Таяпа Энтри


Ял пуçланни


Эпĕ Таяпа Энтри ялĕнче пурăнатăп. Пирĕн ял питĕ илемлĕ вырăнта вырнаçнă. Вăл Таябинка ятлă пĕчĕк шыв хĕрринче ларать, район центрĕпе юнашарах, аслă çултан та инçе мар. Ялăн виçĕ енче фермăсемччĕ, кăнтăр енче колхоз сачĕ пулнă. Сада Муçей ятлă çын чĕртнĕ. Вăрçă хыççăнхи çулсенче вăл районта чи вăйлă сад шутланнă. Халĕ ялта ишĕлме пуçланă клуб, унтан инçех мар икĕ лавкка тата пĕтĕмĕшле пĕлӳ паракан тĕп шкул çурчĕ сыхланса юлнă. Ферма çурчĕсене, йĕтеме салатса пĕтерчĕç, колхоз кĕлечĕсене вырăнти фермер туянса юлчĕ пулмалла. Ял çыннисен çурчĕсем хитре, чаплă. Юлашки çулсенче çынсем икĕ хутлă çуртсем тума тытăнчĕç. Яла пырса кĕрсенех вăл пуян пулни курнать.

Малалла эпĕ хамăн ял мĕнле пулса кайни çинчен çырса паратăп. Кĕçĕн Таяпара ĕлĕк авал Янаш бабай ятлă çын пурăннă. Вăл вăкăрсемпе ĕнесем усранă. Пĕррехинче Янаш бабайăн вăрманта выльăхĕсем çухалнă. Çав вăхăтра пирĕн тăрăхра чăтлăх вăрмансем пулнă. Çав выльăхсене шырама Янаш бабай Энтри ывăлне янă. Энтри юланутпа кайнă. Çӳресен-çӳресен вăл шыв хĕррине аннă та унта выльăхсен йĕрĕсене асăрханă. Йĕрĕсем тăрăх кайса выльăхĕсене тупать Энтри. Вĕсем чуллă çыран хĕрринче канса выртнă. Çумĕнче Таябинка юханшыв юхса выртнă. Унăн шăнкăр-шăнкăр сасси таçтанах илтĕннĕ. Чулсем çийĕн юхакан шыв тăп-тăрă пулнă. Юханшыв ĕлĕк хальхи пек тӳрĕ çулпа юхман, çыранĕсем кукăр-макăр пулнă. Çыранĕсем пĕр енчен ишĕлсе, тепĕр енчен вара чулланса якалса пынă. Çав вырăнта вара халĕ Йăлăмкас вырнаçнă. Ишĕлсе пыракан çĕрте халĕ Тукас вырнаçнă. Энтрине çак вырăн питĕ килĕшсе кайнă. Выльăхĕсене пуçтарса каять те ашшĕ патне, çак вырăн çинчен каласа парать. Янаш бабай та интересленсе каять те çав вырăна Энтрипе пĕрле кайса пăхать. Янаш бабая та килĕшсе каять çак вырăн. Йĕри-тавра вăрман, пысăк уçланкă, шыв та пур.

Малалла

Юратнă ялăм — Таяпа Энтри


Юратнă ялăм, Таяпа-Энтри.

Мĕнле пуян эс, чаплă та хитре.

Мĕн чул халап çӳрет çак ял çинчен,

Пĕрне паратăп каласа сире.

Янаш ятлă старик пурăннă тет.

Ун ывăл, Энтри ятлă пулнă тет.

Пĕр кун старик çухатнă вăкăрне,

Ăна тупма вăл кайнă Энтрипе.

Çӳреççĕ вăрман тăрăх шыраса,

Ак тухрĕ старик çутă улăха.

Кунта епле илемлĕ чечексем,

Мĕнле хитре те çӳллĕ йывăçсем.

Ав вăкăрĕ çӳрет-çке айккинче,

Кунта мĕнле вăл çитнĕ пĕр-пĕччен?

Старик пăхса çӳрерĕ улăха.

Никамăн çĕрĕ мар-çке ку, ара.

Килне хӳтерсе кайрĕç вăкăрне,

Яла çитсен вăл чĕнчĕ çынсене.

— Эп тупрăм пушă улăх, тăвансем.

Кайма чĕнетĕп нимене сире!

Кам тулăх пурăнасшăн пурнăçпа

Ыран каятпăр нимене манпа.

Лартатпăр капăр та хитре çуртсем.

Кам килешĕт манпа, ырă çынсем?

Çынсем кăшкăрчĕç пурте харăсах,

— Улталамастăн тăк, каятпăр хаваспах!

Тепĕр кунне пуçтарăнчĕç çынсем.

Ниме валли пур ĕç хатĕрĕсем

Кунта пуртă, пăчкă тата сава,

Тата ытти пур кирлĕ япала.

Малалла