĕл пулăсем

Йышлăланса ĕрченĕ.

Çавă шывăн леш енче,

Ешĕл çаран хĕррипе

Кăвак пĕлĕт витĕрех,

Çут пĕлĕте çитиех

Купаланса мăн тусем

Ларнă таçта аякран,

Пăрлă-юрлă тӳпеллĕ,

Шурă çĕлĕк тăхăнса.

 

Çавă тусем хĕвелпе

Ăшăпала тарласан,

Шурă çĕлĕк айĕнчен, —

Пысăк тусем çамкинчен, —

Тар тумласа юхнăран,

Тусен арки çийĕнчен

Чăлтăр-чăлтăр сирпĕнсе,

Шавла-шавла шыв юхнă.

Икĕ тăвăн хушшинче

Пĕр çаврака айлăмра,

Савнă мăшăр хушшинче

Чĕчĕ ачи выртнă пек,

Сăртран юхан шывпала

Тулса выртнă çут кӳлĕ.

 

Çавă çутă кӳлĕре

Мĕнпур пулă таврашĕ

Пĕр-пĕринпе ĕмĕрех

Савнăз вăййи вылянă.

 

Кӳлĕ таври вырăнта,

Ешер курăк çийĕнче,

Сарă-сарă мăйăрлă

Шĕшкĕлĕхре, катара,

Тĕрлĕ йывăз вăрманта

Лашапала тигрсем,

Арăсланпа мулкачсем,

Сурăхпала кашкăрсем

Пĕр-пĕринпе юратса

Выля-выля пурăннă.

Çĕлен-калта йăвисем

Çине шăпчăк çăмарта

Пырса тусан, çĕленсем

Шăпчăкпала çавăнтах

Пĕр йăвара пурăннă.

 

Кулюккапа хурчăка

Çавă кӳлĕ хĕрринче

Çунатланса юнашар,

Пĕр-пĕринпе выляса,

Вĕçе-вĕçе çӳренĕ.

 

5 пайĕ

Шмалах

Аслă пысăк пахча пек

Шмалах ялĕ аякран.

Касман çăка, ват юман,

Хурамасем, йĕлмесем,

Вĕренийĕ, пилешĕ,

Çĕмĕрт, шĕшкĕ, палансем —

Тем чул йывăç Шмалахра.

Тĕрлĕ йывăç сулхăннĕ

Шмалах ларнă тĕп авал.

 

Туксар

Çакă Шмалах ялĕнче

Пуян Туксар пурăннă.

Атăл тăрăх пурнакан

Пур таврари чăвашсем

Валем хуçа вырăнне

Çав Туксара шутланă.

Валĕм пуçлăх йĕркипе

Кирлĕ-кирлĕ вăхăтра

Пысăк ĕçсем пулсассăн,

Аслă канаш тумашкăн

Йĕри-таври халăха

Шурча тăвне, мăн тăва,

Туксар пухнă канаша.

Канашласа пĕтерсен,

Шурă çӳçлĕ ватăсем,

Тĕп авалхи йăлапа,

Лаша, тиха, вăкăрсем —

Тĕрлĕ выльăх пуснă та

Пихампара, мăн Турра

Аслă чӳксем чӳкленĕ.

Чӳк какайне, апата

Чӳк пуç пилленĕ йĕркепе

Çерем çине ăрăвăн

Халăх ларса çисессĕн,

Туксар пичче хушнипе

Унăн пуян килĕнчен

Пичке-пичке пыл сăра

Халăх валли турттарнă.

Ăскăçпа та алтăрпа,

Пăхăр-кĕмĕл куркапа

Сăра ĕçсе ӳсĕрлсе,

Ватă, çамрăк пурĕ те

Шурçа тăвĕ туллиех,

Алă çупса савăнса,

Кĕсле-купăс каласа,

Сăрнайсемпе янратса,

Вăйă туса ташланă,

Савăк юрă юрланă.

 

Вырăс çарĕ

Хусан çине каякан,

Çавă çулпа пыракан

Вырăс çарĕн ушкăнĕ

Ĕçме-çиме канмашкăн

Шмалах ялне чарăннă.

Вырăс çарне чăвашсем,

Хăна-вĕрле пăхнă пек,

Ĕçтернĕ те çитернĕ.

 

Селиме

Валĕм хуçа чăвашăн—

Шăмалахри Туксарăн —

Вунулт çулхи хĕр пулнă,

Сарă хитре Селиме.

Ялĕнче мар, таврара

Селиме пек хĕр пулман.

Çуркуннепе улмуççин

Шурă чечек çурăлать.

Çав вăхăтра улмуççи

Питĕ хитре курăнать.

Çавна кура этем куç

Пăхнăçемĕн савăнать.

Туксар пичче Селими

Çав улмуççи евĕрлĕ.

 

Селимене куракан

Унăн ырă сăнĕнче

Пăхнăçемĕн тĕлĕннĕ.

Пĕвĕ-сийĕ, кĕлетки

Ытарма çук сăн-пуçĕ.

Пичĕ-куçĕ, ун кулли —

Хĕвел тухса савнă пек.

 

Селименĕн калаçни

Çитмĕл шăпчăк юрринчен

Тата хитре туйăнать.

 

Курбский князь

Хусан çине пыракан

Вырăс çарĕн пуçлăхĕ —

Энтри ятлă чаплă князь

Хăйĕн çарĕ ушкăньпе

Ĕçсе-çисе хналаннă

Валĕм Туксар патĕнче.

 

Чăвашсенĕн йăлипе,

Туксар пичче кăмăльпе

Сăрхăннă çав симпылсем,

Ăшаланнă шăрттансем.

 

Чăваш йăли авалах

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн