Чăваш Менчи


Чăваш Менчи ялĕ Менчушка çинче


Хальхи вăхăтри Нурлат районĕнчи Çарăмсан шывĕн юпин Менчушка ятлă çырма пур.

Темиçе çĕр çул каялла аслă та сарлака вăрманлă, çырма–çатраллă, сăртлă-тулă вырăна «Менчушка» ятлă ял вырнаçнă, пурĕ сакăр кил пулнă.

Вăрман пуянлăхĕ мĕнпур чĕрчуна пурне те илĕртнĕ. Тĕрлĕрен тискер кайăксем çынсене, выльăх-чĕрлĕхе сиен тунă. Упасенчен хăраса пӳрт чӳречисене пĕчĕккĕ туса лартнă, вĕсем пӳрте ан кĕрейччĕр тесе, упасенчен хăраса ял çыннисем кунтан куçса каяççĕ 15-20 çухрăма кăнтăралла уй-хире (Вăрманĕ çурçĕрелле çырма тăрăх вырнаçнă пулнă, вăл вырăна халь Тункаталăх теççĕ).

Çĕнĕ вырăнта илемлĕ уй-хирте пысăк мар вăрманлăх пулнă. Йĕри- тавра илемлĕ улăх, çаран, çырма–çатра, тулли шывлă Аксумлинка çырма юхса выртнă, çутă кĕленче пек. Çак вырăна вырнаçнă тĕне кĕмен чăвашсем. Кив вырăнти çырма ятĕнчен «Менчушка» ял ятне Менчĕ тесе ят панă.

Пурнăç малалла улшăнса пынă. Çĕр пайне пайласа, уйăрса кашни яла панă, ялсенчен пуринчен те представитель пулнă. Çĕр уйăрма Хусан губернинчен Землемер килнĕ. Вăл хватерне Менчĕ ялне суйласа илнĕ. Хватер хуçи лайăх пар лашапа сикктермелле тарантаска илсе çӳренĕ ĕçне вĕçличчен. Ял халăхĕ Землемера лайăх çĕр панăшăн кăвак лаша парнеленĕ. Ĕçне те ĕçленĕ, шӳт шӳтленĕ, кула-кула калаçнă. Пĕррехинче Çарăмсанăн шывĕ хĕрринче апат вăхăтĕнче Землемер кашни ялăн шанчăклă çыннисенчен çырмари шапасем мĕн калаçаççĕ тесе ыйтнă.

Малалла